بر زمینت می زند نادان دوست

در حاشیه درفشانی اخیر اسفندیار کابینه

در کنار خبرهای جنگ روسیه و گرجستان، توافق احزاب اتئلافی پاکستان برای استیضاح و عزل مشرف از ریاست جمهوری پاکستان و المپیک پکن، اظهارات جنجالی مرد خبرساز کابینه نهم، بار دیگر او را در رأس اخبار رسانه‌های داخلی قرار داد و به طور طبیعی، بازتاب‌های گسترده‌ای را در جهان در پی داشت. اظهارات رحیم اسفندیار مشایی، معاون و یکی از نزدیکترین مشاوران رئیس‌جمهور درباره دوستی مردم ایران با مردم اسرائیل، این بار نه از روی سهو و در یک جلسه بسته و به دور از چشم خبرنگاران که رو در روی آنان و در نهایت صراحت ـ و لابد شجاعت مثال زدنی ایشان ـ بیان شد. آقای مشایی که ظاهرا بیشتر از شغل خود به مسائل سیاست خارجی علاقه‌مند بوده و اشتباها در رأس سازمان عریض و طویل گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی قرار گرفته، برای چندمین بار با اظهاراتی غیر متعارف و نسنجیده در سیاست خارجی ایران، خود را در رأس اخبار رسانه‌ها قرار داد.

فارغ از نیات آقای مشایی که قاعدتا ما از آن آگاه نبوده و اساسا خارج از حوصله این مطلب است، نمی‌توان از اثرات این گونه اظهارات در حوزه سیاست خارجی کشور، غافل ماند و از کنار آن گذشت.

حدود سی سال است که سیاست خاورمیانه‌ای کشور در «تعارضی هویتی» با موجود نامشروعی در جغرافیای سیاسی به نام اسرائیل قرار دارد و ما بهای بسیاری برای این سیاست «درست و اصولی» پرداخته‌ایم. اتفاقا موضوع اسرائیل از معدود موضوعاتی است که حتی مغرضانی که عادت دارند درست یا نادرست هر سیاستی را به چالش بکشند با کمترین اختلاف‌نظر در میان مردم و نخبگان روبه‌رو بوده و می‌توان گفت از نوعی اجماع در سطح ملی برخوردار است، هر چند ممکن است در روش‌های برخورد با این رژیم و دیپلماسی متناسب با شرایط جهانی اختلافاتی میان مسئولان و نخبگان وجود داشته باشد که البته این امر در جامعه‌ای مانند ایران طبیعی است، ولی در «نامشروع» بودن رژیم صهیونیستی، بحث و جدلی نیست و اگر امروز از یک شاگرد دبیرستانی نیز درباره ریشه و هویت اسرائیل، پرسیده شود، پاسخی جز آنچه مسئولان طراز اول کشور بارها بیان کرده‌اند، نخواهد شنید. حال این پرسش مطرح است که چگونه مردم یک رژیم نامشروع و بی‌هویت که آنان را از مناطق گوناگون جغرافیایی جمع‌آوری کردیم و با آواره کردن مردم اصلی این سرزمین، آنان را در خانه‌های فلسطینی‌ها سکنی داده‌اند، مورد مهرورزی آقای مشایی قرار می‌گیرند؛ این موضوعی است که باید ایشان ـ و لابد آقای رئیس‌جمهور ـ بدان پاسخ گویند. در میان صدها سخن امام راحل درباره اسرائیل به موردی اشاره می‌کنم که ایشان اسرائیل را نجاستی ذکر کردند که با آب دریا هم پاک نمی‌شود. اگر آقای مشایی ذاکره ای چندان قوی ندارد که فرمایش‌های امام و مقام معظم رهبری درباره اسرائیل را بیاد داشته باشد، به ایشان توصیه می‌کنیم از دستیاران و مسئولان دفترش بخواهد تا با جمع‌آوری این سابقه ارزشمند و تاریخی در اظهارنظر نسبت به موضوع از این سابقه که موجب مباهات ملت ایران و انقلاب اسلامی است، بهره جسته و برای همیشه از اظهارات نادرستی که باعث خدشه‌دار شدن اذهان یک و نیم میلیارد مسلمان جهان نسبت به مواضع انقلاب اسلامی در خصوص اسرائیل غاصب می‌شود، دست بردارد.

البته در این موضوع نباید تنها به آقای اسفندیار مشایی ایراد گرفت. از دید ناظران خارجی، بیان یک موضع و تکرار آن و پافشاری بر آن نمی‌تواند ناشی از یک سهو باشد. دیگران در پشت این گونه اظهارات «سیاستی طراحی شده از سوی کشور» را گمانه‌زنی می‌کنند که در این صورت سکوت دولت و سخنگو و رئیس آن در مقابل یک عضو ارشد کابینه که در مغایرت آشکار با سیاست‌های نظام است، به هیچ وجه توجیه‌شدنی نیست و آنان باید بدانند که این گونه اظهارات، دستاوردهای انقلاب اسلامی و میراث گرانقدر امام در عرصه سیاست خارجی را بر باد می‌دهد. اگر امام در سال ۱۳۵۸ دستور قطع رابطه با مصر را صادر کرد، برای این بود که قبح رابطه با اسرائیل فرو نریزد و دیگر کشورها نیز به تأسی از سادات به سوی مصالحه با دشمن نروند. امروز نیز شکستن قبح اشغالگری اسرائیل با تمجید از مردم موزاییکی آن، این خطر را دارد که جهان را نسبت به مواضع انقلاب درباره این رژیم دچار تردید کند. این سرمایه آسان به دست نیامده که آقای مشایی آن را به آسانی در معرض حراج قرار دهد و شگفت این که آقای احمدی نژاد که هیچ سخن خلاف سیاست خود و حتی نقد آن را برنمی‌تابد، چگونه با سکوت خود بر این اظهارات نادرست، مهر تأیید می‌زند. گمان می‌کنم که فارغ از رفاقت دیرین این دو و رابطه مراد و مریدی و به تازگی، خویشاوندی که مزید علت شده، شایسته است آقای رئیس‌جمهور این پند شاعر را آویزه گوش کنند که فرمود:

دوستی با مردم دانا نکوست

دشمن دانا به از نادان دوست

دشمن دانا بلندت می‌کند

بر زمینت می‌زند نادان دوست

جاوید قربان اوغلی