روزی روزگاری مکزیک

فوتبال, ورزشی است که در آن هر اتفاقی ممکن است رخ دهد, گاهی بازیکن در حد و اندازه دیه گو آرماندو مارادونا با دست در جام جهانی گل می زند, گاهی مدافع به اشتباه دروازه خودی را باز می کند و گاهی بهترین گل های تاریخ فوتبال در بازی ۲ تیم باشگاهی نه چندان مطرح ثبت می شود

گلی که مارادونا در جام‌جهانی ۱۹۸۶ مکزیک مقابل انگلستان با دست به ثمر رساند همچنان بحث برانگیز است. مکزیک تاکنون تنها ۲ بار و در سال‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۶ میزبان مهمترین رقابت فوتبال در جهان یعنی جام‌جهانی شده است. به‌راستی چرا مارادونا از دست برای زدن گل استفاده کرد؟ آیا واقعاً و از دستش استفاده کرده بود؟

انگلستان در یک‌چهارم نهائی مقابل آرژانتین به میدان رفت. گری لینه‌کر آقای گل رقابت‌های ۱۹۸۶ مکزیک که در بازی مقابل آرژانتین یک گل نیز به ثمر رساند می‌گوید: ”همه چیز یک‌دفعه پیش آمد ناگهان آرژانتین حمله کرد و مارادونای کاپیتان، روی ارسال از ناحیه راست به هوا بلند شد دروازه‌بان انگلستان هم برای دفع توپ از دروازه بیرون آمده بود، در کمتر از ۳ ثانیه مارادونا احتمالاً توپ را با دست وارد دروازه کرد، هیچ‌کس حتی داور و کمک‌داور متوجه نشد. او خیلی سریع این‌کار را انجام داد.

پیتر شیلتون که در آن زمان سنگربان انگلستان بود می‌گوید: ”من واقعاً شوکه شدم من خودم دیدم که مارادونا دستش را بالا آورد، نزدیک‌ترین فرد به مارادونا من بودم هر ۲ برای توپ بلند شده بودیم، اما دیدم داور گل را پذیرفته ما کاری نمی‌توانستیم بکنیم به هر حال گل پذیرفته شده بود.

سربابی رابسون که هدایت تیم ملی انگلستان در جام‌جهانی ۱۹۸۶ مکزیک را برعهده داشت می‌گوید: ”وقتی حمله آرژانتین شروع شد از نیمکت بلند شدم و به نزدیکی‌های زمین رفتم، فاصله من با دروازه انگلستان زیاد بود اما هنوز می‌شد بسیاری از چیزها را دید. در فوتبال یا پا حرکت می‌کند و یا سر برای هد زدن. اما دیدم که ناگهان مارادونا دستش را بالا آورد و با کمک دستش توپ را به سمت دروازه ما هدایت کرد. خیلی برایم عجیب بود. انتظار نداشتم بازیکنی در حد و اندازه‌های مارادوانا چنین کاری را انجام دهد؛ اما به هر حال جام‌جهانی است و همه حتی بهترین بازیکنان هم سعی دارند به هر طریق ممکن برای تیم و کشورشان گلی به ثمر برسانند. من خود زمانی بازیکن بودم و با چنین کلک‌هائی آشنائی دارم. نمی‌توانستم کاری کنم ما گل خورده بودیم و باید جبران می‌کردیم. به دستیارم دان هوه گفتم: می‌بینی انگار داور ندیده یا شاید اینجا دارند هندبال بازی می‌کنند.“

تنها ۴ دقیقه بعد مارادونا گل دیگری به ثمر رساند که واقعاً بی‌نظیر بود فکر می‌کنم اشکالی نداشت.

آلف رامزی همچون بابی رابسون روزگاری پیراهن تیم ملی انگلستان را بر تن کرده و پس از آن نیمکت‌نشینی و هدایت این تیم را تجربه کرده است. او در سال ۱۹۶۶ در مسابقات جام‌جهانی، انگلستان را قهرمان جهان کرد، شاید بتوان نقطه اشتراک رابسون و رامزی را در حضور آنها چه در کسوت مربیگری و چه در دوران بازیگری در جام‌جهانی دانست. رامزی می‌گوید: ”من در سال ۱۹۸۶ با قطار آمدم و با قطار هم بازگشتم من نه در ترکیب و نه در هیچ‌کار دیگری حرفی به رابسون نزدم. در مورد گل مارادونا نیز تنها می‌توانم بگویم که به هر حال حرف آخر در بازی را داور می‌زند اگر او گل را پذیرفته پس ما گل خوردیم. فکر می‌کنم بازیکنان انگلستان و خود رابسون در آن سال کار خوبی انجام دادند، هیچ کدام با داور صحبت نکردند توجه داشته باشید جام‌جهانی است و شما در یک چهارم نهائی حضور دارید؛ اما نه رابسون و نه هیچ‌یک از بازیکنان با داور صحبت نکردند، فکر می‌کنم تساوی هم نتیجه خوبی بود ما در گروه برزیل دانمارک و اسکاتلند بودیم و آرژانتین در ضعیف‌ترین گروه در کنار لهستان، پرتغال و مراکش.“

تیم انگلستان پیش از آغاز بازی‌ها مدتی در ایالات متحده اردو زدند تا هر چه بیشتر با شرایط آب و هوائی حاکم بر مکزیک آشنا شود. آنها در آمریکا مقابل مکزیک و کانادا بازی تدارکاتی انجام دادند. آن بازی‌ها چندان برای انگلستان خوشایند نبود، زیرا در جریان بازی‌ها تنی چند از بازیکنان کلیدی در انگلستان مصدوم شدند. مارک رایت از ناحیه پای چپ مصدوم شد و رنگ و بوی جام‌جهانی را ندید، برایان رابسون نیز در بازی مقابل مکزیک از ناحیه شانه مصدوم شد، مصدومیت او چندان جدی نبود و توانست پس از چند روز بازی در ترکیب انگلستان حضور یابد. هر چند انگلستان قبل از ورود به مکزیک در آمریکا اردو زده بود اما این اردو چندان برای انگلستان مفید نبود. انگلستان در مونتری‌شری با ۱۷۰۰ فوت ارتفاع مستقر شد. رابسون پیش از بازی مقابل آرژانتین بارها آرژانتین را دیده بود و به زیر و بم فوتبال آرژانتین آگاه بود. او در بازی مقابل آرژانتین ترکیب ۲ـ۱ـ۳ـ۴ را برگزید.

بابی رابسون رابطه خوبی با مطبوعات داشت. از انگلستان بالغ بر ۱۵ عکاس و خبرنگار در کنار تیم و در تمام هتل‌ها حضور داشتند تا اخبار و تصاویر انگلستان را به جزیره مخابره کنند. هر روز که رابسون در لابی هتل دیده می‌شد در میان حلقه خبرنگاران محاصره می‌شد. او از آن دوران می‌گوید: ”من علاقه زیادی به مصاحبه نداشتم، ولی وقتی می‌دیدم خبرنگاران دور من هستند خیلی راحت با آنها حرف می‌زدم آنها هر بار از بازی سایر تیم‌ها از من می‌پرسیدند و من تنها از آنها می‌خواستم که به فوتبال انگلستان توجه کنند به بازیکنان نیز می‌گفتم راحت بازی کنید به این موضوع فکر کنید که همه انگلستان بازی شما را تماشا می‌کنند، نگران نباشید مهم این است که اشتباه نکنید و بتوانید درست و حساب شده بازی کنید.

بابی رابسون می‌گوید دوران سختی بود من بازیکنان خوبی داشتم، اما برخی از آنها مصدوم بودند و نمی‌توانستم از آنها استفاده کنم. به علاوه آنکه تا یک‌چهارم نهائی بالا آمده بودیم اگر می‌توانستیم، حتی شاید ما قهرمان می‌شدیم نمی‌خواهم همه تقصیر را بر گردن مارادونا یا داور بازی بیندازم، اما به هر حال آنها در شکست ما نقش داستند. در زمان بازی ما بیش از ۲۰ هزار مأمور امنیتی سعی داشتند آشوبگران را (که بیشتر انگلیسی بودند) کنترل کنند. اگر بازی در انگلستان برگزار می‌شد حتماً درگیری پیش می‌آمد هنگامی‌که گل خوردیم همه منتظر آشوب هواداران بودیم، اما نیروهای حاضر در ورزشگاه خیلی تلاش کردند همچنین دستیاران من هم سعی در آرام کردن جو ورزشگاه داشتند.“

در دقیقه ۵۰ دیه‌گو آرماندو مارادونا همه معادلات را به هم ریخت او گلی به ثمر رساند که تا مدت‌ها حرف و حدیث بر سر آن همچنان وجود دارد. ۴ دقیقه بعد مجدداً مارادونا اسطوره نامی فوتبال آرژانتین گل دیگری به ثمر رساند تا زننده ۲ گل آرژانتین باشد.

لینه‌کر می‌گوید: ”بازی سختی داشتیم اگر مارادونا آن‌طور گل نمی‌زد احتمالاً کار به ضربات پنالتی می‌کشید و ما می‌توانستیم به دور بعد صعود کنیم من خودم شاید هزار بار فیلم بازی را مشاهده کرده‌ام. از داور بازی خیلی تعجب می‌کنم که نتوانست متوجه شود دیه‌گو از دستش استفاده کرده بیش از آن از اعتمادبه‌نفس و مهارت او متعجب هستم که چطور توانسته خیلی راحت با دست توپ را بزند.

فوتبال، ورزشی است که در آن هر اتفاقی ممکن است رخ دهد، گاهی بازیکن در حد و اندازه دیه‌گو آرماندو مارادونا با دست در جام‌جهانی گل می‌زند، گاهی مدافع به اشتباه دروازه خودی را باز می‌کند و گاهی بهترین گل‌های تاریخ فوتبال در بازی ۲ تیم باشگاهی نه چندان مطرح ثبت می‌شود. در سالیان اخیر تلاش زیادی صورت گرفته تا با نصب دوربین‌ها و ارتباط با داوران، داور بازی بهترین تصمیم را بگیرد، اما با وجود همه این‌کارها مردم فوتبال را آنچنان‌که هست که می‌خواهند. به‌عنوان مثال هم‌اکنون داوران رقابت‌های لیگ برتر از طریق بی‌سیم با هم ارتبط دارند تا در صورت بروز آفساید داور بلافاصله در سوت خود بدمد.

با این‌همه چندی پیش سپ بلاتر، رئیس فدراسیون بین‌المللی فوتبال فیفا اعلام کرد: ”مردم فوتبال را اینگونه که هست می‌خواهند. او می‌گوید این خوب است که هنوز مردم پیرامون گل مارادونا بحث می‌کنند این از ظرافت‌های فوتبال است. داوران هم به‌راحتی با حرکات مشکوک و تمارض برخورد می‌کنند باید دید که در جام‌جهانی آلمان باز هم مارادونائی دیگر سرنوشت همه چیز را عوض میکند یا نه.