۱۵ ژوئن سال ۱۲۱۵ میلادی ـ تصویب پیمان حقوق نجبای انگلستان

۷۹۵ سال پیش در روز ۱۵ ژوئن سال ۱۲۱۵ میلادی نجبای انگلستان جان پادشاه این کشور را مجبور کردند تا پیمانی که بعدها به نام گراند چارت شناخته شد را تصویب کند.
امضای این پیمان توسط …

۷۹۵ سال پیش در روز ۱۵ ژوئن سال ۱۲۱۵ میلادی نجبای انگلستان جان پادشاه این کشور را مجبور کردند تا پیمانی که بعدها به نام گراند چارت شناخته شد را تصویب کند.

امضای این پیمان توسط جان که در آن هنگام ۴۹ ساله بود در چمنزار رانیمد ، نزدیک ویندسور صورت گرفت.براساس این پیمان پادشاه انگلستان موظف شد حقوق و سنت های فئودالی نجبای انگلیسی را رعایت نماید.

جان پادشاه انگلستان به دلیل این که هنگام تولد برخلاف دیگر برادرانش قلمرویی به او تعلق نگرفت به جان بدون زمین ملقب بود.او پادشاهی خشن ، مکار و بی اخلاق بود و موفق شد نفرت نجبا ، مقامات کلیسا ، طبقه متوسط و دهقان ها را نسبت به خود برانگیزد.

در پی مشاجره جان با اسقف کانتربوری ، پاپ اینوسان سوم، شاه جان را خارج از دین اعلام کرد. پاپ حتی او را شایسته سلطنت انگلستان ندانست و فیلیپ اگوست پادشاه فرانسه را به عنوان شاه انگلستان معرفی کرد.فیلیپ اگوست در پی این فرمان پاپ خود را آماده تسخیر انگلستان نمود.

جان که از این خطر بیمناک شد در سال ۱۲۱۳ اطاعت خود از پاپ را اعلام کرد. جان پس از اعلام عبودیت خود نسبت به پاپ و بخشوده شدن از جانب او با شاه آلمان و کنت فلاندر علیه پادشاه فرانسه متحد شد ، اما او و متحدینش در جنگ با پادشاه فرانسه متحمل شکست سنگینی شدند.

انگلستان در زمان سلطنت جان به فقر و فاقه دچار شد.در این شرایط تحقیرآمیز که سلطنت جان به خطر افتاده بود او ناگزیر شد به خواسته های نجبای بزرگ انگلستان گردن نهد.

براساس پیمان گراند چارت ، جان بدون جلب موافقت شورای عالی متشکل از بارون ها و مقامات کلیسا حق تعیین مالیات های فوق العاده و افزایش مالیات ها را از دست داد.

در عین حال ، او از دستگیر و محبوس کردن خودسرانه افراد منع شد. یک هیات ۲۵ نفره شامل ۲۴ بارون و شهردار لندن مامور نظارت بر رعایت مفاد گراند چارت که دارای ۶۳ ماده بود ، توسط جان شدند. نسخه اصلی گراند چارت که اساس نهادهای انگلستان به شمار می آید ، هم اکنون در موزه بریتانیا قرار دارد. در دوران سلطنت جان شورش های عمومی بسیاری علیه او برپا شدند و اغلب دوره سلطنت او در جنگ های داخلی سپری گردید.

دوره پرآشوب سلطنت جان موجب به وجود آمدن اسطوره های مشهوری مانند رابین هود و آیوانهو شد. به این ترتیب ، در روز ۱۵ ژوئن سال ۱۲۱۵ میلادی جان پادشاه انگلستان پیمان گراند چارت را تصویب کند. با تصویب گراند چارت نخستین محدودیت در سلطنت استبدادی ایجاد شده و اولین گام در راه دمکراسی امروزی برداشته شد.

بهرام افتخاری