دوشنبه, ۲۸ خرداد, ۱۴۰۳ / 17 June, 2024
قسم دروغ، گناه اندر گناه
![قسم دروغ، گناه اندر گناه](/web/imgs/16/96/qutvi1.jpeg)
در قرآن کریم می خوانیم: وَلَا تُطِعْ کُلَّ حَلَّافٍ مَهِینٍ(القلم/۱۰)
و از کسی که بسیار سوگند یاد میکند و پست است اطاعت مکن
در دستورهای اسلام رسیده است که قسم دروغ گناه اندر گناه است. چون دروغ گناه کبیره است، آن وقت این گناه کبیره را انسان توام با قسم کند، این دیگر گناه اندر گناه است، یعنی یک امر مقدسی را به دروغ آلوده کند. برای اینکه یک دروغی را میخواهد به کرسی بنشاند، یک امر مقدسی را گرو قرار میدهد. وقتی که شما میگویید و الله و بالله که این جنس را من این قدر خریدهام، یعنی من خدا را در گرو این حرف قرار میدهم[و اگر دروغ باشد] یعنی خدا را در گرو این دروغ قرار میدهم. این شوخی نیست. دروغ گفتن یک مطلب است، خدا را به گرو دروغ قرار دادن مطلب دیگری است.
البته قسم شرعی، یعنی آن قسمی که احکام شرعی بر آن بار میشود و تخلفش کفاره دارد، فقط قسم به اسم خداست. این قسمهای دیگری که ما میخوریم قسم شرعی کفاره دار و این طور چیزها نیست، ولی به هر حال بیاحترامی هست. انسان به پیامبر قسم بخورد، به امام قسم بخورد، به هر کس که انسان قسم بخورد، گو اینکه آن معنا قسم شرعی نیست ولی بالاخره او را در گرو گذاشتن است و بیاحترامی است. پس قسم اگر دروغ باشد، گناه اندر گناه است.
اگر انسان خودش یک شخصیت اخلاقی داشته باشد، خودش پیش خودش یک وزن اخلاقی داشته باشد، اگر خودش به سخن خودش اعتماد داشته باشد و اگر دیگران به سخن او اعتماد داشته باشند، احتیاجی به قسم نیست. ولی آدمهای حقیر و پست و کم وزن، هستند که پر سوگند میخورند. حال راست چطور؟ آیا برای هر راستی باید قسم خورد؟ نه. در روایات و دستورات دینی زیاد داریم که قسم را خوار نکنید و لو برای هر حرف راست. آخر همه جا که جای و الله و بالله نیست، موارد خاصی. انسان خودش باید طوری عمل کند و طوری باشد که دیگران به او آنقدر اعتماد داشته باشند که وقتی یک جمله میگوید چون او را صادق میدانند حرفش را راست بدانند. چنین اشخاصی اصلا احتیاج به قسم خوردن ندارند، قسم هم که نخورند افراد حرفشان را باور میکنند. وقتی که انسان خودش بیمایه است و میداند که دیگران به حرفش اعتماد ندارند، دائما قسم میخورد. قسم راست خوردن هم از نظر شرعی یک امر زشتی است. ما روایات زیادی داریم که قسم راست هم جز در مواقع ضرورت نباید به کار رود.
سوگند خوردن زیاد نشانه حقارت
حال اینجا قرآن چگونه تعبیر میکند؟ اگر انسان خودش یک شخصیت اخلاقی داشته باشد، خودش پیش خودش یک وزن اخلاقی داشته باشد، اگر خودش به سخن خودش اعتماد داشته باشد و اگر دیگران به سخن او اعتماد داشته باشند، احتیاجی به قسم نیست. ولی آدمهای حقیر و پست و کم وزن، هستند که پر سوگند میخورند.
لهذا بعد از کلمه «حلاف» یعنی پر سوگند خور، کلمه «مهین» را آورده است، چون این دو با همدیگر تلازم دارند. تا انسان مهین یعنی پست[نباشد زیاد قسم نمیخورد. ](مهین عربی غیر از مهین فارسی است، اشتباه نشود. یک مه و مهین در فارسی داریم - در مقابل که - یعنی برتر و عالی، یک مهین در عربی داریم که «ن» جزو کلمه است، یعنی پست و حقیر، از مهانت است که به معنی ذلت و حقارت و پستی است). «این مردم پر سوگند خور پست». در واقع یعنی هر جا مردمی را دیدید که پر سوگند میخورند این را دلیل پستی آنها بدانید. اگر به راست هم پر سوگند بخورند پستاند تا چه رسد که به دروغ پر سوگند بخورند.
منبع: استاد مطهری، آشنایی با قرآن، ج ۸
شکوری - گروه دین و اندیشه
انتخابات ریاست جمهوری انتخابات انتخابات ریاست جمهوری 1403 مسعود پزشکیان ایران انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم سعید جلیلی علیرضا زاکانی حمید نوری قالیباف محمدباقر قالیباف پزشکیان
هواشناسی سازمان هواشناسی سرطان معدن تهران شازند سیل شهرداری تهران وزارت بهداشت جاده چالوس قتل آموزش و پرورش
حقوق بازنشستگان قیمت طلا قیمت خودرو دولت سیزدهم خودرو قیمت دلار ایران خودرو همستر کامبت بورس یارانه قیمت سکه سهام عدالت
تلویزیون سینمای ایران فضای مجازی عربستان کربلا رسانه ملی موسیقی سریال دفاع مقدس سینما بازیگر
وزارت علوم دانشگاه آزاد اسلامی فناوری ایکس
رژیم صهیونیستی غزه روسیه جنگ غزه فلسطین آمریکا اوکراین چین ترکیه حزب الله لبنان جنگ اوکراین یمن
فوتبال یورو 2024 پرسپولیس استقلال سپاهان باشگاه پرسپولیس مس رفسنجان جام ملت های اروپا جام حذفی لیگ برتر فدراسیون فوتبال بازی
اینترنت هوش مصنوعی اپل تلگرام ناسا ایلان ماسک سامسونگ گوگل تجهیزات پزشکی
کاهش وزن سازمان غذا و دارو ویتامین چاقی سنگ کلیه غذا میگرن