جنگنده تهاجمی

این هواپیما به دلیل سادگی در طراحی, سهولت دسترسی به تجهیزات داخلی و دارا بودن قابلیت تعمیر و نگهداری سریع و مناسب نه تنها برای پایگاه های فاقد تجهیزات, بلکه برای پایگاه های پیشرفته نیز ترجیح داده شده است

● A-۱۰ THUNDERBOLT

A-۱۰ اولین هواپیمائی است که برای پشتیبانی هوائی نزدیک نیروی زمینی طراحی شده است. این هواپیما دارای دو موتور جت می‌باشد که علیه اهداف زمینی، شامل تانک‌ها و دیگر ادوات زرهی مورد استفاده قرار می‌گیرد. مأموریت اصلی این هواپیما پشتیبانی رزمی هوائی نزدیک نیروی زمینی خودی به‌صورت شبانه‌روزی بوده و همچنین این هواپیما قادر به ایجاد هماهنگی لازم با نیروی هوائی جهت انجام عملیات مشترک و پشتیبانی از نیروی هوائی جهت انجام عملیات مشترک و پشتیبانی از نیروی زمینی خودی و نیز پشتیبانی از عملیات‌ها، نقش بازدارندگی طرف مقابل از ادامه عملیات را ایفاء می‌نماید. مأموریت‌های ذکر شده ممکن است در مناطق کم‌خطر و یا خطرناک روی دهند. هواپیمائی تهاجمی A-۱۰ مشخصاً به‌عنوان یک هواپیمای پشتیبانی هوائی نزدیک و عمدتاً از نظر قابلیت تعمیر و نگهداری در طراحی مورد توجه قرار گرفته است. طبق اسناد و مدارک موجود در خصوص طراحی هواپیمای A-۱۰، نیروی هوائی ایالت متحده از ابتدا بر روی مواردی چون محموله‌های قابل حمل، قابلیت پرواز در ارتفاع کم، قابلیت گشت‌زنی بر روی هدف و تأمین برد مورد نیاز، قابلیت مانور با سرعت کمک و برخورداری هواپیما به جهت داشتن قابلیت‌های خاص، قادر است در هر موقعیتی و هر شرایط آب‌وهوائی در سراسر دنیا خدمت نماید و با استفاده از پایگاه‌های فاقد تجهیزات و با حداقل امکانات لازم عملیات محوله را انجام دهد.

از ویژگی‌های شاخص آن می‌توان به پوشش زرهی تیتانیومی کابین خلبان، مجهز بودن به سیستم‌های کنترل پرواز مضاعف و همچنین دارای بودن بالک‌های سخت تفکیک شده از یکدیگر، کنترل‌های پروازی دستی، بالک‌های سوخت پر شده از فوم‌های مخصوص و برخورداری از سازه قوی اشاره نمود که همه موارد مذکور در هواپیمای A-۱۰ این قابلیت را ایجاد نموده است که در صورت صدمه دیدن قادر باشد به پایگاه برگردد. همچنین این هواپیما به‌دلیل سادگی در طراحی، سهولت دسترسی به تجهیزات داخلی و دارا بودن قابلیت تعمیر و نگهداری سریع و مناسب نه تنها برای پایگاه‌های فاقد تجهیزات، بلکه برای پایگاه‌های پیشرفته نیز ترجیح داده شده است.

هواپیمای تهاجمی A-۱۰ در سرعت‌ها و ارتفاع کم دارای قابلیت مانور بسیار خوبی بوده و همچنین از تسلیحات بسیار دقیقی نیز برخوردار می‌باشد. این هواپیما قادر است در ارتفاع کمتر از ۱۰۰۰ پائی (۳۰۳ متری) و شعاع دید ۵/۱ مایلی (۴/۲ کیلومتری) ضمن گشت‌زنی بر روی اهداف مورد نظر، آن‌ها را شناسائی و هدف قرار دهد. به‌طور کلی چون شعاع عملیاتی A-۱۰ بسیار گسترده بوده و از طرفی نیز این هواپیما دارای قابلیت نشست و برخاست کوتاه نیز می‌باشد، بنابراین قادر است مأموریت محوله را در نزدیکی خطوط مقدم عملیاتی به‌نحو بسیار مطلوبی انجام دهد. همچنین خلبانان جهت انجام مأموریتشان در تاریکی شب از عینک‌های ویژه دید در شب استفاده می‌نمایند. این هواپیمای تهاجمی یک‌نفره و دارای کابین فشرده و از نوع بال زیر است. این هواپیما در انتهای بدنه خود مجهز به دو موتور توربوفن از نوعGENERAL ELECTRIC TF ۳۴ ۱۰۰ می‌باشد که قدرت رانش هر یک از آنها به‌طور تقریبی ۹۰۰۰ پوند است. موتورها در داخل محفظه‌ای قرار گرفته‌اند و هر یک از آنها به‌صورت مستقل روی یک پایه نگهدارنده وصل شده‌اند. پایه‌های مذکور نیز به‌نوبه خود در نقطه‌ای بالاتر از امتداد محل قرار گرفتن بال‌ها و بر روی بدنه نصب گردیده‌اند. همچنین دو عدد سکان عمودی برروی دو نوک خارجی سکان افقی نصب شده‌اند.

ارابه‌های فرود شامل سه چرخ می‌باشد که عمل جمع کشدن آنها به سمت جلو انجام می‌شود به شکلی که چرخ دماغه‌ها به‌طور کامل در داخل بدنه و نزدیک دماغه جمع می‌شود و دو چرخ اصلی نیز در داخل قسمتی از زیر بال که به شکل آیرودینامیکی طراحی شده‌اند قرار می‌گیرند و مجهز به یک توپ ۳۰ میلی‌متری AA۴۹E۶ می‌باشد که در قسمت جلوی بدنه و زیردماغه هواپیما نصب شده است. تجهیزات اویونیک شامل سامانه‌های ارتباطی، ناوبری اینرسیائی، کنترل آتش و تجهیزات دید در شب می‌باشد. سامانه‌های مربوط به سلاح نیز شامل نمایشگر ۲ سربالا، که سرعت، ارتفاع و زاویه شیرجه را بر روی شیشه مقابل خلبان نشان می‌دهد. این جنگنده تهاجمی همچنین به جهت مقابله با تهدیدات موشک‌های سطح به هوا، مجهز به سامانه پادکار الکترونیکی و مادون قرمز می‌باشد. توپ ۳۰ میلی‌متری مستقر در زیر دماغه A-۱۰ قادر است ۳۹۰۰ تیر در دقیقه به‌سوی اهداف خود از جمله تانک‌ها شلیک نماید. این هواپیما همچنین قابلیت حمل موشک‌های هوا به هوای AIM ۹ SIDEWINDER و هوا به سطح AGM ۶۵ MAVERICK را دارد و برای حمله به اهداف موردنظر در تاریکی مجهز به سامانه تصویری ۳ دید در شب می‌باشد.

کابین خلبان تک‌سرنشین بوده و دارای یک کاناپی بزرگ می‌باشد که شرایط دید مطلوب را برای خلبان در همه جهات فراهم می‌سازد، همچنین کابین به‌گونه‌ای طراحی شده است که جلوتر از بال‌ها قرار دارد. قسمت‌هائی از کابین خلبان به جهت محافظت از وی و همچنین حفاظت از سامانه‌های کنترل پرواز از تیتانیوم ساخته شده است.

پوشش زرهی ایجاد شده در اکثر قسمت‌های حساس هواپیما می‌تواند آن را در مقابل سلاح‌های پرتابی و انفجاری ۲۳ میلی‌متری از سمت دشمن در امان نگه‌دارد. این هواپیما در قسمت کنترل پرواز علاوه بر اینکه به سامانه‌های کنترل پرواز هیدرولیک مجهز می‌باشد، از سامانه‌های دستی در کنترل پرواز نیز برخوردار است، بنابراین خلبان قادر خواهد بود در صورت اصابت قرار گرفتن هواپیما و احتمالاً از دست رفتن کنترل پرواز هیدرولیک، بتواند هواپیما را به‌صورت دستی هدایت نماید و به‌گونه‌ای طراحی شده است که سهولت در سرویس و تعمیر و نگهداری در مناطق نزدیک منطقه عملیاتی را ممکن ساخته است. و بخش‌هائی از قسمت‌های هواپیما شامل موتورها، ارابه‌های فرود اصلی و سکان عمودی را می‌توان در همان منطقه تعویض نمود. اولین نمونه از این جنگنده در ماه اکتبر سال ۱۹۷۵ به نیروی هوائی ایالت متحده تحویل گردید و مأموریت اصلی این هواپیما پشتیبانی نزدیک هوائی با قابلیت گشت‌زنی طولانی بر روی اهداف موردنظر تعیین گردید. عمر خدمتی هواپیما از ابتدا حدود ۸۰۰۰ ساعت تعیین شده بود که طبق بازنگری‌های انجام شده اخیر تا ۲۴۰۰۰ ساعت افزایش داده شده است. شایان ذکر است ایالات متحده آمریکا از این جنگنده در طی عملیات طوفان صحرا در جنگ خلیج‌فارس و جنگ اخیر عراق استفاده نموده است.

● مشخصات فنی هواپیمای A-۱۰ مأموریت اصلی: پشتیبانی نزدیک هوائی

سازنده: FAIRCHILD REPUBLIC CO

پیشرانه: دو موتور توربوفن GENERAL ELECTRIC TF ۳۴ GE ۱۰۰

ِرانش: هر موتور ۹۰۶۵ پاوند (۴۱۱۱ کیلوگرم)

طول هواپیما: ۵۳ فوت و ۴ اینچ (۱۶/۱۶ متر)

بلندی: ۱۴ فوت و ۸ اینچ (۴۲/۴ متر)

فاصله بین دو نوک بال: ۵۷ فوت و ۶ اینچ (۴۲/۱۷ متر)

سرعت: ۴۲۰ مایل در ساعت (۶۷۲ کیلومتر در ساعت)

سقف پرواز: ۴۵۰۰۰ پا (۶۳۶/۱۳ متر)

حداکثر وزن هنگام برخاستن: ۵۱۰۰۰ پاوند (۲۲۹۵۰ کیلوگرم)

برد: ۸۰۰ مایل (۶۹۵ ناتیکال مایل)

تعداد خدمه: تک‌سرنشین

ورود به خدمت: سال ۱۹۷۶ (فقط در خدمت ایالات متحده آمریکا)

تسلیحات جنگنده تهاجمی A-۱۰

یک قبضه توپ ۳۰ میلی‌متری ۷ لول GAU-۸/A

قابلیت حمل پادهای الیاف CHAFF و فریب‌دهنده‌های ویژه جنگ الکترونیک

بمب ۵۰۰ پاوندی MK ۸۲

بمب ۲۰۰۰ پاوندی MK ۸۴

بمب آتش‌زای MK ۷۷

راکت MK ۲۰

راکت‌های CBU ۸۷ ، CBU ۷۱ ، CBU ۵۸ ، CBU ۵۲ ، CBU ۹۷ ، CBU ۸۹

راکت‌های هوا به سطح AGM ۶۵ MAVERICK

موشک هوا به هوا AIM ۹ SIDEWINDER

بمب هدایت‌شونده لیزری GBU ۱۰

بمب هدایت‌شونده لیزری GBU ۱۲

حسین حاذق‌دانشور