« کن » و وعده های جدید

همه چیز درباره کن ۲۰۰۸

مسؤولان جشنواره فیلم کن از شصت و یکمین دوره آن به عنوان جشنواره ای "نو شده" یاد کردند، اما اینکه تا چه حد می توانند به قول خود در این زمینه پایبند باشند از مهمترین محورهای بحث کن امسال است.

ورایتی اعلام کرد، به نظر می رسد «تی یری فرومو» در نخستین دوره کاری خود به عنوان مدیر عامل این جشنواره سینمایی معتبر و ژیل ژاکوب رئیس جشنواره کن دست به تغییرات فراوان زده اند.

هر چند، بخش مسابقه جشنواره کن ۶۱ همچنان ویترینی برای نمایش آثار گروهی کوچک از فیلمسازان مؤلف و تقدیس شده است، اما در کنار آنها هشت فیلمساز حضور دارند که برای نخستین بار بخت خود را برای دریافت جایزه معتبر نخل طلای کن می آزمایند.

به گزارش مهر، «فرومو» چهارشنبه گذشته در نشست مطبوعاتی جشنواره امسال که در سالنی مملو از جمعیت در گراند هتل پاریس برگزار شد، با تأیید اینکه روند انتخاب فیلمهای بخشهای مختلف کن ¥بسیار دشوار" بوده، گفت: "سینما در حال تحول است و کن نیز در این روند با آن همراه." ژاکوب نیز در سخنرانی خود جشنواره دوره شصت و یکم را جشنواره ای "از نو متمرکز و نو شده" توصیف کرد.

اینکه کن تا چه حد می تواند به قول خود مبنی بر نوسازی پایبند باشد، بدون تردید از مهمترین محورهای بحث جشنواره خواهد بود. از سوی دیگر، فیلمهای افتتاحیه و اختتامیه کن هنوز اعلام نشده است. در حالی که گفته می شود "جنسیت و شهر: فیلم سینمایی" مایکل پاتریک کینگ و "چی شد؟" بری لوینسن همچنان بخت زیادی دارند. فرومو گفت: فیلمهای افتتاحیه و اختتامیه و شاید یک فیلم دیگر حاضر در بخش مسابقه بعداً اعلام شود.

گنجاندن «اُپوس» دو قسمتی و چهار ساعتی "چه" استیون سودربرگ شامل دو فیلم "چریک" و "آرژانتین" در بخش مسابقه بسیار تعجب برانگیز بود، زیرا تا آخرین لحظه ها اصلاً مشخص نبود سودربرگ که قبلاً یک بار نخل طلای کن را برده، بتواند دو فیلم خود را سر وقت به جشنواره برساند. فرومو تضمین داد دیجیتال بودن روند پس از تولید، به سودربرگ اجازه می دهد فیلم خود را که تولید مشترک فرانسه و اسپانیاست، تا آغاز جشنواره کامل کند.

حضور تریلر معمایی "بچه عوضی" ساخته کلینت ایستوود نیز در بخش مسابقه غافلگیرکننده بود؛ زیرا استودیو یونیورسال این فیلم را تا نوامبر امسال اکران نمی کند. "بچه عوضی" با بازی آنجلینا جولی، جان مالکوویچ و ایمی رایان پنجمین فیلم کارگردان برنده اسکار است که در بخش مسابقه کن شرکت می کند. نخل طلا از معدود جوایزی است که ایستوود هنوز در کارنامه ندارد.

آن طور که گفته می شود کمیته انتخاب جشنواره کن تا روز سه شنبه هفته گذشته هنوز درباره انتخاب فیلمها تصمیم قطعی نگرفته بود و چند فیلم از جمله " ۲۴شهر" جیا ژانگ که از چین و "خوب، بد، عجیب" کیم جی وون از کره جنوبی در فاصله جمعه تا یکشنبه دیده شدند.

فهرست بخش مسابقه امسال از توجه کمتر برگزارکنندگان جشنواره به فیلمهای آمریکایی خبر می دهد، هر چند در بخش خارج از مسابقه فیلمهای آمریکایی حضوری پرشمار دارند. نمایش سه فیلم مطرح آمریکایی با نقش آفرینی بازیگران سرشناس در بخش خارج از مسابقه می تواند تنور جشنواره امسال را حسابی گرم کند.

"ایندیانا جونز و قلمرو جمجمه بلورین" استیون اسپیلبرگ روز ۱۸ می (۲۹ اردیبهشت) اولین بار در دنیا در جشنواره کن نمایش داده می شود. حضور اسپیلبرگ، جرج لوکاس تهیه کننده فیلم و بازیگران آن شامل هریسن فورد، شیا لابوف، کارن آلن و کیت بلانشت روی فرش قرمز، بیش از هر رویداد دیگری در جشنواره امسال توجه رسانه ها و افکار عمومی را جلب خواهد کرد.

دریم ورکس و پارامونت پیکچرز چهارمین فیلم مجموعه "ایندیانا جونز" را از ۲۱ می (اول خرداد) در فرانسه و بلژیک و دو روز بعد از آن در دیگر کشورها توزیع خواهند کرد. "کنگ فو پاندا" دریم ورکس به کارگردانی مارک آزبورن و جان استیونسن نیز روز ۱۵ می (۲۶ اردیبهشت) در بخش خارج از مسابقه کن نمایش داده می شود.

ستاره هایی چون جک بلک، آنجلینا جولی، لوسی لیو، جکی چان و داستین هافمن در این انیمیشن کمدی حرف زده اند که از ششم ژوئن (۱۷ خرداد) در آمریکا اکران می شود. "ویکی کریستینا بارسلونا" ساخته وودی آلن که در اسپانیا فیلمبرداری شده، از دیگر فیلمهای این بخش است که هفته اول برگزاری جشنواره به نمایش درمی آید.

تاکنون حضور اسکارلت جوهانسن و پنه لوپه کروز ستاره های فیلم جدید آلن در فرش قرمز قطعی شده، هر چند خاویر باردم دیگر بازیگر "ویکی کریستینا بارسلونا" هنوز سفر خود را به ساحل زیبای جنوب فرانسه تأیید نکرده است. بخش مسابقه جشنواره امسال با حضور تعدادی از میهمانان همیشگی همراه است.

برادران بلژیکی ژان پی یر و لوک داردن با درام "سکوت لورنا"خود را برای دریافت سومین جایزه نخل طلا آماده کرده اند. آرنو دپلشن با "یک کریسمس" به کن بازگشته که داستانی درباره اتحاد خانوادگی با حضور ستاره های فرانسوی چون کاترین دونوو و ماتیو آمالریک است.

صرفنظر از فیلم دو قسمتی "چه"، به نظر می رسد "یک کریسمس" با مدت زمان دو ساعت و نیم طولانی ترین فیلم بخش مسابقه باشد. مدت زمان "بچه عوضی" ایستوود نیز ۱۴۰ دقیقه است. در میان فیلمسازان حاضر در بخش مسابقه جشنواره ۶۱ تنها چارلی کافمن است که با اولین تجربه کارگردانی خود به کن می آید.

این فیلمنامه نویس معروف که برای "درخشش ابدی یک ذهن پاک" برنده اسکار شد،Synecdoche, New York را در بخش مسابقه دارد که فیلیپ سیمور هافمن در آن به نقش یک کارگردان تئاتر ظاهر شده است. از آمریکای لاتین والتر سالس و دانیلا توماس در فیلم برزیلی "خط عبور" به مضامین اجتماعی در برزیل معاصر پرداخته اند.

آتوم اگویان کانادایی با "ستایش" پا به رقابت گذاشته که داستانی درباره ارتباط بین نوجوانان و تکنولوژی جدید است و در آن اسکات اسپیدمن و ریچل بلنچارد بازی کرده اند. "۲۴ شهر" جیا ژانگ که تنها فیلم چینی حاضر در بخش مسابقه است و این با محدودیتهای دولت چین در فیلمسازی که حتی نمایش فیلمها در خارج از این کشور را نیز دربر می گیرد، بی ارتباط نیست.نکته قابل توجه دیگر در بخش مسابقه جشنواره کن ۲۰۰۸ حضور چند فیلمساز نامدار با فیلمهایی متفاوت با آثار قبلی شان است. این مسأله یا کاملاً تصادفی است یا از تمایل آنها برای استفاده از سینمای جریان روز برای پیدا کردن تماشاگران بیشتر خبر می دهد.

به عنوان مثال، ویم وندرس فیلمساز صاحب نام آلمانی با تریلر رومانتیک "فیلمبرداری از پالرمو" با بازی میلا یوویچ و دنیس هاپر به کن می آید. نوری بیلگه جیلان کارگردان پیشتاز سینمای ترکیه و دیگر فیلمساز محبوب کن که بیشتر برای درام های هنری و متفکرانه خود شهرت دارد با فیلم پلیسی "سه میمون/ رویای بیداری" در بخش مسابقه حاضر است.

فرانسه در این بخش سه نماینده دارد: "یک کریسمس" آرنو دپلشن و La Frontiere De L Aube فیلیپ گارل مرد خستگی ناپذیر سینمای موج نو. به گفته فرومو نام فیلم سوم بعدا اعلام می شود. یکی از جالب ترین نکات درباره بخش رسمی کن ۲۰۰۸ توجه ویژه به فیلمسازانی است که هر چند در کشورهای خود زیاد درباره آنها صحبت می شود، اما در سطح جهانی کمتر مؤلف به شمار می آیند.

نزدیکترین نمونه در این زمینه انیمیشن "والس با بشیر "ساخته آری فولمن از رژیم صهیونیستی است که به حمله سال ۱۹۸۲ این رژیم به لبنان می پردازد. از دیگر رقبای کمتر شناخته شده بخش مسابقه می توان به کورنل موندروچیو مجارستانی با فیلم "دلتا" اشاره کرد که داستان آن در یک دهکده روی می دهد.

همین طور ماتیو گارونه از ایتالیا با درام مافیایی "گومورا" بر مبنای رمانی پرفروش و اریک کو فیلمساز معروف سنگاپوری با فیلم به زبان تامیل "جادوی من" که درامی با موضوع ارتباط پدر و پسر است که پیش از این در بخش دوهفته کارگردانان کن حضور داشته است.

بریلانته مندوزا فیلمساز پرکار اما نه چندان شناخته شده فیلیپینی با "سربیس" در بخش مسابقه حضور دارد. او در دوره قبلی کن فیلم "فرزندخوانده" را در بخش دوهفته کارگردانان داشت. آرژانتین نیز دو فیلم دارد: لوکرسیا مارتل که قبلاً با "دختر مقدس" در بخش مسابقه کن بود با "زنان بدون سر" بازمی گردد که یک درام سیاسی با موضوع زنان است و پابلو تراپرو هم Leonera را با خود به کن می آورد.

Divo, Il پائولو سورنتینو به عنوان دیگر نماینده ایتالیا در بخش مسابقه جشنواره کن ۶۱ شرکت می کند و درباره جولیو آندروتی سیاستمدار معروف ایتالیایی است که هفت دوره نخست وزیر این کشور بود. "خون دیوانه وار" مارکو تولیو جوردانا درباره یک گروه بازیگری معروف در عصر موسولینی، سومین نماینده ایتالیا در جشنواره امسال است که در بخش نمایشهای ویژه پخش می شود.

آسیا در بخش مسابقه کن امسال حضوری ضعیف دارد، اما سینمای کره دو فیلم با خود آورده که هر دو می توانند توجه علاقه مندان سینما را جلب کنند. وسترن "خوب، بد، عجیب" کیم جی وون در بخش خارج از مسابقه پخش می شود و اکشن با موضوع قاتل زنجیره ای "تعقیب کننده" که اولین ساخته نا هونگ جین است که در بخش نمایشهای نیمه شب به نمایش درمی آید.

امسال دو فیلم مستند با مضمون دو چهره مطرح دنیای ورزش در جشنواره کن حاضر هستند. دیگو مارادونا ستاره اسبق تیم ملی فوتبال آرژانتین در مستند "مارادونا" به کارگردانی امیر کوشتوریستا ظاهر شده که از فیلمهای بخش نمایشهای نیمه شب است و مایک تایسون میز در فیلم زندگینامه "تایسون" ساخته جیمز توباک حضور دارد که در بخش "نوعی نگاه" پخش می شود.

مستند "رومن پولانسکی، تحت تعقیب و دلخواه" ساخته ماریانا زنوویچ که در جشنواره ساندنس بسیار مورد توجه قرار گرفت، در بخش نمایشهای ویژه حضور دارد. تریلر فراطبیعی "نظارت" به کارگردانی جنیفر لینچ دختر دیوید لینچ سومین فیلم بخش نمایشهای نیمه شب است که در آن جولیا اورموند و بیل پولمن بازی می کنند.

در بخش نمایشهای ویژه به دو فیلم از کارگردانان صاحب نام برمی خوریم: "از زمان و شهر" ساخته ترنس دیویز از آمریکا و "خاکستر زمان" به کارگردانی وونگ کار وای از هنگ کنگ. مستند C est Dur D etre Aime Par Des Cons ساخته دانیل لکونت تهیه کننده و کارگردان فرانسوی دیگر فیلم بخش نمایشهای ویژه است.

۱۹ فیلم بخش رسمی "نوعی نگاه" که ریاست هیأت داوران آن به عهده فاتح آکین است، از تلاش برگزارکنندگان جشنواره امسال برای انتخاب فیلمهای مختلف خبر می دهد، هر چند همین انتخابها نیز بحث انگیز است. در این بخش حداقل پنج فیلم فرانسوی شامل "زندگی مدرن" ریموند دوپاردون، Johnny Mad Dog ژان استفان سوور و "ورسای" پی یر شولر حضور دارند.

حضور این همه فیلم فرانسوی در بخش نوعی نگاه یک خبرنگار را بر آن داشت به طعنه از فرومو بپرسد چرا بیشتر از این فیلم فرانسوی انتخاب نکرده است! بخش جنبی جشنواره کن همواره با این اتهام رو به رو بوده که بیشتر جایی برای فیلمهای رانده شده از بخش مسابقه است. شاید به همین دلیل بوده که برگزارکنندگان جشنواره ۶ فیلم اول و تعدادی فیلم دوم را برای حضور در این بخش انتخاب کرده اند.بعضی از فیلمهای انتخاب شده برای بخش نوعی نگاه از رادار بسیاری از جشنواره ها خارج است که نمونه آن فیلمهایی نظیر "کلاه سبز" ساخته لیو فندو فیلمساز زاده پکن و "پارک کردن" به کارگردانی چانگ منگ هنگ فیلمساز تایوانی است که فیلم عجیب وغریب و سیاه و سفید "دکتر" را در کارنامه دارد.

معروفترین نام های حاضر در این بخش بونگ جون هو، لئو کاراکس و میشل گوندری هستند که به اتفاق فیلم فانتزی سه اپیزودی "توکیو!" را ساخته اند. از فیلمسازان شناخته شده تر بخش نوعی نگاه می توان به کیوشی کوروساوا فیلمساز ژاپنی اشاره کرد که با درام "سونات توکیو" حضور دارد و بنت همر از نروژ با فیلم تحسین شده O Horten درباره یک راننده بازنشسته قطار است که قصد خودکشی دارد.

تامس کلی بریتانیایی با فیلم "سوی کابوی" و امت اسکالانته فیلمساز مکزیکی با دومین فیلم خود "حرامزاده ها" که درامی درباره موضوع مهاجران مکزیکی است به بخش نوعی نگاه می آیند. آمریکا نیز با فیلم "وندی و لوسی" ساخته کلی ریشار در این بخش حضور دارد و آندراس درسن با فیلم "ابر"۹ حاضر است.

تعدادی از فیلمهای بخش نوعی نگاه به واسطه فیلمهای قبلی سازندگانشان باعث کنجکاوی هستند. نمونه آن درام رومانتیک "نمک این دریا" نخستین فیلم آن ماری جاسر فیلمساز فلسطینی است که سپتامبر پیش در جشنواره فیلم سن سباستین برنده جایزه شد.

در میان ۱۹ فیلم بخش نوعی نگاه هفت فیلم می توانند در بخش دوربین طلایی جشنواره کن نیز شرکت کنند که به فیلمهای اول اختصاص دارد. ریاست هیأت داوران این بخش را برونو دومون فیلمساز فرانسوی به عهده دارد.

هو هسیائو هسین فیلمساز تایوانی هم رئیس هیأت داوران بخش سینه فونداسیون و بخش فیلم کوتاه شصت و یکمین جشنواره فیلم کن است.

سوزان بیر کارگردان دانمارکی، ماریانا هندز بازیگر زن فرانسوی، اولیویه آسایاس کارگردان فرانسوی و لری کاردیش متصدی مؤسسه فیلم و سینمای "موما" از آمریکا دیگر اعضای هیأت داوران بخش سینه فونداسیون و بخش فیلم کوتاه جشنواره کن امسال هستند.

به گفته فرومو امسال در مجموع ۱۷۹۲ فیلم برای شرکت در بخشهای رسمی جشنواره ارائه شده بودند که ۱۱ درصد بیشتر از سال ۲۰۰۷ بود. این مسأله از افزایش تولیدات سینمایی در سراسر دنیا خبر می دهد که بخشی از آن به خاطر رشد سینما در کشورهای در حال رشد است.

ریاست هیأت داوران جشنواره کن سال ۲۰۰۸ را شان پن به عهده دارد و سرجیو کاستلیتو بازیگر، کارگردان و فیلمنامه نویس ایتالیایی، ناتالی پورتمن بازیگر آمریکایی، آلفونسو کوارون کارگردان مکزیکی، آپیچاتپنگ ویراستاکول کارگردان تایلندی، الکساندرا ماریا لارا بازیگر آلمانی و رشید بوغریب کارگردان فرانسوی دیگر داوران بخش مسابقه هستند.

سال گذشته ۹ نفر به عنوان داور بخش مسابقه حضور داشتند که امسال این تعداد به هفت نفر رسیده است. شصت و یکمین جشنواره فیلم کن از ۱۴ تا ۲۵ می (۲۵ اردیبهشت تا پنجم خرداد) برگزار می شود.