مدیریت زباله

انسان و بسیاری از موجودات کره زمین به شیوه های مختلف زباله سازهستندکه کنترل انها نوعی تضمین در سلامت و بقای محیط زیست به شمار می رود

انسان و بسیاری از موجودات کره زمین به شیوه های مختلف زباله سازهستندکه کنترل انها نوعی تضمین در سلامت و بقای محیط زیست به شمار می رود. رشد سریع جمعیت و افزایش مواد مصرفی که از مظاهر پیشرفت و توسعه در سالهای اخیر می باشد موجب ازدیاد روزافزون زباله شده و به همان نسبت مسئله جمع اوری و دفع زباله را با مشکل مواجه ساخته است.

● زباله چیست؟

زباله شامل آشغال و خاکروبه و کثافات می باشد و همچنین به کلیه مواد زاید جامد دورریختنی فساد پذیر و فساد ناپذیر زباله گفته می شود که در منازل و مراکز تهیه و توزیع و فروش مواد غذایی , موسسات صنعتی تجاری و کشاورزی تولید می شود.

اصول بهداشت و بهسازی محیط در هر شهر ایجاب می کند که زباله ها در حداقل زمان از منازل و محیط زندگی انسان دور شده و در اسرع وقت دفع شوند .

● جمع آوری و حمل و نقل زباله چگونه باید انجام شود ؟

▪ جمع آوری: عبارت از برداشتن زباله از محل تولید و بارگیری آن در وانت یا کامیون زباله کش و یا چرخ دستی و حمل آن به ایستگاه انتقال یا محل دفع نهایی می باشد . در بعضی از شهر ها جمع آوری از درب خانه ها با تحویل زباله به رفتگر صورت می گیرد. ولی در شهر های بزرگ ایران مردم زباله را در ساعاتی از شبانه روز (معمولا شبها)در کنار پیاده روهاو خیابان ها و یا در ظروف عمومی می گذارند و مامورین در ساعات بخصوص زباله ها را جمع آوری و وارد وانت می کنند. بدین ترتیب زباله به صورت روزانه جمع آوری می شود که از محاسن برجسته جمع آوری سریع زباله جلوگیری از بوجود آمدن محیط رشد و پرورش مگس است.

▪ حمل و نقل:عبارت از بارگیری زباله از ایستگاها به کامیون های بزرگ و حمل زباله به محل های دفع نهایی و تخلیه مواد در این محل ها می باشد.جمع شدن فضولات و زباله در گوشه منازل علاوه بر اینکه منظره ناخوشایندی را ایجاد می کند باعث تجمع پشه و مگس که عامل انتقال بسیاری از بیماریها هستند می شود برای جلوگیری از بروز این بیماریها لازم است که نحوه دفع صحیح زباله و فضولات به طور کامل آموزش داده شود. به همین منظورتوجه شمارا به توصیه های ذیل جلب می کنیم.

۱) زباله بایستی به طور روزانه جمع آوری و در ظروف مناسب و بهداشتی درب دار و قابل شست و شو در محل مناسبی از منزل نگهداری و حد اقل هفته ایی دوبار از منزل خارج گردد.

۲) ظرف زباله بایستی زیاد بزرگ نباشد تا حمل و نقل و خالی کردن آن توسط یک نفر به راحتی انجام گیرد.

۳) استفاده از کیسه زباله به دفع بهداشتی زباله کمک می کند ولی بایستی دقت کرد کیسه سوراخ نباشد و از استحکام کافی بر خوردار باشد و همچنین مواد آبکی(تفاله چای و پسمانده غذاهای آبکی)در کیسه حاوی زباله ریخته شود.

۴) اشیائ تیز و برنده فلزی و تیغ های کهنه را مستقیما داخل زباله نریزید بلکه آنها را درون یک ظرف یا قوطی (از ظرف خالی شامپو نیز می توان استفاده کرد.)ریخته و داخل زباله بیاندازید. شیشه و غیره نیز جداگانه جمع آوری شود.

۵) در تهیه مقدار غذا و نگهداری صحیح مواد غذایی و فاسد نشدن آنها دقت کنید تا از تولید زباله زیاد جلوگیری شود.

۶) از ریختن زباله روی زمین و یا جمع آوری کردن آن در گوشه حیات خودداری کنید.

۷) پوست میوه ها و باقیمانده سبزیها و مواد غذایی را قبل از مخلوط کردن با سایر زباله ها می توان برای خوراک دام و حیوانات اهلی استفاده کرد.

● دانستنیهای بهداشتی

▪ زباله محل زندگی انواع حشرات است اگر زباله طوری نگهداری شود که حشرات به آن دسترسی داشته باشند این موجودات روی زباله ها می نشینند و تخم ریزی می کنند .حشراتی که روی زباله می نشینند با پاها و نیش خود انواع میکروبها را به آب و مواد غذایی و پوست انسانها منتقل می کنند که ممکن است جان آنها را به خطر بیاندازد.

▪ زباله آلوده و فاسد منبع تغذیه موش و سگ و گربه و… است موشها می توانند بیماریهای میکروبی و انگلی مختلفی را به انسان منتقل کنند.

▪ بیماریهایی مثل وبا و حصبه واگیردار هستند و دفع غیر بهداشتی زباله که موجب انتقال این بیماریها می شود بیش از یک انسان و خانواده را گرفتار می کندو تعداد زیادی از افراد جامعه از این وضعیت صدمه می بینند.

▪ اگر زباله مدت زیادی در فضای آزاد روی هم انباشته شود در اثر حرارت گازهای مختلفی از زباله بیرون می آیدکه هوا را آلوده می سازد.

▪ یکی از علتهای زنده ماندن سگها و گربه های ولگرد وجود مواد غذایی در زباله هایی است که به طرز صحیح و بهداشتی دفع نمی شوند.

● روشهای دفع زباله

الف) دفن بهداشتی زباله

ب) بازیافت قسمتهای فساد پذیر زباله جهت تهیه کود گیاهی(کمپوست)

ج) سوزاندن

د) بازیافت ضایعات شیشه مقوا پلاستیک و به منظور استفاده مجدد از انها

● نقش مردم در کاهش تولید زباله

مسئله زباله با سلامت عموم در ارتباط است و هر یک از افراد جامعه باید به فکر نجات خود از هجوم بیماریهای گوناگون باشد و این اصل لزوم یک همکاری دسته جمعی و مشارکت همگانی را طلب می کند. مدیریت زباله از جمله کارهاییست که همه افراد جامعه در آن سهیم هستند. وجود زباله در جویها و در کنار خیابان و کوچه ها نشانه هایی از پایین بودن سطح آگاهی مردم نسبت به نقش خود در این مدیریت می باشد. اگر چه مردم می توانند در تمام مراحل کنترل مدیریت زباله نقش داشته باشند ولی نقش آنها در مرحله تولید و نگهداری موقت و بازیافت بارزتر می باشد. در قسمت تولید اولین اقدام مهم کاهش میزان زباله تولیدی است اگر آگاهی ما انسانها که در شهرها بی دریغ مصرف می کنیم و بی رویه زباله تولید می کنیم هر بار از خود بپرسیم مصرف این مواد تا چه حد ضروری است و هر کیلو زباله ای که تولید می کنیم چه اثری بر محیط زیست و بهداشت عمومی دارد و چه هزینهای برای جمع آوری و دفع بهداشتی آن صرف می شود اگر الگوی مصرف درست را بشناسیم و این الگو را در زندگی به کار ببندیم در رفتار خود تجدید نظر خواهیم کرد.

مژگان مدرسی ،کارشناس بهداشت

دکتر مهرداد حلوایی

http://iranpest.blogfa.com