فـرق کـمـا و مـرگ مـغـزی چـیـسـت؟

حتما شنیده‌اید که برخی از افراد در اثر ضربه وارده به سر دچار کما و برخی نیز دچار مرگ مغزی می‌شوند...
شاید برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که آیا هر فردی که ضربه‌ای به سرش وارد …

حتما شنیده‌اید که برخی از افراد در اثر ضربه وارده به سر دچار کما و برخی نیز دچار مرگ مغزی می‌شوند...

شاید برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که آیا هر فردی که ضربه‌ای به سرش وارد می‌شود، دچار کما و درنهایت مرگ مغزی می‌شود؟ پاسخ منفی است. کما، حالتی از ناهوشیاری است که فرد به دردناک‌ترین محرک‌های فیزیکی هم پاسخ نمی‌دهد و به همان حالت تا مدتی پایدار بماند. کما، واکنشی به یک حادثه است که برای بدن فرد اتفاق افتاده است مثل یک ضربه شدید و سخت به سر که باعث ایجاد شوک عصبی و کما می‌شود.

کما می‌تواند به معنای کاهش سطح هوشیاری باشد، اما این به آن معنا نیست که فرد در اثر کما فوت کند. کما می‌تواند به دلایل مختلفی روی دهد. با اینکه بیشترین علت آن صدمه‌هایی است که به سر وارد می‌شود اما برخی از بیماری‌های داخلی هم باعث کما می‌شود مانند برخی از بیماری‌های عفونی، التهاب پرده‌ مغز، بیماری‌های متابولیکی، مسمومیت در اثر استفاده از موادمخدر، دیابت و خونریزی زیاد.

اما هنگامی که مرگ مغزی اتفاق می‌افتد فرد دیگر به زندگی برنخواهد گشت و به‌زودی مرگ قلب که تنها عضوی است که فعالیت می‌کند هم فراخواهد‌ رسید. مرگ‌مغزی به معنای از دست دادن تمام ‌عملکردهای مغز و توقف کامل جریان خون به مغز است. در این حالت تنفس فرد با دستگاه، صورت می‌گیرد و در غیر این‌ صورت نمی‌تواند به زندگی خود ادامه بدهد.

فردی که به کما رفته، می‌تواند دوباره به زندگی عادی خود بازگردد زیرا بیمار خودش به‌صورت طبیعی نفس می‌کشد و فقط مغز برای مدتی هوشیاری ندارد اما عمق مغز زنده است. در حالی که در مرگ مغزی، بهبودی بیمار غیرممکن و مرگ وی ظرف چند روز حتمی ‌است. حتی علت تپش قلب در مرگ‌مغزی این است که اکسیژن از طریق دستگاه به فرد می‌رسد و در صورت قطع دستگاه فرد می‌میرد اما با وجود دستگاه باز هم نمی‌توان مدت زیادی چنین افرادی را زنده نگه داشت.

دکتر رضا بوستانی

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد