ضرورت آموزش جامعه برای تغییر الگوی مصرف روغنها

روغن های جامد نباتی حاوی اسیدهای چرب ترانس هستند كه شانس مرگ ومیر را به شدت افزایش می دهند مطالعات متابولیك نشان داده است كه مصرف چربیهای ترانس تأثیر معكوس روی سطح چربیهای خون داشته بطوری كه باعث افزایش كلسترول بدخون و كاهش كلسترول مفید می شود و بدین ترتیب ریسك ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی را افزایش می دهند

۱/۳ موارد مرگ و میر در دنیا علل قلبی عروقی دارند و این مشكل روز به روز گسترده‌تر می‌شود. در كشور ما بر طبق بررسی‌های انجام شده ۳۸ % مرگها به دلیل بیماریهای قلبی عروقی رخ میدهد كه شایعترین عامل مرگ و میر در كشور است و در واقع ۹/۲۰۶ دریكصد هزارنفر مرگ و ۸/۲۷% عمر از دست رفته در ایران به علت بیماری‌های قلبی هستند. بیش از ۷/۴۳ ‌درصد ایرانیان افزایش كلسترول خون دارند و این در حالی است كه در دنیا ۵۹% بیماریهای عروق قلبی منتسب به سطح كلسترول تام بالا است( بالاتر از ۲/۳ میلی مول در لیتر)، لذا برای پیشگیری از بیماری‌های قلبی عروقی باید راهبردهای مؤثر و قابل قبول بكارگرفته شود تا بتوان عوامل خطر اصلی این بیماریها را كنترل نمود. باید یاد آور شد كه با تغییر در شیوه زندگی می توان حداقل ۸۰% بیماریهای قلبی عروقی را كاهش داد.

یكی از مواردی كه باعث افزایش كلسترول خون و بروز بیماریهای قلبی عروقی میشود،الگوی غلط مصرف روغنها و چربیها و مصرف زیاد روغنهای جامد است.

روغن های جامد نباتی حاوی اسیدهای چرب ترانس هستند كه شانس مرگ ومیر را به شدت افزایش می دهند.مطالعات متابولیك نشان داده است كه مصرف چربیهای ترانس تأثیر معكوس روی سطح چربیهای خون داشته بطوری كه باعث افزایش كلسترول بدخون و كاهش كلسترول مفید می‌شود و بدین ترتیب ریسك ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی را افزایش می‌دهند. با كاهش ۲ درصد اسیدهای چرب ترانس، ۲۵ درصد خطر بیماریها قلبی عروقی كاهش می یابدو بنابراین اصلاح روغن‌های مصرفی راهبردی است در جهت كاهش بیماریهای قلبی عروقی.

به رغم مصوبه شورای عالی سلامت مبنی بر ضرورت كاهش مصرف روغن های جامد و تلاش در جهت تغییر سبد غذایی مردم و حذف روغن هایی كه مصرف آنها در اكثر نقاط جهان منسوخ شده است ، سرانه مصرف سالانه روغن جامد هر ایرانی ۱۵ كیلوگرم و روغن مایع نیز ۳۶ گرم است. ۸۰ درصد روغن مصرفی ایران جامد است و این ۲۵ برابر استانداردهای جهانی است.بخشی از روغن مصرفی مردم هم كه از سهمیه دولتی تأمین می شود همیشه از نوع جامد است و مغازه دارها تنها در قبال دریافت مبلغی پول حاضر به تعویض آن با نوع مایع آن هستند.

از آنجایی كه ۲۵ تا ۳۰ درصد انرژی دریافتی روزانه جمعیت ایران از محل چربی ها تأمین می شود توصیه میشود كه تا حد امكان از روغن مایع كه فاقد اسیدهای چرب اشباع شده و ایزومر ترانس بوده استفاده شود و روغن های جامدی كه میزان اسید چرب اشباع آنها حداكثر ۲۵ درصد و اسید چرب ترانس آنها كمتر از ۱۰ درصد باشد برای مصارف خوراكی مناسب تر و از زیان كمتری برخوردارند.

در زمان حاضر ۱۰ درصد از میزان مصرف روغن های جامد كه معمولا اسید چرب و ترانس بالایی دارند در كشور كاهش یافته و از ۸۰ درصد در سال گذشته به حدود ۷۰ درصد رسیده است كه یك اقدام جهشی بزرگ در ارتقای سطح سلامت مردم و كاهش بیماری های قلبی محسوب می شود.با ادامه این روند تا پایان امسال این رقم به حدود ۵۰ درصدمیرسد و در یك برنامه مدت دارمیتوان میزان مصرف روغن های جامد را در كشور به كمتر از ۲۰ درصد كل روغن های مصرفی كاهش داد. آموزش جامعه ، از جمله مواردی است كه در تغییر نگرش مردم نسبت به الگوی مصرف روغنها نقش بسیار زیادی دارد .با انجام آموزش صحیح و برنامه ریزی شده میتوان از مقدار مصرف روغن های جامد كاست و مصرف روغنهای مایع را جایگزین آن نمود،لذا لازم است پرسنل بهداشتی و درمانی كه با مردم در تماس هستند همواره از هر فرصتی برای آگاهی آنها در جهت اصلاح سبك زندگی استفاده نمایند.