آقایان کمی به فکر سلامت خود باشید

دیروز روز ملی سلامت مردان بود اولین پنج شنبه اسفند هر سال از این بابت روز ملی سلامت مردان نام گذاری شده است که بحث سلامت مردان همواره در سایه رسیدگی به سلامت جسمی و روحی اقشار آسیب پذیر یعنی کودکان, زنان و سالمندان قرار گرفته است و توجه اندکی به بیماری های ویژه مردان شده است

دیروز روز ملی سلامت مردان بود. اولین پنج شنبه اسفند هر سال از این بابت روز ملی سلامت مردان نام گذاری شده است که بحث سلامت مردان همواره در سایه رسیدگی به سلامت جسمی و روحی اقشار آسیب پذیر یعنی کودکان، زنان و سالمندان قرار گرفته است و توجه اندکی به بیماری های ویژه مردان شده است.

در حالی که طبق آمارها مردان بیش از سایر اقشار در معرض آسیب های جسمی و روانی قرار دارند. سلامت مردان به علت عهده دار بودن مشاغل پرخطر، رعایت نکردن رژیم غذایی مناسب، استعمال دخانیات، توجه نکردن به نکات بهداشتی، گرایش به اعتیاد و مواد مخدر، مشغله های فکری و استرس های محیطی همواره در خطر است و روز ملی سلامت مردان فرصت خوبی است تا توجه آن ها به وضعیت جسمی شان جلب شود. در این گزارش سعی می کنیم در چند محور اساسی به بررسی پیرامون اصلی ترین عوامل تهدیدکننده سلامت مردان بپردازیم.

● تصادفات

مردان ۵ برابر بیشتر از زنان در معرض آسیب های رانندگی هستند. معاون سلامت وزارت بهداشت با اشاره به بالا بودن میزان آسیب پذیری مردان نسبت به زنان در حوادث رانندگی به مهر گفت: بررسی ها نشان می دهد که در سوانح ترافیکی و رانندگی مردان ۵ برابر بیشتر از زنان در معرض آسیب هستند. طبق آمارها سالانه ۲۳ هزار فوت ناشی از حوادث جاده ای در کشور رخ می دهد که بیشتر فوت شدگان مرد هستند. به گفته دکتر حسن امامی رضوی، میزان عمر از دست رفته ایرانیان در اثر تصادفات ۵ برابر استاندارد جهانی است که ۸۰ درصد کشته شدگان تصادفات را مردان تشکیل می دهند. وی افزود: طبق آمارها سالانه حداقل ۵/۳ میلیون نفر به علت مسمومیت و حوادث می میرند که بیش از ۲ میلیون نفر در کشورهای کم درآمد زندگی می کنند و در ایران دو سوم کل این مرگ و میرها مرتبط با حوادث ترافیکی است.

مهم ترین قربانیان حوادث از گروه مولدو از افراد جوان جامعه هستند و ۸۰ درصد کشته شدگان را مردان تشکیل می دهند که ۴۷ درصد آن ها در سن ۲۰ تا ۵۰ سال قرار دارند. وی با بیان این که انسان، جاده و خودرو ۳ عامل مهم در حوادث ترافیکی است، گفت: امروزه در جهان سوانح و حوادث به یکی از بزرگ ترین مشکلات زندگی انسان ها تبدیل شده و این آسیب ها دومین عامل مرگ و میر در تمام سنین و اولین عامل مرگ در گروه سنی زیر ۴۰ سال و از عوامل مهم معلولیت در جوامع است.هم چنین طبق آمارهای رسمی تعداد حادثه دیدگان ناشی از کار در سراسر کشور بیش از ۹ هزار نفر اعلام شد که نسبت به سال گذشته ۵۹/۷ درصد کاهش داشته است. به نوشته ایرنا و به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین الملل سازمان تامین اجتماعی استان قزوین، اصفهان، تهران، خوزستان، استان مرکزی و فارس به ترتیب دارنده بیشترین آمار حادثه دیدگان ناشی از کار را در برمی گیرند.

● بیماری های قلبی

دکتر امامی رضوی با اشاره به این که طبق بررسی های آ ماری برخی از عوامل خطر بیماری ها در مردان بیشتر از زنان است ادامه داد: احتمال بروز بیماری های قلبی در مردان بیشتر از زنان است در حالی که عوامل خطر بیماری های قلبی- عروقی رتبه سوم بیماری ها را تشکیل می دهد.دکتر سیداحمد سررشته دار، متخصص داخلی و فوق تخصص قلب نیز درباره آمار امراض قلبی در مردان به خراسان می گوید: معمولا حمله های قلبی در مردان بیشتر از زنان است.هورمون های زنانه در خانم ها تا سن ۵۰ سالگی به عنوان یک عامل پیش گیری از حملات قلبی عمل می کند و از آن جا که مردان فاقد این هورمون ها هستند جنسیت مرد خود به عنوان یک عامل خطر برای فشار خون بالا، سکته قلبی و مرگ ناگهانی محسوب می شود. به لحاظ ژنتیکی نیز حمله قلبی بیشتر مردان را تهدید می کند تا زنان. زنان بعد از ۵۰ سالگی در ابتلا به حمله قلبی با مردان یکسان هستند. اما مردان از حدود ۴۰ تا ۵۸ سالگی در معرض خطر ابتلا به عوارض قلبی هستند. هم چنین حدود ۴۳ درصد فوت کنندگان بر اثر عارضه قلبی جان خود را از دست داده اند.از طرف دیگر استرس های مختلف باعث ترشح موادی که افزایش خطر حمله های قلبی را در پی دارد می شود و از آن جا که مردان همواره در معرض استرس هستند بیشتر در معرض خطر قرار دارند. تغذیه نامناسب نیز یکی دیگر از عوامل تهدید سلامت مردان و ابتلا به امراض قلبی است. مردان علاقه زیادی به مصرف چربی بیشتر برای کسب انرژی بیشتر دارند.

اصولا به ندرت می توان مردانی را یافت که رژیم غذایی مناسبی دارند.دکترسررشته دار به مردان برای حفظ سلامت قلب چنین توصیه می کند: مردان از این نگاه به ۲ گروه تقسیم می شوند توصیه می شود مردانی که در خانواده شان سابقه حمله قلبی، فشار خون، چربی خون، دیابت قندی و سایر عامل های خطر امراض قلبی وجود دارد این افراد باید به صورت دوره ای و برنامه ریزی شده تحت نظر باشند و فشارخون و چربی خون خود را کنترل کنند. مصرف دخانیات نیز مهلک ترین ضربات را به سلامت جسمی مردان وارد می کند و ترک دخانیات نه فقط از بروز امراض قلبی بلکه از ابتلای مردان به بسیاری دیگر از بیماری ها پیش گیری می کند. از سویی مردانی که از سیگارهای «لایت» استفاده می کنند باید توجه داشته باشند که ۴۰۰۰ ماده خطرناک در سیگار وجود دارد که در سیگارهای «لایت» نیز موجود است و سلامت فرد را به خطر می اندازد. مردان در صورت نداشتن هیچ عامل خطری یعنی چاقی مفرط، نداشتن سابقه خانوادگی امراض قلبی و مصرف نکردن دخانیات باید از ۳۰ سالگی به بعد به صورت دوره ای کنترل قند و چربی خون و تست ورزش را انجام دهند.مردان باید از خوردن غذاهای پرچرب، حجیم و مواد نشاسته ای که باعث چاقی مرکزی (شکمی) می شود، خودداری کنند.

چاقی شکمی خطرناک ترین نوع چاقی است که متاسفانه در میان مردان رایج است و تغذیه مناسب و ورزش را برای مبارزه با چاقی شکمی توصیه می کنیم.مصرف سبزی های تازه، میوه و مصرف غذاهای دریایی و ورزش مناسب و هر روزه می تواند خطر حمله های قلبی در مردان را کم کند. هم چنین اگر پس از صبحانه مفصل، ناهار به صورت چاشت باشد و در ساعت ۶ بعدازظهر شام صرف شود به سلامت قلب مردان کمک زیادی می شود.

● مواد مخدر و دخانیات

طبق آمارها شیوع اعتیاد در مردان ۱۰ برابر زنان است. معاون سلامت وزیر بهداشت درباره شیوع اختلالات رفتاری در مردان نسبت به زنان می گوید: مردان نسبت به زنان بیشتر در معرض اعتیاد و مصرف سیگار قرار دارند. استعمال دخانیات در برخی گروه های سنی از شیوع ۲۰ درصدی برخوردار است که شاید این شیوع در زنان یک درصد هم نباشد اما در مجموع شیوع مصرف دخانیات در هر ۲ جنس مرد و زن ۱۳ تا ۱۴ درصد است. طبق آمارها هم اکنون سالانه بیش از ۷۰ هزار ایرانی (معادل ۲ برابر کشته های زلزله بم) بر اثر استعمال دخانیات جان خود را از دست می دهند و این در حالی است که اکثریت آن ها مرد هستند.هم چنین معاون اجرایی جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات اعلام کرد: درج تصاویر هشداردهنده بر روی پاکت سیگار علت مراجعه ۲۰ درصد مردان و ۱۰ درصد زنان به کلینیک های ترک دخانیات شده است.به نوشته ایسنا دکتر معدنی، به ضرورت ممنوعیت تبلیغ استعمال دخانیات در صدا و سیما اشاره کرد و گفت: باید در بحث پیش گیری در مورد پخش فیلم، سریال ها و انیمیشن هایی که از رسانه ملی پخش می شود حساسیت و دقت بیشتری به خرج داد و از آن جا که وابستگی به دخانیات زمینه ساز وابستگی های بعدی است باید از افزایش مصرف سیگار در نسل جوان و نوجوان جلوگیری کرد.

● سرطان ها

نمی توان از بالاتر بودن میزان مرگ و میر مردان در تمام گروه های سنی در مقایسه با زنان سخن گفت و سرطان را فراموش کرد. سرطان پوست، معده، مثانه، پروستات و روده بزرگ پنج سرطان اول مردان کشور است.به گزارش ایلنا، سید جلیل حسینی، رئیس انجمن اورولوژی ایران در نشست روز ملی سلامت مردان می گوید: براساس نظام ثبت سرطان کشور در سال ۸۴، ۳۱ هزار سرطان در مردان و ۲۴ هزار مورد سرطان در زنان بروز پیدا کرده است.هم چنین گروهی از بیماری های واگیردار از جمله عفونت HIVدر مردان بالاتر از زنان است به طوری که بروز این عفونت در مردان بیش از ۹۰ درصد است.

هم چنین سرطان پروستات یکی از شایع ترین سرطان ها در مردان است. به نوشته ایسنا، بزرگی خوش خیم پروستات، سرطان پروستات و عفونت پروستات از جمله بیماری های مهم پروستات محسوب می شود. بزرگی خوش خیم پروستات علایمی مانند کاهش فشار، قطع و وصل شدن جریان ادرار، تاخیر در شروع ادرار، نیاز به تخلیه مکرر ادرار و احساس باقی ماندن ادرار در مثانه پس از ادرار کردن و تکرر ادرار در روز و شب دارد و به دو صورت دارویی و جراحی قابل درمان است.اما سرطان پروستات عبارت است از رشد سلول های بدخیم در داخل پروستات که احتمال بروز آن با افزایش سن زیاد می شود و احتمال این که یک مرد ۵۰ ساله تا آخر عمرش از نظر بافت شناختی به سرطان پروستات مبتلا شود، نسبتا زیاد است.سرطان پروستات در مراحل اولیه علایم بزرگی خوش خیم پروستات را دارد اما در مراحل پیشرفته علایمی مانند دردهای استخوانی، بالا رفتن اوره خون، کم خونی و کاهش وزن شدید را شامل می شود.

بیماری با معاینه پروستات توسط پزشک، آ زمایش PSAو نمونه برداری تشخیص داده می شود. بهتر است مردان بالای ۵۰ سال آزمایش PSAو معاینه پروستات را انجام دهند و در بیمارانی که سابقه فامیلی مثبت دارند این بررسی ها باید از ۴۵ سالگی شروع شود. انتخاب نوع درمان بستگی به پیشرفت آن دارد. جراحی و اشعه درمانی ۲ شیوه درمانی برای این بیماران است.اما عفونت پروستات بیماری ویژه مردان جوان بین ۲۰ تا ۴۰ سالگی است که ۲ نوع حاد و مزمن دارد. نوع حاد این بیماری با تب و لرز، درد استخوانی و درد تمام بدن تظاهر می کند، سوزش و تکرر ادرار، سخت ادرار کردن، کدر شدن ادرار، احساس سنگینی در ناحیه زیر بیضه ها و داخل مقعد از علایم اختصاصی این بیماری است. پروستات حاد ممکن است باعث قطع کامل ادرار شود و برای درمان معمولا بیمار در بیمارستان بستری و آنتی بیوتیک از راه وریدی به وی تزریق می شود. ممکن است پروستات حاد به پروستات مزمن یا آبسه تبدیل شود. آبسه نیاز به جراحی برای تخلیه دارد.

پروستات مزمن بیماری است که مدت های طولانی باعث ایجاد مشکل برای شخص می شود و درمان آن طولانی است و به همکاری مستمر پزشک و بیمار نیاز دارد.