اگر می خواهید بنویسید درباره هیچی بنویسید

تا حالا شده یه هو احساس کنید هنگ کردید هرچه فکر می کنید هیچی به ذهن تان نمی رسد دنیا هم دقیقا در همین لحظه اسلوموشن می شود این اتفاق خیلی وقت ها برای همه ما در زمان امتحان انشا در دوران شیرین راهنمایی و دبستان افتاده است ولی برای قشر مظلوم روزنامه نگار تقریبا هفته ای چند بار می افتد

تا حالا شده یه هو احساس کنید هنگ کردید. هرچه فکر می‌کنید هیچی به ذهن‌تان نمی‌رسد. دنیا هم دقیقا در همین لحظه اسلوموشن می‌شود. این اتفاق خیلی وقت‌ها برای همه ما در زمان امتحان انشا در دوران شیرین راهنمایی و دبستان ‌افتاده است. ولی برای قشر مظلوم روزنامه‌نگار تقریبا هفته‌ای چند بار می‌افتد! همین موقع که احساس می‌کنید به ته خط رسیدید تازه رسیدید اول خط، تمام هنر یک هنرمند همین است که از هیچ چیز همه چیز بسازد یعنی با قابلمه بتوانید سونات پاییزی بزنید!!

● هشت و نیم

تم اصلی فیلم «هشت و نیم» فلینی همین است. داستان کارگردانی که برای فیلم جدیدش با تهیه کننده قرارداد می‌بندد و بعد به این بحران می‌رسد که داستانش دارد تمام می‌شود و نمی‌تواند به پایان برساندش، این از همه‌اش سخت‌تر است. این بخشش کلا مشکل خیلی‌ها بوده، از معمارها و نقاش‌ها و موسیقی‌دان‌ها بگیرید تا داستان‌نویس‌‌ها، کلا مشکل هنرمندها همین است. یک جایی دیگر می‌بینید انگار به ته رسیدید. این اتفاق را در داستان‌های خیلی از نویسنده‌ها می‌توانید ببینید. نویسنده‌هایی که با چند تا داستان انگار تمام شدند. با چندتا داستان به آخر خط رسیدند. یا با همان دو تا کتاب اول، دیگر تا آخر عمر خودشان را تکرار کردند. نمونه نویسنده این شکلی در دنیا به وفور دیده می‌شود. آندری کورکوف، چزاره پاوازه، وازروف از آن جمله هستند. و همیشه آن‌ها را با چند تا اثر می‌شناسیم. بر عکس هم نویسنده‌هایی هستند که در اول راه داستان‌های‌شان شبیه انشاهای بچه‌های دبستانی بوده و با گذشت زمان و نوشتن و نوشتن تبدیل شدند به غول‌های ادبیات. اشتاین بک نویسنده آمریکایی پس از این‌که دانشگاه را رها کرد و مدتی بر روی زمین‌های کشاورزی کارگری می‌کرد. در همان زمان هم کلی داستان کوتاه و دو تا رمان نوشت، تا این‌که یک روز به خودش آمد و دید چیزهایی که نوشته به مفت نمی‌ارزد، پس داستان‌نویسی را از نو شروع کرد. در واقع بعد از این آگاهی بود که تبدیل شد به اشتاین بک معروف. در کنار این نویسنده اروپایی فردریک دورنمارت است که کار اصلی‌اش معماری بود اما کلی داستان می‌نوشت، یک روز از دست چرت و پرت‌ها که می‌نوشت خسته شد و تمام نوشته‌هایش را آتش زد. چند سال بعد از سوزاندن آثارش دوباره نوشتن را از سر گرفت و انگار این داستان‌ها مال یک نفر دیگر است، آندورا را نوشت تا دنیا تکانی اساسی بخورد.

● دفترچه ممنوع

«آلبا د سس‌پدس» نویسنده ایتالیایی رمانی دارد دقیقا درباره همین موضوع ما! به نام «دفترچه ممنوع»، این رمان در واقع خاطرات هر روز یک زن کارمند ایتالیایی است. زنی که صبح‌ها سر کار می‌رود و آخر شب‌ها وقتی بچه‌ها و همسرش خوابیده‌اند به آشپزخانه می‌رود و به صورت کاملا یواشکی شروع به نوشتن می‌کند، و در طول داستان بارها هوس می‌کند که دفترچه را بسوزند تا اثرش از بین برود و همسر و بچه‌هایش یک وقت دفترچه را پیدا نکنند و بخوانند. عجب نویسنده‌ای است این پدس از همین خاطرات معمولی یک زن خانه‌دار چنان دنیایی می‌سازد که مو به تن آدم سیخ می‌شود. آتش زدن اثر نیمه‌کار هم در طول ادبیات زیاد اتفاق افتاده. اما به تازگی تبدیل شده به نوع نگاه پست مدرن! آخرین رمان ناباکوف نویسنده روس، که خود آقای نویسنده در وصیت نامه‌اش ذکر کرده بود تا سوزانده شود اما توسط پسر بزرگش که خودش هم در سال‌های پایانی زندگی‌اش به سر می‌برد به‌جای این‌که نابود شود چاپ شد. اما حالا خیلی از هنرمندان هستند که بعد از نشان دادن آثارشان در نمایشگاه در روز پایانی نمایشگاه، آثارشان را آتش می‌زنند. این عمل بیشتر در بین هنرمند‌ها که چیدمان کار می‌کنند جریان دارد.

● روح یک نویسنده

حالا رسیدیم به هیچی آخر، که جای بزرگ‌ترین نویسنده هیچ نویس دنیا خالی است، ساموئل بکت نویسنده‌ای که در تمام آثارش در تمام طول کار هنری‌اش دنبال این بود که بگوید هیچ چیز به صورت کلی مفهوم خاصی ندارد. یکی از معروف‌ترین آثارش مخصوصا برای ما ایرانی‌ها همین «در انتظار گودو» است. در این نمایشنامه ۳ ساعتی، تمام داستان درباره دو تا آدم از ناکجا آباد است که زیر یک درخت بالای تپه‌ای نشسته‌اند و منتظر گودو هستند. کل نمایشنامه بکت همین است و جالب است که بدانید برای اولین بار وقتی تئاتر در پاریس روی پرده می‌رود، برای خود بکت هم عجیب بوده که تمام بیننده‌ها کارش را تا آخر می‌بینند و بعد از نمایش برایش دست می‌زنند.

نویسنده: اعظم عامل نیک

خاطرات کودکی یک رئیس