هـوش خوشبختی نمی‌آورد

متاسفانه یکی از باورهای غلط رایج در میان خیلی از مردم ما این است که هوش، باعث خوشبختی می‌شود. یعنی هر چه کودک باهوش‌تر باشد، در زندگی آینده‌اش خوشبخت‌تر خواهدبود، در صورتی …

متاسفانه یکی از باورهای غلط رایج در میان خیلی از مردم ما این است که هوش، باعث خوشبختی می‌شود. یعنی هر چه کودک باهوش‌تر باشد، در زندگی آینده‌اش خوشبخت‌تر خواهدبود، در صورتی که اصلا اینطور نیست...

البته نمی‌توان انکار کرد که هوش می‌تواند تا حدی برای برقراری ارتباط با دنیای اطراف و کسب موفقیت‌های تحصیلی و آکادمیک موثر باشد اما خیلی از پیشرفت‌ها و خلاقیت‌ها ربط چندانی به هوش بالای بچه‌ها و حتی بزرگ‌ترها ندارد. بیشتر این پیشرفت‌ها و خلاقیت‌ها به نگرش‌های خاص و متفاوت بچه‌ها به دنیای اطرافشان بستگی دارد. مثلا نیوتن مانند تمام انسان‌های دیگر بوده و فقط به دلیل نگرش خاصی که در مورد افتادن سیب به زمین داشته، تبدیل به نیوتن دانشمند شده و قانون جاذبه را کشف کرده است. برخی بچه‌ها هم هوش‌ خاصی در زمینه‌هایی مانند ریاضی یا موسیقی دارند و نگرششان به این زمینه‌های کاری و هنری دقیق‌تر و حساس‌تر است و با فعالیت در چنین رشته‌هایی، زمینه موفقیتشان در آینده فراهم می‌شود.

متاسفانه این روزها خیلی از والدین فکر می‌کنند اگر فرزندشان باهوش باشد، مدال افتخاری بر گردن آنها یا فرزندشان آویخته خواهد شد اما اگر بخواهند هوش فرزندشان را تنها مایه افتخار خود و او در زندگی بدانند، فرزندشان را نابود کرده‌اند زیرا بیشتر وقتشان را صرف اثبات باهوش بودن فرزند خود می‌کنند.

ما به عنوان والدین اصلا قرار نیست هوش فرزندمان را بپرورانیم زیرا با این کار باعث محدود شدن هوش آنها در زمینه‌های محدودی که می‌شناسیم، می‌شویم و اگر خود بچه‌ها با نگرش‌های خاص و خلاقیتشان از هوششان استفاده کنند در زمینه‌هایی غیر از آنچه در ذهن ماست و آنها را می‌شناسیم، موفقیت‌های بزرگی کسب می‌کنند.

درنهایت می‌توان اینطور نتیجه گرفت که والدین نباید مدام در جمع‌های مختلف خانوادگی و دوستانه، اصرار کنند که فرزند آنها باهوش است. همانطور که بچه‌های عقب‌مانده ذهنی با مشکلات و مسایلی مواجه هستند، بچه‌های خیلی باهوش هم مشکلاتی با اجتماع اطراف خودشان دارند زیرا آنها هم به نوعی با بچه‌های عادی متفاوت هستند. پدر و مادر نباید سعی کنند بچه‌های باهوش را با محدود کردن در فضاهای کاری و هنری خاص، از اجتماع همسالان خود دورتر کنند. توانمندی‌های برخی از افراد در دنیای ما متفاوت است و باید از این توانمندی‌های متفاوت به صورت مفیدی استفاده کنیم. هوش بیشتر بچه‌ها نباید زمینه سوءاستفاده از آنها را فراهم کند و اصلا به همین دلیل است که توصیه می‌کنیم بیش از حد روی باهوش‌تر بودن فرزندانتان نزد دیگران مانور ندهید.

دکتر نسرین امیری

عضو هیات علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی