تست خودشناسی هوش هیجانی EQ

برای بررسی و شناخت هوش هیجانی، بهتر است در ابتدا معنای اجراء آن یعنی ”هوش و هیجان“ را بدانیم.
● هیجان چیست؟
هیجان، حالت عاطفی هوشیاری یا خودآگاهی است که در آن مفاهیمی همچون …

برای بررسی و شناخت هوش هیجانی، بهتر است در ابتدا معنای اجراء آن یعنی ”هوش و هیجان“ را بدانیم.

هیجان چیست؟

هیجان، حالت عاطفی هوشیاری یا خودآگاهی است که در آن مفاهیمی همچون شادی، غم، ترس، نفرت یا علاقه، تجربه یم‌شود. هیجان از حالت‌های شناختی و ارادی متمایز است، به‌عبارتی، هیجان، مربوط به احساس‌ها به‌ویژه جنبه‌های خوشایند و ناگوار فرآیند ذهنی است.

هوش چیست؟

هوش، دارای تعریف‌های متفاوتی است که یکی از نزدیکترین تعریف‌ها به این مبحث، ”هوش را عبارت از مجموعه‌های توانائی‌های شناختی می‌داند که امکان کسب دانش و یادگیری و چگونگی حل مشکل‌ها را فراهم می‌سازد“.

هوش هیجانی چیست؟

هوش هیجانی باید به هر حال، ترکیب دو حالت از سه حالت ذهن یعنی شناخت عاطفه یا هوش و هیجان باشد. دو روانشناس معروف ”پیتر سالووی“ و ”جان مدیر“ ۱۹۹۷، هوش هیجانی را اینگونه تعریف کرده‌اند: ”هوش هیجانی، توانائی درک هیجان‌ها و عاطفه‌ها به‌منظور دستیابی و ایجاد هیجان‌هائی است تا ضمن کمک به تفکر بهتر، بتواند به شناخت هیجان‌ها و عواطف بپردازد و در ضمن، هماهنگی لازم میان عواطف و احساس‌ها برای ارتقاء عاطفی و هوشی را فراهم آورد“. ”دانیل گلمن“ هوش هیجانی را به‌عنوان آگاهی نسبت به عواطف خود، مدیریت عواطف، برانگیختن خود، شناسائی عواطف دیگران و تنظیم روابط با دیگران تعریف نموده است.

آیا هوش هیجانی قابل اندازه‌گیری است؟

از نظر علمی، امکان اندازه‌گیری هوش هیجانی وجود دارد؛ چرا که با تهیه پرسشنامه و آزمونی که در شبکهٔ جهانی اینترنت موجود است، می‌توان سطح هوش هیجانی را اندازه‌گیری نمود. هوش هیجانی می‌تواند باعث نتیجه‌های دلخواه و مثبت در روابطمان با دیگران و خودمان شود و پیامدهای مثبتی مثل شادی، خوش‌بینی، موفقیت‌های کاری، تحصیلی و شخصی به دنبال داشته باشد. اگر دارای سطح بالائی از هوش هیجانی باشیم، می‌توانیم انتظار نتیجه‌های عملکرد مطلوب افزایش فروش، موقعیت تحصیلی، ازدواج موفق، رواط دوستانه و صمیمی با دیگران و برخورداری از سلامت جسمی و روانی را داشته باشیم. یکی از مهمترین توانائی‌های هوش هیجانی در کیفیت انسانی، این است که می‌توان آن را آموخت و در طول زندگی بهبود بخندید. بهرهٔ هوشی (IQ) به‌عباراتی مفهومی ایسنا و تثبیت‌شده در افراد است، در حالی‌که هوش هیجانی (EQ) یک صفت یا خصیصهٔ قابل بحث است و کاربرد وسیعی در توسعه و رشد منابع انسانی دارد.

خود آزمون هوش هیجانی

۱) آیا می‌توانید احساس‌های خود را بازشناسی کنید و بگوئید در هر موردی به‌طور دقیق، چه احساسی دارید؟

بلی خیر

۲) آیا می‌توانید بین احساس‌های گوناگونی که دارید، تمایز قائل شوید؟

بلی خیر

۳) آیا می‌دانید چه احساسی دارید و از چه راهی آن را نشا می‌دهید؟

بلی خیر

۴) آیا می‌توانید احساس‌ها، افکار و باورهایتان را از طریق روش‌های غیرمخرب ابراز کنید؟

بلی خیر

۵) آیا همان‌طور که هستید به خودتان احترام می‌گذارید و خود را می‌پذیرید؟

بلی خیر

۶) آیا در بیشتر مواقع، احساس اعتمادبه‌نفس و امنیت دارید؟

بلی خیر

۷) آیا نسبت به آنچه که دیگران در مورد شما می‌گویند، احساس خوبی دارید؟

بلی خیر

۸) آیا به قابلیت‌ها و توانائی‌های خود آگاه هستید؟

بلی خیر

۹) آیا به خودتان می‌گوئید که یک زندگی بامعنا، غنی و کامروا دارید؟

بلی خیر

۱۰) آیا نسبت به دستاوردهایتان احساس رضایتمندی می‌کنید؟

بلی خیر

۱۱) آیا نسبت به آنچه فکر می‌کنید و انجام می‌دهید، خودگردان و خودکنترل هستید؟

بلی خیر

۱۲) آیا از وابستگی هیجانی دیگران فارغ هستید؟

بلی خیر

به‌ازاء هر پاسخ ”بلی“ ۱ امتیاز به خود بدهید.

نتیجه: امتیاز بین ۱۰ تا ۱۲ نشان‌دهنده درجه بالای هوش هیجانی است.

با انجام دادن آزمون چه چیزی را یاد می‌گیرید؟

اول از همه و نیز مهمتر از همه، آزمون به شما می‌گوید که کدام مهارت‌ها، نقاط قوت شما است و کدام نقاط، احتیاج به تقویت دارد. با انجام دادن این آزمون دربارهٔ تمایل‌ها و رفتار‌هایتان، چیزهای بیشتری یاد خواهید گرفت. در حالی که بدون انجام دادن آزمون، نمی‌توانستید به آنها پی ببرید.

ده توصیه برای بهبود هوش هیجانی

۱) مسئولیت عواطف و کامیابی‌ها را بپذیرید.

۲) به‌جای برچسب زدن به رفتار و انگیزه‌های دیگران احساس‌های خودتان را بازنگری کنید.

۳) مهارت‌های مؤثر سازش‌جویانه را برای حالت خاص روانی توسعه دهید. یاد بگیرید وقتی هیجان‌زده هستید، آرامش خود را حفظ کنید و برعکس، وقتی احساس خمودگی و ضعف می‌کنید، پرتلاش و پرتحرک باشید.

۴) به دنبال کسب پیروزی باشید و از شرایط منفی، درس زندگی بیاموزید.

۵) با خودتان صادق باشید. احساس‌های منفی‌تان را بپذیرید و به دنبال یافتن منشاء آنها باشید. به دنبال راه‌حل‌هائی باشید تا به‌طور جدی بتوانید مشکل‌ها را حل کنید.

۶) به احساس‌های دیگران احترام بگذارید و به آنها نشان دهید برایشان احترام قائل هستید.

۷) از افرادی که به احساس‌های شما احترام نمی‌گذارند یا قبولتان ندارند، دوری کنید.

۸) دو برابر آنچه حرف می‌زنید، گوش کنید.

۹) به ارتباط‌های غیرکلامی اهمیت ندهید، وقتی با دیگران ارتباط برقرار می‌کنید به چهره آنها نگاه کنید، به لحن صدای آنها توجه کنید. علایم تن گفتاری (حرکت‌های بدن) را به ذهن بسپارید و آنها را مدنظر قرار دهید.

۱۰) بدانید بهبود هوش هیجانی به زمان نیاز دارد و صبر و حوصله کنید و عجله نکنید.

منابع:

هوش هیجانی؛ ”کاربرد هوش در قلمرو هیجان“ ”سیروس آقایار“ و ”پرویز شریفی درآمدی“

هوش هیجانی (مهارت‌ها و آزمون‌ها) ”براد بری تراوپس“ و ”گر یوز جین“ ترجمهٔ ”مهدی گنجی“

هوش هیجانی در زندگی روزمره“ ”ژوزف سیاروچی“ و ”ژوزف فورگاس“ و ”جان مایر“ (۱۳۸۴) ترجمه ”اصغر نوری امامزاده“ و ”حبیب‌الله نصیری“.

تدوین: نادیا رستمی

کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی