نقش ورزش در توسعه پایدار

انسان سالم, جامعه سالم و زندگی سالم هدف توسعه پایدار است آسیب ها و ناهنجاری های اجتماعی امروز از جمله مسایل مهم واساسی جامعه در حال گذار ما است

انسان سالم، جامعه سالم و زندگی سالم هدف توسعه پایدار است. آسیب‌ها و ناهنجاری ‌‌های اجتماعی امروز از جمله مسایل مهم واساسی جامعه در حال گذار ما است. پیامدهای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و امنیتی آسیب‌های اجتماعی بسیار گسترده است آمارهای نه چندان زیبنده جامعه ما بیانگر این واقعیت تلخ است.

یكی از پایدارترین راه‌های جلوگیری از مفاسد، انحرافات و ناهنجاری‌های رفتاری و سالم‌سازی محیط و زندگی اجتماعی توسعه ورزش و همگانی كردن آن است. توسعه ورزش و تربیت بدنی به عنوان اقدام اساسی برای تامین و تربیت سرمایه انسانی سالم و تندرست یك وظیفه ملی است. عمومی سازی ورزش زیربنای سالم‌سازی انسان و جامعه می‌باشد. چرا كه تربیت بدنی بخش مهمی از تعلیم و تربیت است كه از طریق حركات و فعالیت‌های جسمانی قاعده‌مند و علمی فرآیند تكمیلی رشد را درهمه ابعاد وجودی انسان فراهم می‌سازد و موجب بروز خلاقیت‌‌ها و شكوفایی استعدادها می‌گردد.

‌باید توجه داشت عملكرد انسان سالم است كه زندگی سالم و جامعه سالم را فراهم می‌سازد. مدل عملكرد انسان از سه عنصر محیط، فعالیت و انسان تشكیل می‌شود انسان و وضعیت و شرایط عمومی او پیچیده‌ترین عنصر در مدل عملكرد می‌باشد.

حال باید دید انسان چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد تا هم عملكرد را سامان‌دهی كند و هم محیط،‌ زندگی و توسعه پایدار را سازگار نماید و در خدمت بگیرد.اگر به فرهنگ عمومی خود رجوع كنیم مقوله‌های معنی‌دار و جالبی پیدا می‌كنیم كه در گذشته مطرح شده ولی نهادینه نشده از آن جمله است عقل سالم در بدن سالم.اگر باور می‌داشتیم كه عقل سالم در بدن سالم است و انسان عاقل عنصر اصلی فعالیت‌های اجتماعی است در مدت ۱۲ سال تحصیل تا دیپلم و ۱۶ سال تا لیسانس چه بدن‌های سالم با عقل‌های سالم می‌توانستیم تربیت كنیم نه معلم ورزش و نه نمره ورزش جایگاهی در تحصیل و سالم‌سازی نیروی انسانی پیدا نكرد.

امروز هم با شكل‌گیری مدارس غیر انتفاعی و غیردولتی به رغم افزایش بسیار بالای شهریه‌ها فضایی برای ورزش و تربیت بدنی ایجاد نشده و اغلب خانه‌های مسكونی به مدارس تبدیل شد‌ه‌اند كه برای نفس كشیدن و تحركات جسمانی از فضایی مناسب برخوردار نیستند.از طرفی جامعه ما امروز به قدری خودرا گرفتار كرده كه فرصت هر گونه تفریح و نشاط و شادی حقیقی از او گرفته شده و یا او خود، خود را گرفتار كرده است.

به بیان دیگر امروز مردم ما به قدری در خود فرو رفته‌اند كه به تنها چیزی كه فكر نمی‌كنند سلامت جسم وجان و شادی و نشاط فردی و اجتماعی است.‌ورزش و تربیت بدنی مقوله‌ای نشاط‌آور برای عموم مردم است. نیروهای نهفته جوانان را به شیوه‌ای مناسب تخلیه می‌كند و برای میان سالان و سالخوردگان یك ضرورت اجتناب‌ناپذیر است.شهرداری‌ها و سازمان تربیت بدنی برابر تكالیف قانونی مكلف و موظف‌اند محیط‌های مناسب، ارزان و رایگان و قابل دسترس برای ورزش مردم فراهم سازند.

حال باید دید منابع لازم برای این تسهیلات چگونه باید تامین شود. برنامه سوم و چهارم توسعه همه دستگاه‌های دولتی را اختیار داده تا حداقل یك درصد از كل بودجه خود اعم از جاری،‌عمرانی و اختصاصی را صرف گسترش فضاها و توسعه ورزش نمایند نصف این مبلغ در سال جاری بالغ بر یك هزار میلیارد تومان است.

اگر مسوولان دستگاه‌های اجرایی عقل سالم را در بدن سالم عامل اصلی بهره‌وری و توسعه بدانند با استفاده از این اختیار، انقلابی در تربیت بدنی ایجاد می‌شود و چقدر از كشیده شدن جوانان به انواع و اقسام مفاسد اجتماعی جلوگیری می‌شود امروز جامعه ما هزینه سنگینی برای كاهش تقاضا برای مصرف مواد مخدر تحمل می‌كند و چه خانواده‌هایی كه جوانان‌شان در دام اعتیاد و انواع انحرافات گرفتار نیستند و چه جوانانی كه از دست نمی‌روند و چقدر این هزینه سنگین موثر است؟نتیجه آن كه اگر چه فرصت‌های خوبی را از دست داده‌ایم حداقل امروز باور كنیم عقل سالم در بدن سالم است.

بدن با ورزش و بهداشت سالم می‌شود و سالم می‌ماند و عقلانیت بدن‌های سالم امروز در جوامع قطار توسعه را سرعت می‌دهند. فهم و درك، مهارت و خلاقیت، كارآفرینی و بهره‌وری، توانمندی و ظرفیت‌‌های ذهنی، تحقیق و پژوهش، جسارت و اعتماد به نفس، آینده نگری و برنامه‌ریزی وبلوغ فكری و تحرك و همه و همه ماحصل عقل‌های سالم و بدن‌‌های سالم است. ورزش و تربیت بدنی این توان را دارند هم نیروسازی كنند و هم جلوی انحرافات و مفاسد و نشاط‌های مجازی خانمان‌سوز را بگیرند و هم در هزینه‌های كلان كشور صرفه‌جویی ایجاد نمایند. با این امید كه مسوولان به این باور برسند.

نویسنده : اسماعیل همدانلو