جامعه مهندسان مشاور و چالش های جدید

در تداوم تحولات سیاسی, ساختاری و اجرایی در کشور, تغییراتی در حوزه نهاد های برنامه ریز و تصمیم گیر در حال شکل گیری است که فرآیند توسعه در کشور را متأثر خواهد کرد و جامعه ایران در انتظار این تجربه ی جدید و دستاوردهای آن است

در تداوم تحولات سیاسی، ساختاری و اجرایی در کشور، تغییراتی در حوزه نهاد های برنامه ریز و تصمیم گیر در حال شکل گیری است که فرآیند توسعه در کشور را متأثر خواهد کرد و جامعه ایران در انتظار این تجربه ی جدید و دستاوردهای آن است.

اعضای جامعه مهندسان مشاور ایران و بخش اعظم پیمانکاران از جمله حرفه مندانی اند که کارفرمای اغلب آن ها عوامل و سازمان های دولتی است و بر این اساس تصمیمات دولت در ادغام سازمان مدیریت و برنامه ریزی به عنوان ساختاری که به طور نهادی مسؤولیت راهبردی نظام برنامه ریزی، بودجه بندی، تنظیم و کنترل نظام فنی کشور را بر عهده داشته است، بسرعت بر روند کاری مهندسان مشاور و پیمانکاران تأثیر می گذارد. زیرا این سازمان با صدور دستور العمل ها ، مطالعات ویژه و انتشار و ابلاغ استانداردها و مقررات برای سلامت کار، حفظ محیط زیست و ارتقای سیستم های مهندسی، طراحی ساخت و ... با مهندسان مشاور در توسعه کشور در تعامل بوده است.

از این رو این تغییرات در ساختار دستگاه مدیریتی و هدایت و راهبرد طرح ها، مهندسان مشاور و پیمانکاران را با چالش های اقتصادی و اجتماعی ویژه ای روبرو می سازد و این بخش از پویندگان نظام ساخت و ساز، مهندسی و تکنولوژی کشور را دچار مشکلات متعدد خواهد کرد.

سازمان مدیریت و برنامه ریزی، تاکنون به دور از چالش های روزمره و سخت دولت، با یک دیدگاه کاملاً استراتژیک، مسؤولیت توسعه کشور و راهبرد مهندسان و پیمانکاران را به عهده داشت و مسائل مرتبط با آنها را در پیاده کردن طرح ها مورد مداقه قرار داده و رهنمودها، استانداردها و مقررات ویژه مربوطه را در قالب یک سازمان متمرکز راهبری و هدایت می کرد.

اگر مسائل و چالش های شرکت ها، که مؤسسات و بنگاه های اقتصادی در کشور را به دو بخش درونی و بیرونی تقسیم بندی کنیم که شرکت های مهندس مشاور نیز از این قاعده مستثنی نیستند ، در این راستا به دلیل ارتباط گسترده این شرکت ها با دولت ، از پائیز سال گذشته که تحولات ساختاری سیستم مدیریت کلید خورد و سازمان مدیریت به استانداری ها الحاق شد و این الحاق از ابتدای سال جاری عملیاتی گردید ، چالش های بیرونی شرکت های مهندس مشاور به دلیل برخوردهای سلیقه ای و منطقه ای رو به افزایش گذارد.

اکنون پس از ۵ ماه از آغاز این الحاق، و در حالی که هنوز هیچ آئین نامه ای در مورد این تغییرات به مهندسان مشاور و پیمانکاران ابلاغ نشده و آثار مثبت و یا منفی این اقدام، پیش بینی و مشخص نشده است مشاهده می کنیم که با تصمیم جدید شورای عالی اداری ، سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور منحل و در نهاد ریاست جمهوری ادغام می شود. بدون این که تحلیل و بررسی ویژه ای از پیامدها یا هزینه های معنوی و مادی تأمین این امر در دسترس قرار داده شده باشد.

بویژه برایمهندسان مشاورکه در یک نظام تنگاتنگ با سازمان مدیریت در تعامل بوده اند.

به هر حال فارغ از برخی مسائل، این تحولات به عنوان یکی از چالش های بیرونی، نگرانی و فضای روانی خاصی را برای شرکت های مهندس مشاور و پیمانکاران ایجاد کرده است بویژه این که جامعه مهندسان مشاور از تغییرات ساختاری که در حوزه کارفرمای دولتی ایجاد شده است اطلاعی ندارند و از سوی دیگر با توجه به تورم اعلام شده، نه تنها تا کنون درخواسـت های مهندسان مشاور در مورد بازنگری و افزایش حق الزحمه ها، پذیرفته نشده بلکه نسبت به پرداخت مطالبات معوق شرکت های مهندس مشاور و پیمانکاران نیز اقدامی جدی از طرف مسؤولان صورت نگرفته است. از سوی دیگر با وجود افزایش بودجه عمرانی کشور، به علت کاهش تعداد پروژه های عمرانی جدید، قدرت برنامه ریزی از شرکت های مهندس مشاور ستانده شده است.

لذا برآیند این چالش ها و تغییرات ، توسعه کشور را که دولت همواره در گفتارها برآن تأکید دارد، دچار ناهمخوانی بسیار خواهد کرد که جامعه مهندسی کشور نخستین تأثیر پذیران این فرآیند خواهند بود.

با این اوصاف اگر مسائل مرتبط با بنزین را که بحث روز کشور است، در کنار دیگر چالش های بیرونی جامعه مهندسان مشاور ایران قرار دهیم شرایطی ایجاد می شودکه جامعه مهندسی را با چالش های درونی نیز مواجه می سازد. در حال حاضر امور فنی و اجرایی نظارت بر پروژه های عمرانی که در شعاع چند ده کیلومتری مراکز شهرها قرار دارند تحت الشعاع میزان اندک سهمیه بندی بنزین قرار گرفته است.

همچنین بحران مسکن چه در حوزه خرید و چه در حوزه اجاره و افزایش افسار گسیخته قیمت آن که از سال گذشته آغاز شده به علاوه تورم فزاینده در زمینه کالاهای مصرفی، کارکنان شرکت های مهندس مشاور را برای گذران زندگی، همانند سایر اقشار حقوق بگیر با فشارهای فزآینده ای مواجه کرده که این روند به کاهش کیفیت و راندمان کاری آنها منتج شده و در این شرایط عملاً امکان توسعه نظام مهندسی و ساخت و ساز پویا و جویای تکنولوژی را که در آرامش خاطر نسبی فراهم می آید با مشکل مواجه ساخته است.

در پایان می توان اذعان داشت که در حال حاضر جامعه مهندسان مشاور ایران با دو چالش بیرونی که حل آن در اختیار او نیست و چالش های درونی که حل بخش وسیعی از آن نیز از حوزه اختیارات او خارج بوده ، مواجه است.

اما این که چه باید کرد، تنها می توان گفت که لزوم استفاده از نظرات و تجربیات جوامع تخصصی به ویژه جامعه مهندسان مشاور ایران برای بررسی و ارائه راهکارها شدیداً احساس می شود وگرنه باید منتظر نتایج این تحولات بود.