یادی از دو هنرمند

این فیلمساز پیشگام سینما حقیقت به عنوان یکی از بزرگ ترین مستند سازان آمریکایی شهرت داشت, اما در اصل بریتانیایی بود

● ریچارد لیکاک (۲۰۱۱-۱۹۲۱)

این فیلمساز پیشگام سینما- حقیقت به عنوان یکی از بزرگ‌ترین مستند سازان آمریکایی شهرت داشت، اما در اصل بریتانیایی بود. ریچارد لیکاک ۱۸ ژوئیه ۱۹۲۱ در لندن به دنیا آمد. کودکی او تا هشت سالگی در جزایر قناری گذشت، جایی که پدرش مزارع موز را اداره می‌کرد. در انگلستان به مدرسه شبانه‌روزی رفت و تماشای فیلمی مستند درباره راه‌آهن سیبری در سن ۱۱ سالگی مسیر زندگی او را مشخص کرد. در سن ۱۴ سالگی یک فیلم کوتاه ۱۰ دقیقه‌ای با عنوان «موزهای قناری» ساخت و در مدرسه دارتینگتن هال انگلستان همراه با دختران رابرت فلاهرتی، مستندساز مشهور آمریکایی به تحصیل پرداخت. دیوید لک پرنده شناس که معلم زیست شناسی این مدرسه بود، در سال ۱۹۳۸ همراه با لیکاک به جزایر قناری و گالاپاگوس رفت و هزینه تهیه فیلم مستند او را بر عهده گرفت.

پس از آن ریچارد به آمریکا رفت و در رشته فیزیک در هاروارد به تحصیل پرداخت تا با فناوری فیلمسازی آشنا شود. لیکاک به عنوان فیلمبردار و دستیار تدوینگر فعالیت خود را در آمریکا ادامه داد، سه سال به عنوان فیلمبردار و گزارشگر جنگی به برمه و چین رفت و بعد به مدت ۱۴ ماه در فیلم مستند «داستان لوئیزیانا»ی رابرت فلاهرتی دستیار او بود. اولین فیلم مستند تلویزیونی خود را در سال ۱۹۵۴ برای شبکه اومنیباس ساخت که «توبی و ساقه بلند ذرت » نام داشت و بعد به همکاری با این شبکه ادامه داد و در ساختن چند فیلم با رابرت درو و راجر تیلتن همکاری کرد، از جمله فیلم «اولیه» در سال ۱۹۶۰ درباره مراحل اولیه انتخابات ریاست جمهوری که به پیروزی جان اف کندی انجامید و فیلم «در قطب» آنری لانگلوا پس از نمایش این دو مستند در سینماتک فرانسه، آنها را «احتمالاً مهم‌ترین آثار مستند از زمان برادران لومیر» نامید. «روز مادر»، «پرتره استراوینسکی»، «ساعت ۱ بعد از نیمه شب»، «لولو در برلین» و «حفره‌ای در دریا» از جمله مستندهای متعددی بودند که او در سه دهه بعدی عمرش ساخت و آخرین فیلمی که کارگردانی کرد، «یک ماجرای موزیکال در سیبری» نام داشت که در آخرین سال‌های قرن بیستم ساخته شد. او سال‌های پایانی عمر را در فرانسه گذراند و چند فیلم در آنجا ساخت. ریچارد لیکاک در تاریخ ۲۳مارس ۲۰۱۱ (۳ فروردین) در پاریس چشم‌از‌جهان فرو بست.

● الیزابت تیلور (۲۰۱۱-۱۹۳۲)

زندگی الیزابت تیلور از فیلم‌هایی که بازی کرده بود، چیزی کم نداشت. در ۱۰ سالگی با «هر دقیقه یک نفر به دنیا می‌آید» وارد حرفه سینما شد، در ۱۲ سالگی با فیلم «ولوت ملی» به شهرت رسید، در نوجوانی جامه عروسی بر تن کرد و مادر شد و بیست و چند ساله بود که طلاق گرفت و بعد هم بیوه شد. یک دوران طولانی شهرت و محبوبیت را تجربه کرد، در میانسالی حامی هنرمندان نوپا بود و در سال‌های پایانی زندگی یکی از شخصیت‌های بانفوذ و از گردانندگان و حامیان مؤسسات خیریه و عام المنفعه بود.

الیزابت رزموند تیلور ۲۷ فوریه ۱۹۳۲ در لندن به دنیا آمد. پدر و مادرش آمریکایی بودند. پدرش گرداننده گالری هنری و مادرش بازیگر بود. جنگ جهانی دوم خانواده آنها را به بازگشت به آمریکا و جنوب کالیفرنیا واداشت. با تلاش پدر و مادرش توانست با استودیو مترو گلدوین مایر قرارداد ببندد و لهجه بریتیش به کمکش آمد تا در فیلم‌هایی که برای پیوند بیشتر میان آمریکا و انگلیس در جنگ ساخته می‌شد، بازی کند. «مکانی در آفتاب»، «آیوانهو»، «راپسودی»، «غول»، «گربه روی شیروانی داغ»، «ناگهان، تابستان گذشته» از آثار مطرحی بودند که در دهه ۱۹۵۰ بازی کرد اما با جوایز اسکارش برای «باترفیلد ۸» (۱۹۶۰) و «چه کسی از ویرجینیا ولف می‌ترسد» (۱۹۶۶) به اوج رسید و سه فیلمی که بعد از این دوره بازی کرد، «به تربیت آوردن دختر تندخو»، «دکتر فاستوس» و «انعکاس در چشمان طلایی» آخرین آثار مطرحی بودند که در آنها نقشی اصلی داشت، گرچه او در طول سه دهه بعد در چندین فیلم سینمایی و تلویزیونی بازی کرد و تعداد بازی‌هایش به ۶۰ فیلم در مدت شش دهه رسید.

تیلور هشت بار ازدواج کرد، از جمله دو بار با ریچارد برتن بازیگر و یک بار با سناتور جان وارنر جمهوریخواه، ۱۴ بار روی جلد مجله لایف و ۲۵ بار روی جلد مجله پیپل رفت، سوژه نمایشگاه عکاسی و تکنیک سیلک اسکرینینگ اندی وارهول شد و به دلایل متعدد، از کلکسیون جواهرات تا کاهش وزن و ماجراهای محافل اعیان و اشراف، مدام سوژه اخبار روزنامه‌های جنجالی بود. الیزابت تیلور در ۲۳ مارس ۲۰۱۱ (۳ فروردین) در سن ۷۹ سالگی به علت نارسایی قلبی در لس‌آنجلس از دنیا رفت.