ارثیه آقای داشوود در شبکه تهران

نگاهی به سریال داستان مهرورزی

جین آستین، نویسنده معروف انگلیسی برای دوستداران ادبیات و البته سینما و تلویزیون نام‌ آشنا و پرطرفداری است. بیش از ۲۰۰ سال است رمان‌ها و داستان‌های او را مردم در سراسر جهان می‌خوانند و یک قرن اخیر نیز سینما و تلویزیون با ساخت فیلم و مجموعه‌های متعدد، نام جین آستین را بیش از بیش پرآوازه کردند. جین آستین چنان مقامی در ادبیات انگلستان به دست آورده است که بیشتر مورخان تاریخ ادبیات و منتقدان، معتقدند مقامی را در نثر دارد که شکسپیر در درام داشت. «عقل و احساس» یا «حس و حساسیت» یکی از معروف‌ترین رمان‌های این نویسنده است که سریال «داستان مهرورزی» که هم‌اکنون از شبکه تهران پخش می‌شود براساس آن ساخته شده و به نمایش درآمده است.

● خیانت در امانت

سریال داستان مهرورزی با نام اصلی Sense and Sensibility براساس فیلمنامه‌ای نوشته اندرو دیویس، نویسنده معروف که کار‌های اقتباسی او ازجمله کار‌های پرطرفدار و پربیننده تلویزیون است ساخته شده است. این سریال سال ۲۰۰۸ توسط بی‌بی‌سی در سه قسمت و مجموع ۱۷۰ دقیقه به نمایش درآمد و به گفته دیویس هدف او از ساخت این سریال کوچک یا مینی سریال این بود که مخاطبان، فیلم اقتباسی آنگ لی، کارگردان معروف سینمای چین را که براساس این داستان در سال ۱۹۹۵ ساخته شده بود ​ از یاد ببرند.

زمان اتفاقات سریال داستان مهرورزی در فاصله سال‌های ۱۷۹۷ ـ ۱۷۹۲ در منطقه‌ای در جنوب غربی انگلستان است. داستان از زمان مرگ هنری داشوود (سیمون ویلیامز) آغاز می‌شود. او هنگام مرگ تمام اموالش را به پسرش جان (مارک گاتیس) می‌بخشد، ولی در عین حال به او توصیه می‌کند مراقب خانواده ناتنی خود یعنی مادرخوانده‌اش خانم داشوود (جانت مک تیر) و دختران او الینور (هتی موراهان)، ماریان (چریتی ویکفیلد) و مارگارت (لوسی بویتون) باشد، اما همسر جان فانی (کلر اسکینر) او را مجاب می‌کند سهم کمتری از ارثیه را به این خانواده بدهد.

خبر ساخت سریال داستان مهرورزی در اکتبر ۲۰۰۵ اعلام شد. اندرو دیویس در آن زمان درباره انگیزه خود از نوشتن متن فیلمنامه این داستان که بار‌ها در تلویزیون و سینما از آن اقتباس شده بود، گفت: وقتی داستان‌های معروفی روبه‌رو هستید بار‌ها می‌توانید به عقب برگردید و با روش‌های متفاوت، آدم‌های متفاوت و مدت زمان‌های متفاوت کار دیگری ارائه دهید.

جین آستین، جزو نویسندگان محبوب دیویس است و او در مصاحبه‌هایش گفت به دلیل موفق بودن سریال غرور و تعصب ـ یکی دیگر از سریال‌های ساخته شده براساس رمان معروف جین آستین ـ بار سنگینی برای اقتباس از داستان حس و حساسیت بر دوش اوست. اندرو دیویس از همان ابتدا اعلام کرد دوست دارد در انتخاب بازیگران نقش داشته باشد.

لوکیشن‌های فیلمبرداری که مناطق روستایی در انگلستان بودند از مدت‌ها قبل از فیلمبرداری با طراحی و چیدمان جدید برای فیلمبرداری آماده شدند. هوای بشدت بارانی در دو ماه فیلمبرداری موجب شد دیویس برخی صحنه‌ها را دوباره بازنویسی کند. طراح لباس میشل کلاپتون نیز همراه دستیارش الکس فورهام مدت‌های زیادی با مطالعه درباره زمانی که داستان در آن اتفاق می‌افتد، یعنی قرن هجدهم سعی کردند ایده‌های متفاوتی به دست بیاورند. نقاشی‌ها، کتاب‌ها و موزه‌ها مراجع اصلی آنها برای طراحی لباس و گریم بود. ضمن این‌که گروه مصمم بود کاری متفاوت انجام دهد و تنها به تقلید کار‌های قبلی اکتفا نکند. رنگ لباس‌های بازیگران براساس ویژگی شخصیت‌ها طراحی و دوخته شد. جالب آن‌که شخصیت‌های اصلی آرایش صورت نداشتند، زیرا در آن زمان تنها زنان طبقه پایین از آرایش سفید و صورتی استفاده می‌کردند. حجم موی مردان نیز در گریم پرتر شد، زیرا در آن زمان مردان موهای به مراتب پرپشت‌تری داشتند.

با این حد دقت در جزئیات سریال کوتاه داستان مهرورزی ساخته و به نمایش درآمد و در سه قسمت در ژانویه ۲۰۰۸ به نمایش درآمد.

سریال کوتاه داستان مهرورزی پس از پخش با واکنش‌های متفاوتی روبه‌رو شد. نخستین موضعگیری را انجمن جین آستین نشان داد. پاتریک استوکس، رئیس این انجمن زبان سریال را بسیار عامیانه دانست و معتقد بود دیویس در اقتباس خود از استاندارد‌های ادبیات انگلستان فاصله گرفته است. با وجود این مطبوعات از آن استقبال کردند. ساندی مورنینگ هرالد، لوکیشن‌ها، بازی‌ها، گریم و لباس را عالی دانست و نشریه ایج نیز آن را اقتباسی مجلل و زیبا از داستان آستین نامید. نیویورک تایمز هم نوشت: اشتباه قابل توجهی در سریال وجود ندارد. همه چیز جای خود است و بسیار لطیف و با احساس ساخته شده است. احساسات بیننده را برمی‌انگیزد و نتیجه این است که در مقایسه می‌بینیم اقتباس آنگ‌لی چقدر بی‌احساس است. گاردین نیز این سریال را برداشت خانگی هیجان‌انگیز و جذاب از این داستان نامید و ورایتی نیز ضمن اشاره به بازیگران و صحنه آرایی سریال​نوشت که کارگردان و فیلمنامه‌نویس توانسته‌اند چند لحظه به یاد ماندنی را به وجود بیاورند.

این سریال توانست جوایز معتبر بسیاری به دست بیاورد. نامزدی یا دریافت جوایز معتبری چون امی، بافتا، انجمن طراحان صحنه و لباس ازجمله این جوایز بود.

● شروع کار یک نویسنده

حس و حساسیت اولین رمان جین آستین، نویسنده انگلیسی است که در سال ۱۸۱۱ منتشر شد. آستین نسخه اولیه این رمان عاشقانه را سال ۱۷۹۵، وقتی ۲۰ سال داشت، نوشت. ابتدا نام کتاب الینور و ماریان بود. آستین در سال ۱۷۹۷ و احتمالا ۱۸۰۹ رمان را بازنویسی کرد و نام آن را به حس و احساس تغییر داد. در سال ۱۸۱۱ این کتاب با نام مستعار لیدی ال و با هزینه شخصی نویسنده منتشر شد. تا سوم ژوئیه ۱۸۱۲، هزار نسخه از کتاب به فروش رفت و در سال ۱۸۱۲ تجدید چاپ شد.

غرور و تعصب، کلیسای نورث انگل، اما و منسفیلد پارک از دیگر آثار شناخته شده جین آستین هستند.

● عوامل فیلم در یک نگاه

ـ جان الکساندر یکی از معروف‌ترین کارگردانان مجموعه‌های داستانی در تلویزیون انگلستان است که سریال‌هایی چون داستان مهرورزی و جزیره کوچک ازجمله کار‌های معروف و پربیننده اوست. وی همچنین کارگردانی مجموعه‌های مستندی چون «۴۰ دقیقه» و «دوران مدرن» را در کارنامه خود دارد.

ـ هتی موراهان، متولد ۱۹۷۸ و دختر کریستوفر موراهان و آنا کارترت است​ که هر دو بازیگرند. کار خود را از هفده سالگی آغاز کرد و اکنون علاوه بر تئاتر، تلویزیون و سینما در رادیو نیز فعالیت بسیاری دارد.

چریتی ویکفیلد متولد ۱۹۸۰ و دیگر بازیگر جوان سریال داستان مهرورزی است که سال ۲۰۰۸ برایش سال پرکاری بود و او علاوه بر بازی در این سریال در چند کار دیگر نیز بازی کرد. سریال «قتل‌های میدسامر» که از شبکه دو سیما پخش می‌شد از دیگر کار‌های تلویزیونی این بازیگر جوان است.

ـ دیوید موریسی، بازیگر شناخته شده انگلیسی است که در دهه ۱۹۹۰ بیشتر در نقش سرباز و پلیس بازی کرده است. انجمن فیلم بریتانیا او را بازیگری نامید که میان بازیگران هم نسل خود بیشترین ذوق و استعداد را دارد. او چند جایزه معتبر را در کارنامه خود دارد.

ـ مارتین فیلیپس، آهنگساز سریال متولد ۱۹۶۸ است که مجموعه‌ای از سریال‌ها و فیلم‌های سینمایی را در کارنامه هنری خود دارد. در سال ۲۰۰۸ او همزمان با ساخت موسیقی متن سریال داستان مهرورزی موسیقی سریال «اولیور توئیست» محصول بی‌بی‌سی را ساخت که به‌عنوان بهترین موسیقی متن سریال تلویزیونی در آن سال شناخته شد.

لادن بهبودی