حل اختلاف در پیمانهای همسان

در پیمانهای منتشره سازمان مدیریت و برنامه ریزری , موضوع حل احتلاف بین طرفین پیمان حتی با موضوع , ساختار و کلیت یکسان , با دیدگاههای متفاوت و به صورت ناهمسان تنظیم شده است

سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور سابق یا معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور فعلی ، بیش از ده پیمان همسان ، منتشر و به دستگاههای اجرائی و مهندسان مشاور ابلاغ نموده است . برای این پیمانهای همسان با موضوعات مختلف ، به طور کلی سه نوع شرح برای ماده حل اختلاف آنها در نظر گرفته شده که برای بعضی از پیمانهای همسان ، شرح ماده حل اختلاف ، با اهمیت موضوع پیمان و حدود مسئولیت پیمانکار و کارفرما درپیمان تناسب ندارد . برای پپمان همسان کارهای توامان یا EPC برای کارهای صنعتی که حدود تعهدات و مسئولیت پیمانکار بسیار وسیع و از مراحل اولیه مهندسی تا نصب و راه اندازی پروژه شامل می شود و بروز اختلاف بین طرفین قراردادها ، بسیار محتمل است ، شرح ماده و مطالب مندرج برای حل اختلاف ، خیلی خلاصه است و پوشش لازم برای حل و فصل اختلافهای معمول در اینگونه پیمانها را ندارد . از طرفی برای پیمانهای همسان EPC کارهای غیر صنعتی ، که از نظر شرح کار و حدود تعهدات و مسئولیتهای قراردادی ، مشابه کارهای صنعتی است ، شرح و متن ماده حل اختلاف، مفصل و مشروح پیش بینی شده است .

شرح و متن ماده حل اختلاف برا ی پیمانهای همسان P , EP, PC, و EPC کارهای صنعتی ، کاملا شبیه بهم است و برای پیمانهای همسان پیمانکاری C و EPC کارهای غیر صنعتی ، نیز مشروحتر و مشابه به هم می باشد . برای پیمانهای همسان کارهای ساخت و نصب ( ابلاغی سال ۷۸ ) ، مشاوره و مدیریت طرح نیز شرح و متن ماده حل اختلاف یکسان ولی متفاوت با سایر پیمانهای همسان پیش بینی شده است .

با آنکه براساس ماده ۱۳۹ قانون اساسی : « صلح دعاوی راجع به اموال عمومی و دولتی با ارجاع آن به داوری در هر مورد موکول به تصویب هیات وزیران است و باید به اطلاع مجلس برسد. در مواردیکه طرف دعوی خارجی باشد و در موارد مهم داخلی باید به تصویب مجلس نیز برسد. موارد مهم را قانون تعیین می کند. » یعنی در مورد دعاوی قراردادهای عادی داخلی پس از تصویب هیات وزیران نسبت به صلح دعوا و با ارجاع آن به داوری موضوع صرفا به اطلاع مجلس می رسد و در مورد دعاوی قراردادهای مهم داخلی ، پس از تصویب هیات وزیران تصویب مجلی نیز ضرورت دارد. همچنین در مورد دعاوی و قراردادهای بین المللی که دولت طرف قرارداد باشد ، الزاما پس از تصویب هیات وزیران باید به تصویب مجلس نیز برسد، ولی در پیمانهای همسان ، بحث ارجاع اختلاف به داوری بدون اشاره به به این الزام قانونی ، پیش بینی شده است .

در ماده حل اختلاف پیمانهای همسان اجرائی و پیمانکاری C و EPC( کارهای غیر صنعتی ) ، زمانهای پیش بینی شده ؛ برای اعلام موضوع اختلاف به مشاور یا کارفرما ، مهلت لازم برای ارائه گزارش پیمانکار ، مهلت برای اعلام قصد ارجاع حل اختلاف به هیئت حل اختلاف یا داوری و نظایر آن ، به ترتیبی است که برای پیمانهای با مدتهای طولانی و بیش از یکسال مناسب است و برای پیمانهای کمتر از یکسال ، این زمانها که به صورت اعداد و ارقام ثابت قید شده است ، تناسب ندارد .

در ماده حل اختلاف پیمانهای همسان ساخت و نصب ( ابلاغی سال ۷۸ ) ، مشاوره و مدیریت طرح ، تکلیف مشاور و مدیر طرح در صورتی که مدیر یا رئیس سازمان ( در حال حاضر معاون برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور ) ، موضوع ارجاع اختلاف برای داوری سازمان ( یا معاونت ) را نپذیرد ( موضوع تبصره یک ) ، نامشخص و نامعلوم است .

حل اختلاف در پیمان همسان مشاوره ( E)

ماده ۲۴- حل اختلاف

۲۴-۱ هرگاه دراجرا یا تفسیر مفاد قرارداد بین دو طرف اختلاف نظر پیش آید ، دو طرف می توانند برای حل سریع آن ، قبل از درخواست ارجاع موضوع یا موضوعات مورد اختلاف به داوری طبق ردیف ۲۴-۳ ، برحسب مورد ، به روش تعیین شده در ردیفهای ۲۴-۱-۱ و یا ۲۴-۱-۲ ، عمل کنند .

۲۴-۱-۱ در مورد مسائل ناشی از برداشت های متفاوت از بخشنامهایی که به استناد ماده ۲۳ قانون برنامه و بودجه از سوی سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور ابلاغ شده است ، هر یک از دو طرف از سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور چگونگی اجرای بخشنامه مربوط را استعلام و دو طرف طبق نظری که از سوی سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور اعلام می شود ، عمل کنند .

۲۴-۱-۲ درمورد اختلاف نظرهایی که خارج از شمول ردیف ۲۴-۱-۱ ، است ، رسیدگی و اعلام نظر د رباره آنها به کارشناس یا هیات کارشناسی منتخب دو طرف واگذار شود و دو طرف طبق نظری که از سوی کارشناس یا هیات کارشناسی در چارچوب قرارداد و قوانین و مقررات اعلام می گردد ، عمل کنند.

۲۴-۲ در صورتی که دو طرف در انتخاب کارشناس یا هیات کارشناسی موضوع ردیف ۲۴-۱-۲ ، به توافق نرسند یا نظر اعلام شده طبق ردیفهای ۲۴-۱-۱ و ۲۴-۱-۲ ، مورد قبول هر یک از دو طرف نباشد ، برای حل اختلاف طبق ردیف ۲۴-۳ اقدام می گردد .

۲۴-۳ هر گاه دراجرا یا تفسیر مفاد قرارداد بین دو طرف اختلاف نظر پیش آید که راجع به اموال باشد ، هر یک از طرفها می توانند درخواست ارجاع موضوع یا موضوعات مورد اختلاف به داوری را به رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور ارائه کنند .

تبصره ۱ : چنانچه رئیس سازمان یاد شده با تقاضای مورد اشاره موافقت نمود ، مرجع حل اختلاف شورای عالی فنی سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور می باشد .

تبصره ۲ : رسیدگی و اعلام نظر شورای عالی فنی باید در چارچوب قرارداد منعقد شده و قوانین و مقررات مربوط انجام شود . پس از اعلام نظر شورای یاد شده ، طرفها بر طبق آن عمل می کنند .

۲۴-۴ ارجاع موضوع یا موضوعات مورد اختلاف به شورای عالی فنی تغییری در تعهدات قراردادی دو طرف نمی دهد و موجب آن نمی شود که یکی از دو طرف به تعهدات قراردادی خویش عمل نکند .

ماده حل اختلاف در پیمان همسان خرید ( P )

ماده ۳۶- حل اختلاف

دو طرف، باید نهایت کوشش خود را برای حل اختلاف بین خود در رابطه با این قرارداد، به طور دوستانه به کار برند.

هر گونه اختلاف ناشی از این قرارداد را که نتوان به صورت دوستانه بین دو طرف حل و فصل کرد، به هئیتی متشکل از نماینده وزیر یا بالاترین مقام کشوری سازمان خریدار ( در مورد خریدارهایی که تابع هیچ یک از وزارت خانه ها نیستند)، و نمایندگان دو طرف قرارداد، ارجاع می شود. در صورتی که نسبت به مورد اختلاف توافق حاصل نشود، موضوع باید در دادگاه های صالحه ایران، حل و فصل گردد.

حل اختلاف در پیمان همسان مهندسی و خرید تجهیزات ( EP )

ماده ۷۵- حل اختلاف

دو طرف ، باید نهایت کوشش خود را برای حل اختلاف بین خود در رابطه با این پیمان ، بطور دوستانه به کار برند .

هر گونه اختلاف ناشی از این پیمان را که نتوان به صورت دوستانه بین دو طرف حل و فصل کرد ، به هیاتی متشکل از نماینده وزیر یا بالاترین مقام کشوری سازمان کارفرما ( در مورد کارفرماهایی که تابع هیچ یک از وزارتخانه نیستند ) و نمایندگان دو طرف پیمان ، ارجاع می شود . در صورتی که نسبت به مورد اختلاف توافق حاصل نشود ، موضوع باید در دادگاههای صالحه ایران ، حل و فصل شود .

ماده حل اختلاف در پیمان همسان پیمانکاری ( C )

ماده ۶۲- حل اختلاف

۶۲-۱ دعاوی پیمانکار

اگر پیمانکار به استناد هر یک از مواد شرایط حاضر یا به گونه دیگری در ارتباط با پیمان ، خود را محق به هرگونه تمدید مدت تکمیل و یا دریافت مبالغ بیشتری ، بداند ، باید مراتب را به مهندس مشاور اعلام کرده و رویداد یا وضعیتی را که منجر به این ادعا شده است شرح دهد . این اعلام باید زودترین زمان ممکن و به هر حال در ظرف کمتر از ۲۸ روز پس از این که پیمانکار از رویداد یا وضعیت آگاه شده ، یا باید آگاه می شد ، ارسال گردد .

اگر پیمانکار دراعلام ادعا ظرف این دوره ۲۸ روز ، قصور کند ، مدت پیمان تمید نخواهد شد ، پیمانکار محق به دریافت مبالغ بشتر نخواهد بود و کارفرما از هرگونه مسئولیتی در قبال ادعا معاف خواهد بود . در غیر این صورت ، مفاد این ماده نافذ خواهد بود .

پیمانکار باید همچنین هر گونه اعلام دیگری را که طبق پیمان لازم است ، و تمام جزئیات پشتیبانی کننده مربوط به رویداد یا وضعیتی را که منجر به ادعا شده است ، تسلیم کند .

پیمانکار باید اطلاعات و سوابق مربوط به رویداد یا وضعیت را برای دوره زمانی رویداد یا وضعیت مورد نظر که ممکن است برای اثبات هرگونه ادعا لازم باشد ، در محل کارگاه یا محل دیگری که مورد پذیرش مهندس مشاور باشد ، نگهداری کند . مهندس مشاور می تواند ، بدون ایجاد تعهد برای کارفرما ، پس از دریافت هرگونه اعلام طبق این ماده ، پرونده موجود را بازرسی کرده و یا به پیمانکار دستور دهد که اطلاعات و سوابق بیشتری را ضبط و نگهداری کند . پیمانکار به مهندس مشاور اجازه می دهد تمام این پرونده ها را بازرسی کرده و تصویر آنها را ( در صورت درخواست) به مهندس مشاور تحویل دهد .

ظرف ۴۲ روز پس از این که پیمانکار از رویداد یا وضعیت منجر به ادعا آگاه شده یا یاید آگاه می شد یا ظرف هر دوره ی دیگری که مورد پیشنهاد پیمانکار و تائید مهندس مشاور باشد ، پیمانکار باید گزارشی جامع با جزئیات کامل ادعا ، شامل تمام مبانی و دلایل ادعا و مدت تمدید و یا مبالغ بیشتر مورد ادعا را برای مهندس مشاور ارسال کند .

اگر تاثیر رویداد یا وضعیت منجر به ادعا کماکان ادامه داشته باشد :

۶۲-۱-۱ گزارش جامع پیش گفته ، گزارش موقت تلقی خواهد شد .

۶۲-۱-۲ پیمانکار باید در فواصل یک ماهه گزارش های موقت بعدی مربوط به ادعا را ارسال ، و در آنها تاخیرها و یا هزینه های تجمعی ناشی از هرگونه ادعا و هرگونه جزئیات معقول دیگری را که مهندس مشاور لازم میداند ، درج کند .

۶۲-۱-۳ پیمانکار باید ظرف ۲۸ روز پس از پایان اثرات ناشی از رویداد یا وضعیت یاد شده ، یا ظرف دوره دیگری که مورد پیشنهاد پیمانکار و پذیرش مهندس مشاور باشد ، گزارش نهایی مربوط به ادعا را ارسال کند .

ظرف ۴۲ رور پس از دریافت ادعا یا هر گونه ادله جدید درمورد ادعای قبلی ، یا ظرف دوره ای که مورد پیشنهاد مهندس مشاور و پذیرش پیمانکار باشد ، مهندس مشاور باید موضوع را بررسی کرده و برای حصول توافق بین دو طرف تلاش کند . هر گاه توافق قابل دستیابی نباشد ، مهندس مشاور باید با در نظر گرفتن تمام جوانب مقتضی ، نظر مستقل خود را طبق پیمان ، همراه با دلایل و جزئیات مربوط برای اخذ تصمیم کارفرما اعلام کند .

هر گاه و تا زمانی که جزئیات ارائه شده برای اثبات کل ادعا کافی نباشد ، پیمانکار محق به دریافت مبالغ مربوط به قسمت هایی از ادعا خواهد بود که قادر با اثبات آنها بوده است .

۶۲- ۲ انتصاب هئیت حل اختلاف

اختلاف طبق ماده ۶۲-۴ ، از سوی هئیت حل اختلاف رسیدگی خواهد شد . هر دو طرف باید ظرف ۲۸ روز پس از دریافت اخطار طرف دیگر ، در مورد قصد ارجاع مورد اختلاف به هئیت حل اختلاف ، طبق ماده ۶۲-۴ ، مشترکا اقدام به انتصاب هئیت یاد شده ، کنند .

هئیت حل اختلاف ، از یک یا سه واجد صلاحیت که « اعضا» خوانده می شود ، تشکیل می گردد .

اگر هئیت حل اختلاف سه عضو داشته باشد ، هر یک از دو طرف یک عضو را برای تائید طرف دیگر معرفی می کند . پس از مشورت با این دو عضو ، در مورد عضو سوم که عنوان رئیس هئیت منصوب می شود ، توافق می کنند .

در زمان تعیین شرایط انتصاب ، باید شرایط و حق الزحمه قابل پرداخت به یک یا هر یک از سه عضو ، مورد توافق دو طرف قرار گیرد هر یک از دو طرف مسئول پرداخت نیمی از این حق الزحمه است .

اگر در هر زمان دو طرف با هم توافق کنند ، می توانند یک یا چند شخص واجد صلاحیت را برای جانشینی یک یا چند عضو هئیت حل اختلاف ، منصوب کنند . هر گاه دو طرف در این مورد اختلافی نداشته باشند ، اگر یکی از اعضا از انجام کار امتناع کند یا به علت مرگ یا ناتوانی ، استعفا یا خاتمه انتصاب ، قادر به انجام کا رنباشند ، انتصاب جانشین تنفیذ خواهد شد . فرد جانشین به همان روش عضو قبلی یعنی پس از معرفی و توافق دو طرف ، به شرح این ماده منصوب خواهد شد .

انتصاب هر یک از اعضا می تواند با توافق هردو طرف لغو شود ، ولی کارفرما یا پیمانکار به تنهایی حق انجام چنین کاری را ندارد اگر دو طرف در این مورد اختلافی نداشته باشند ، انتصاب هئیت حل اختلاف ( و هر یک از اعضا آن ) پس از اتخاذ تصمیم در مورد اختلاف هایی که طبق ماده ۶۲-۴، به آنها ارجاع شده است ، منقضی خواهد شد ، مگر این که پس از آن زمان ، طبق ماده ۶۲-۴

اختلاف دیگری به هئیت ارجاع شده باشد ، که د راین صورت ، تاریخ انقضای هئیت ، زمانی خواهد بود که تصمیم خود را در باره اختلاف های اخیر نیز اعلام کرده باشد .

۶۲-۳ عدم توافق در انتصاب هئیت حل اختلاف

اگر هر یک از شرایط ذیل نافذ باشد :

۶۲-۳-۱ دو طرف در مورد انتصاب تنها عضو هئیت حل اختلاف ( در حالتی که هئیت حل اختلاف یک عضو دارد ) تا موعدی که در بند ۲ ماده ۶۲-۲ ، تعیین شده است ، موفق به توافق نشوند .

۶۲-۳- ۲ هر یک از دوطرف ، در مورد معرفی یک عضو برای تصویب از سوی طرف دیگر برای هئیت سه نفره حل اختلاف در موعد تعیین شده ، قصورکند .

۶۲-۳-۳ دو طرف د رمورد انتصاب عضو سوم به عنوان رئیس هئیت تا موعد تعیین شده ، موفق به توافق نشوند .

۶۲-۳-۴ دو طرف نتوانند ظرف ۴۲ روز از تاریخی که تنها عضو یا هر یک از سه عضو هئیت از خدمات امتناع ورزیده است ، یا به علت مرگ ، ناتوانی ، استعفا ، یا پایان انتصاب قادر به انجام کار نباشند ، در مورد فرد جانشین به توافق برسند .

در این صورت ، مرجعی که در شرایط خصوصی اختیار انتصاب دارد ، بنا به درخواست هر یک یا هردو طرف و پس از مشاوره با هر دو طرف ، اقدام به انتصاب اعضای هئیت حل اختلاف خواهد کرد . این انتصاب نهایی و قطعی است .

۶۲-۴ اخذ تصمیم هئیت حل اختلاف

اگر بین دو طرف اختلاف ( از هرنوع ) در ارتباط یا برخاسته از پیمان یا اجرای کارها ، شامل اختلاف هایی در زمینه هرنوع گواهی ، تصمیم ، دستور، دیدگاه ، یا ارزش گذاری ، پس از انتصاب هئیت حل اختلاف ، طبق ماده ۶۲-۲ ، یه وجود بیاید ، هر یک از دو طرفمی تواند اختلاف را به صورت مدون برای اتخاذ تصمیم به هئیت حل اختلاف ارجاع کند و برای طرف دیگر و مهندس مشاور رونوشت آن را ارسال نماید . در این ارجاعیه باید درج شود که طبق این ماده ارسال شده است.

در صورتی که ، هئیت حل اختلاف متشکل از سه عضو باشد ، تاریخ دریافت ارجاعیه از سوی هئیت ، طبق تاریخ دریافت آن از سوی رئیس هئیت تلقی خواهد شد .

هردو طرف باید بدون فوت وقت ، دسترسی به کارگاه ، و تسهیلات مقتضی مورد نیاز هئیت را به منظور رسیدگی و اتخاذ تصمیم در مورد این اختلاف ، در اختیار هئیت قرار دهند ، لیکن نباید تصور شود که هئیت حل اختلاف کار داوری را انجام می دهد .

ظرف ۴۸ روز پس از دریافت چنین ارجاعیه ای ، یا ظرف هردوره دیگری که مورد پیشنهاد هئیت و تائید هردو طرف باشد ، هئیت باید تصمیم خود را اعلام کند . تصمیم باید مدلل و طبق مفاد این ماده باشد .

پس از اعلام نظر هئیت حل اختلاف ، هردو طرف به تصمیم هئیت حل اختلاف عمل می کنند مگر این که طبق یک توافق دوستانه یا براساس یک رای داوری به صورتی که در زیر آمده است در آن تجدید نظر کنند ، پیمانکار کماکان ، طبق پیمان ، به انجام کارها ادامه خواهد داد ، مگر این که پیمان بی اعتبار و یا فسخ شده باشد .

اگر هر یک از دو طرف از تصمیم هئیت ناراضی باشد ، آن وقت هر یک از دو طرف می تواند ظرف ۲۸ روز پس از دریافت تصمیم ، مراتب عدم رضایت خود را به طرف دیگر ابلاغ کند . اگر هئیت ظرف ۸۴ روز یا مدت دیگر که مورد پیشنهاد هئیت و تائید دو طرف باشد ، پس از دریافت این ارجاعیه ، در ابلاغ تصمیم خود قصور کند ، آن وقت هر یک ا زدو طرف می تواند ، ظرف ۲۸ روز پس از انقضای این دوره ، عدم رضایت خود را به دیگری ابلاغ کند .

در هر دو صورت یاد شده ، در این ابلاغ نارضایتی ، باید تعیین شود که طبق همین ماده ارسال شده است و باید موضوع مورد اختلاف و دلایل نارضایتی را به وضوح شرح دهد . به استثنای موارد درج شده در ماده ۶۲-۷ ، هیچ یک از دو طرف حق آغاز ارجاع اختلاف به داوری را ندارد مگر این که ابلاغیه عدم نارضایتی طبق این ماده صادر شده باشد .

اگر هئیت حل اختلاف ، تصمیم خود را به موضوع اختلاف به هر دو طرف ابلاغ کرده باشد ، و ظرف ۲۸ روز از تاریخ دریافت تصمیم هئیت ، هیچ یک از دو طرف مراتب نارضایتی خود را اعلام نکرده باشند ، آن وقت تصمیم هئیت حل اختلاف باید به اجرا گذاشته شود .

۶۲- ۵ حل و فصل دوستانه

هر زمان که ابلاغیه عدم رضایت طبق ماده ۶۲-۴ ، داده شده باشد ، دو طرف باید کوشش کنند که چنین اختلافی را قبل از آغاز داوری به صورت دو ستانه حل کنند ، لیکن ، به غیر از مواردی که دو طرف به صورت دیگری توافق کنند ، داوری می تواند در یا بعد از روز پنجاه و ششم تاریخ ابلاغ عدم رضایت شروع شود ، حتی اگر هیچ کوششی برای حل و فصل دوستانه به عمل نیامده باشد .

۶۲-۶ داوری

اگر دو طرف نتوانند اختلاف حاصله ( از هرنوع ) در ارتباط یا برخاسته از پیمان یا اجرای کارها را ، شامل اختلاف هایی در زمینه هرنوع گواهی ، تصمیم ، دستور ، دیدگاه ، یا قیمت گذاری ، از طریق تشکیل هئیت حل اختلاف حل کنند ، هر یک از دو طرف می تواند ، درخواست ارجاع موضوع یا موضوعات مورد اختلاف را برای داوری از طریق شورای عالی فنی به رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور ارجاع کند . هر گاه رئیس سازمان یاد شده با تقاضای مورد اشاره موافقت کند ، مرجع حل اختلاف شورای عالی فنی خواهد بود .

رسیدگی و اعلام نظر شورای عالی فنی ، در چارچوب پیمان و مقررات مربوط انجام می شود . پس از اعلام نظر شورای یاد شده ، دو طرف بر طبق آن عمل می کنند .

ارجاع موضوع یا موضوعات مورد اختلاف به شورای عالی فنی ، تغییری در تعهدات قراردادی دو طرف نمی دهد و موجب آن نمی شود که یکی از دو طرف به تعهدات قراردادی خویش عمل نکند .

در صورتی که ظرف مدت ۵۶ روز از دریافت درخواست طرف متقاضی ، موافقت رئیس سازمان اعلام نشود ، طرف متقاضی رسیدگی می تواند به دادگاه های صالحه مراجعه کند .

۶۲- ۷ عدم تبعیت از تصمیم هئیت حل اختلاف

در صورتی که :

۶۲-۷-۱ هیچ یک از دو طرف در ظرف دوره ای که در ماده ۶۲-۴ ، تعیین شده است ، مراتب عدم رضایت خود را ابلاغ نکرده باشد .

۶۲-۷-۲ تصمیم هئیت حل اختلاف ( در صورت وجود ) قابل الاجرا شده باشد .

۶۲-۷-۳ هر یک از دو طرف در اجرای این تصمیم قصور کند .

آن وقت طرف دیگر می تواند ، بدون پیش داوری در مورد سایر حقوقی که طرف قصور کننده دارد ، همین قصور را ، طبق ماده ۶۲-۶ ، به داوری ارجاع دهد . ماده ۶۲-۴ ، و ماده ۶۲-۵ ، برای ارجاع این مورد کاربردی نخواهد داشت .

۶۲-۸ خاتمه دوره انتصاب هئیت حل اختلاف

اگر بین دو طرف اختلافی در ارتباط یا برخاسته از پیمان یا اجرای کارها ، به وجود آید و هئیت حل اختلاف وجود نداشته باشد ، خواه به دلیل انقضای دوره انتصاب هئیت یا به دلایل دیگر :

۶۲-۸-۱ ماده ۶۲-۴ ، کاربرد نخواهد داشت .

۶۲-۸-۲ اختلاف باید ، طبق ماده ۶۲-۶ ، مستقیما به داوری ارجاع شود .

حل اختلاف در پیمانهای همسان ساخت و نصب ابلاغی خرداد ماه سال ۷۸

ماده ۵۳- حل اختلاف

الف ) هر گاه دراجرا یا تفسیر مفاد قرارداد بین دو طرف اختلاف نظر پیش آید ، دو طرف می توانند برای حل سریع آن ، قبل از درخواست ارجاع موضوع یا موضوعات مورد اختلاف به داوری طبق ردیف بند « ج» ، برحسب مورد ، به روش تعیین شده در بندهای ۱ و ۲ ، عمل کنند .

۱- در مورد مسائل ناشی از برداشت های متفاوت از بخشنامهایی که به استناد ماده ۲۳ قانون برنامه و بودجه از سوی سازمان برنامه و یودجه ابلاغ شده است ، هر یک از دو طرف از سازمان برنامه و بودجه چگونگی اجرای بخشنامه مربوط را استعلام و دو طرف طبق نظری که از سوی سازمان برنامه و یودجه اعلام می شود ، عمل کنند .

۲- درمورد اختلاف نظرهایی که خارج از شمول بند ۱ ، است ، رسیدگی و اعلام نظر د رباره آنها به کارشناس یا هیات کارشناسی منتخب دو طرف واگذار شود و دو طرف طبق نظری که از سوی کارشناس یا هیات کارشناسی در چارچوب قرارداد و قوانین و مقررات اعلام می گردد ، عمل کنند .

ب) در صورتی که دو طرف در انتخاب کارشناس یا هیات کارشناسی موضوع بند ۲ ، به توافق نرسند یا نظر اعلام شده طبق بند ۱ و ۲ ، مورد قبول هر یک از دو طرف نباشد ، برای حل اختلاف طبق بند « ج» اقدام می گردد .

ج ) هر گاه دراجرا یا تفسیر مفاد قرارداد بین دو طرف اختلاف نظر پیش آید ، هر یک از طرفها می توانند درخواست ارجاع موضوع یا موضوعات مورد اختلاف به داوری را به رئیس سازمان برنامه و یودجه ارائه کنند .

تبصره ۱ : چنانچه رئیس سازمان یاد شده با تقاضای مورد اشاره موافقت نمود ، مرجع حل اختلاف شورای عالی فنی سازمان برنامه و یودجه می باشد .

تبصره ۲ : رسیدگی و اعلام نظر شورای عالی فنی باید در چارچوب قرارداد منعقد شده و قوانین و مقررات مربوط انجام شود . پس از اعلام نظر شورای یاد شده ، طرفها بر طبق آن عمل می کنند .

د ) ارجاع موضوع یا موضوعات مورد اختلاف به شورای عالی فنی تغییری در تعهدات قراردادی دو طرف نمی دهد و موجب آن نمی شود که یکی از دو طرف به تعهدات قراردادی خویش عمل نکند .

ماده حل اختلاف در پیمان همسان تامین کالا و تجهیزات و نصب ( PC)

ماده ۷۵- حل اختلاف

دو طرف ، باید نهایت کوشش خود را برای حل اختلاف بین خود در رابطه با این پیمان ، بطور دوستانه به کار برند .

هر گونه اختلاف ناشی از این پیمان را که نتوان به صورت دوستانه بین دو طرف حل و فصل کرد ، به هیاتی متشکل از نماینده وزیر یا بالاترین مقام کشوری سازمان کارفرما ( در مورد کارفرماهایی که تابع هیچ یک از وزارتخانه نیستند ) و نمایندگان دو طرف پیمان ، ارجاع می شود . در صورتی که نسبت به مورد اختلاف توافق حاصل نشود ، موضوع باید در دادگاههای صالحه ایران ، حل و فصل شود .

ماده حل اختلاف در پیمان همسان ( EPC) برای طرحهای صنعتی

ماده ۷۵- حل اختلاف

دو طرف ، باید نهایت کوشش خود را برای حل اختلاف بین خود در رابطه با این پیمان ، بطور دوستانه به کار برند .

هر گونه اختلاف ناشی از این پیمان را که نتوان به صورت دوستانه بین دو طرف حل و فصل کرد ، به هیاتی متشکل از نماینده وزیر یا بالاترین مقام کشوری سازمان کارفرما ( در مورد کارفرماهایی که تابع هیچ یک از وزارتخانه نیستند ) و نمایندگان دو طرف پیمان ، ارجاع می شود . در صورتی که نسبت به مورد اختلاف توافق حاصل نشود ، موضوع باید در دادگاههای صالحه ایران ، حل و فصل شود .

ماده حل اختلاف در پیمان همسان ( EPC) برای طرحهای غیر صنعتی

فصل ۲۰- دعاوی ، اختلافها و داوری

۲۰-۱- دعاوی پیمانکار

اگر پیمانکار طبق هر یک از مواد این شرایط، یا به گونۀ دیگری در ارتباط با پیمان، خود را محق به تمدید مدت تکمیل و یا دریافت مبالغ بیشتری بداند، باید مراتب را به مهندس مشاور اعلام کرده و رویداد یا وضعیتی را که منجر به این ادعا شده است، شرح دهد. این اعلام، باید در زودترین زمان ممکن، و به هر حال در ظرف کمتر از ۲۸ روز پس از این که پیمانکار از رویداد یا وضعیت یادشده آگاه شده، یا باید آگاه می شد، ارسال گردد.

اگر پیمانکار در اعلام ادعا ظرف این دورۀ ۲۸ روزه، قصور کند، مدت تکمیل تمدید نشده، و پیمانکار محق به دریافت مبالغ بیشتری نیست، و کارفرما از هرگونه مسئولیتی در ارتباط با ادعا، معاف خواهد بود. در غیر این صورت، دیگر مفاد این ماده که در پی میآید، نافذ خواهد بود. پیمانکار، باید هر اعلام دیگری را که طبق پیمان لازم باشد، و همۀ جزئیات پشتیبانی کنندۀ مربوط به رویداد یا وضعیتی را که منجر به ادعا شده است نیز، تسلیم کند.

پیمانکار، باید اطلاعات و سوابقی را برای چنان دورۀ زمانی که ممکن است برای اثبات ادعا لازم باشد، در محل کارگاه یا در محل دیگری که مورد پذیرش مهندس مشاور باشد، نگهداری کند. مهندس مشاور، می تواند بدون پذیرش مسئولیتی برای کارفرما، پس از دریافت هرگونه اعلامی طبق این ماده، روش نگهداری اطلاعات و سوابق یادشده را پایش کرده و یا به پیمانکار دستور دهد که اطلاعات و سوابق بیشتری را ضبط و نگهداری نماید. پیمانکار، باید امکان بازرسی همۀ اطلاعات و سوابق را برای مهندس مشاور فراهم کرده و ) در صورت درخواست ( تصویر آنها را، به مهندس مشاور تسلیم نماید.

ظرف ۴۲ روز پس از این که پیمانکار از رویداد یا وضعیت منجر به ادعا آگاه شده )یا باید آگاه می شد (، یا ظرف هر دورۀ دیگری که مورد پیشنهاد پیمانکار و تأیید مهندس مشاور بوده باشد، پیمانکار باید گزارش جامعی با جزئیات کامل پشتیبان ادعا، ازجمله همۀ مبانی ادعا، مدت تمدید، و یا مبالغ بیشتر مورد ادعا را، برای مهندس مشاور ارسال کند. اگر تأثیر رویداد یا وضعیت منجر به ادعا ادام هدار باشد :

الف ) گزارش جامع یاد شده، گزارش میانی تلقی شود،

ب ) پیمانکار، باید در فاصله های یک ماهه، گزارشهای میانی بعدی مربوط به ادعا را ارسال کند، و در آنها تأخیرها و یا هزینه های تجمعی ناشی از ادعا و هرگونه جزئیات معقول دیگری را که مهندس مشاور بخواهد، درج نماید، و

پ ) پیمانکار، باید ظرف ۲۸ روز پس از پایان آثار رویداد یا وضعیت یاد شده، یا ظرف دورۀ دیگری که مورد پیشنهاد پیمانکار و پذیرش مهندس مشاور بوده باشد، گزارش نهایی مربوط به ادعا را ارسال کند. ظرف ۴۲ روز پس از دریافت ادعا یا هر گونه جزئیات پشتیبان جدید در مورد ادعای قبلی، یا ظرف دور های که مهندس مشاور پیشنهاد کرده و به تأیید پیمانکار برسد، مهندس مشاور باید پاسخ خود را دایر بر تأیید یا رد ادعا، همراه با نظرهای تفصیلی خود، بدهد. وی هم چنین، می تواند از پیمانکار بخواهد تا جزئیات بیشتری را ارایه کند، اما به هر حال ظرف مدت یاد شده باید نظر خود را بر اصول ادعا بدهد. این پاسخ تا تصویب آن به وسیلۀ کارفرما، برای کارفرما تعهدی ایجاد نمی کند.

مهندس مشاور، باید طبق مادۀ طبق ماده ۳-۵ (تصمیمها ) در مورد ۱) تمدید ( در صورت وجود ) مدت تکمیل ( پیش یا پس از انقضای آن ) طبق ماده ۸-۴ ( تمدید مدت تکمیل ) ، ویا ۲) مبلغ اضافی ) درصورت وجود) ، که پیمانکار طبق پیمان، محق به دریافت آن است، اقدام نماید.

برآورده شدن مقررات این ماده، علاوه بر شرایط هر مادۀ دیگری است که بر ادعایی کاربرد دارد. اگر پیمانکار در برآورده کردن خواسته های این ماده، یا مادۀ دیگری که به ادعا مربوط است، قصور داشته باشد، در تعیین هر تمدید مدت یا مبلغ اضافی، میزانی ( درصورت وجود) که این قصور مانع انجام تحقق شایسته ادعا شده یا باعث پیشداوری گردیده است، منظور خواهد شد، مگر آن که ادعا طبق پاراگراف دوم این ماده، مستثنی گردد.

۲۰-۲- انتصاب هیئت حل اختلاف

اختلافها طبق مادۀ ۲۰-۴ ( تصمیم گیری هیئت حل اختلاف) ، به وسیلۀ هیئت حل اختلاف حل وفصل می شود. دو طرف، ظرف ۲۸ روز پس از دریافت اعلام طرف دیگر، در مورد قصد ارجاع مورد اختلاف به هیئت حل اختلاف براساس ماده ۲۰-۴ ( تصمیم گیری هیئت حل اختلاف) ، باید مشترکا" اقدام به انتصاب هیئت یادشده کنند.

هیئت حل اختلاف، طبق پیوست پیشنهاد مناقصه، از یک یا سه شخص واجد صلاحیت (که اعضا خوانده می شوند) ، تشکیل می شود. اگر شمار اعضا تعیین نشده باشد و دو طرف حاضر به توافق نباشند، هیئت حل اختلاف سه عضو خواهد داشت.

اگر هیئت حل اختلاف سه عضو داشته باشد، هر یک از دو طرف، یک عضو را برای تأیید طرف دیگر معرفی می کند. دو طرف، پس از مشورت با این دو عضو، در مورد انتصاب عضو سوم که به عنوان رئیس هیئت عمل خواهد کرد، توافق می کنند. اگر در شرایط خصوصی، فهرستی از اعضای بالقوه وجود داشته باشد، اعضا باید از میان افراد نام برده در فهرست انتخاب شوند، مگر این افراد، قادر یا حاضر به پذیرش انتصاب در هیئت حل اختلاف، نباشند. در زمان تعیین شرایط انتصاب، باید شرایط و حق الزحمه قابل پرداخت به یک عضو، یا هر یک از سه عضو مورد توافق دو طرف، قرار گیرد. هر یک از دو طرف، مسئول پرداخت نیمی ازاین حق الزحمه است. اگر در هر زمان دو طرف با هم توافق کنند، میتوانند یک یا چند فرد واجد صلاحیت را برای جانشینی یک یا چند عضو هیئت حل اختلاف، منصوب نمایند. اگر دو طرف به گونه ای دیگر توافق نکرده باشند، انتصاب جانشین زمانی نافذ خواهد شد که یکی از اعضا از انجام کار امتناع کند یا به علت مرگ، ناتوانی، استعفا یا خاتمه انتصاب، قادر به انجام کار نباشد. فرد جانشین، به همان ترتیب مشروح در این ماده، برای انتصاب عضو جانشین شده، از طریق نامزد کردن و توافق دو طرف، منصوب خواهد گردید. هر یک از اعضا، می تواند با توافق هر دو طرف عزل شود، اما کارفرما یا پیمانکار، به تنهایی حق انجام چنین کاری را ندارد. اگر دو طرف به گونۀ دیگری توافق نکرده باشند، انتصاب هیئت حل اختلاف) از جمله هر عضو( ، پس از گرفته شدن تصمیم در مورد اختلافاتی که طبق مادۀ ماده ۲۰-۴ ( تصمیم گیری هیئت حل اختلاف) به آنها اختلاف دیگری به هیئت ارجاع شده است، پایان می یابد، مگر اینکه تا آن زمان طبق مادۀ ۲۰-۴ اختلاف دیگری به هئیت ارجاع شده باشد؛ که در این صورت، تاریخ انقضای انتصاب هیئت، زمانی خواهد بود که تصمیم خود را دربارۀ اختلافهای اخیر نیز، اعلام کرده باشد.

۲۰-۳- عدم توافق در انتصاب هیئت حل اختلاف

اگر هر یک از شرایط زیر برقرار باشد :

الف ) دو طرف، در مورد انتصاب تنها عضو هیئت حل اختلاف ) در حالتی که هئیت حل اختلاف یک عضو دارد ) ، تا موعد تعیین شده در پاراگراف یکم مادۀ ۲۰-۲ ( انتصاب هیئت حل اختلاف) ، موفق به توافق نشوند ،

ب ) هر یک از دو طرف، در مورد معرفی یک عضو برای تأیید طرف دیگر برای هیئت سه نفرۀ حل اختلاف در موعد یاد شده، قصور کند،

پ ) دو طرف، در مورد انتصاب عضو سوم ( که به عنوان رئیس هیئت عمل می کند) ، تا موعد مقرر، موفق به توافق نشوند،

ت ) دو طرف، ظرف ۴۲ روز از تاریخی که تنها عضو یا هر یک از سه عضو هیئت از خدمات امتناع ورزد، یا به علت مرگ، ناتوانی، استعفا، یا پایان انتصاب، قادر به انجام کار نباشد، در مورد فرد جانشین، نتوانند به توافق برسند. آن گاه، سازمان منصوب کننده یا مقامی که در شرایط خصوصی اختیار انتصاب دارد، بنا به درخواست هر یک یا هر دو طرف، و پس از مشاوره با هر دو طرف، اقدام به انتصاب اعضای هیئت حل اختلاف خواهد کرد. این

انتصاب نهایی و قطعی خواهد بود. هر یک از دو طرف، مسئول پرداخت نیمی از حق الزحمه هیئت حل اختلاف خواهد بود.

۲۰-۴- تصمیم گیری هیئت حل اختلاف

اگر بین دو طرف، اختلافی ( از هر نوع که باشد) در ارتباط با یا برخاسته از پیمان یا اجرای کارها، از جمله اختلافی در زمینۀ هر نوع گواهی، تصمیم، دستور، دیدگاه، یا ارزش گذاری مهندس مشاور، پس از انتصاب هیئت حل اختلاف، طبق مادۀ ۲۰-۲ ( انتصاب هئیت حل اختلاف ) وماده ۲۰-۳ ( عدم توافق در انتصاب هیئت ( ، به وجود آید، هریک از دو طرف می تواند اختلاف را به صورت مدون، برای گرفتن تصمیم به هیئت حل اختلاف ارجاع کند و برای طرف دیگر و مهندس مشاور رونوشت آن را ارسال نماید. در این ارجاعیه، باید درج شود که طبق این ماده، ارسال شده است.

اگر هیئت حل اختلاف متشکل از سه عضو تشکیل شده باشد، تاریخ دریافت ارجاعیه به وسیلۀ هیئت، طبق تاریخ دریافت آن به وسیلۀ رییس هیئت، تلقی خواهد شد. هر دو طرف، باید بی درنگ همۀ اطلاعات، دسترسی به کارگاه، و تسهیلات مقتضی را که هیئت به منظور رسیدگی و گرفتن تصمیم در مورد این اختلاف بخواهد، در اختیار هیئت قرار دهند. نباید فرض شود که هیئت حل اختلاف، به عنوان داور( ان) اقدام می کند.

ظرف ۸۴ روز پس از دریافت چنین ارجاعی های، ظرف هر دورۀ دیگری که مورد پیشنهاد هیئت باشد و به تأیید هر دو طرف برسد، هیئت باید تصمیم خود را که لازم است مدلل بوده و در آن درج شده باشد که طبق این ماده این تصمیم گرفته شده است، اعلام کند. اما، اگر هیچ یک از دو طرف صورت حسابهای تسلیم شده به وسیلۀ هر عضو را ب هطور کامل پرداخت نکرده باشد، هیئت حل اختلاف تا زمانی که این صورت حسابها به طور کامل پرداخت نشده باشد، اجباری به اعلام تصمیم خود نخواهد داشت. این تصمیم، برای هر دو طرف الزام آور است و هر دو طرف باید بی درنگ به آن ترتیب اثر بدهند؛ مگر و تا زمانی که طبق یک توافق دوستانه یا براساس رأی داوری، به صورتی که در زیر آمده است، در آن تجدید نظر شود. پیمانکار باید طبق پیمان، کارها را ادامه دهد، مگر آن که پیمان ، بی اعتبار و یا فسخ شده باشد.

اگر هر یک از دو طرف از تصمیم هیئت ناراضی باشد، آ نگاه آن طرف می تواند ظرف ۲۸ روز پس از دریافت تصمیم، مراتب عدم رضایت خود را به طرف دیگر اعلام کند. اگر هیئت ظرف ۸۴ روز ( یا مدت تأیید شده دیگری) پس از دریافت ارجاعیه، در اعلام تصمیم خود قصور کند، آن گاه هر طرف می تواند ظرف ۲۸ روز پس از انقضای این دوره، مراتب عدم رضایت خود را به طرف دیگر اعلام نماید. در هر دو صورت اشاره شده در بالا، در این اعلام عدم رضایت، باید درج شود که اعلام عدم رضایت طبق همین مادۀ داده شده و موضوع مورد اختلاف و دلیل ( دلایل) عدم رضایت، شرح داده شود. به استثنای موارد درج شده در ماده ۲۰-۷ (عدم تبعیت از تصمیم هیئت حل اختلاف ) و ماده ۲۰-۸ ( خاتمۀ دورۀ انتصاب هیئت حل اختلاف ) ، هیچ یک از دو طرف حق آغاز ارجاع اختلاف را به داوری، ندارد؛ مگر این که اعلام عدم رضایت، طبق این مادۀ داده شده باشد. اگر هیئت حل اختلاف تصمیم خود را راجع به موضوع مورد اختلاف به هر دو طرف اعلام کرده باشد، و ظرف ۲۸ روز از تاریخ دریافت تصمیم هیئت، هیچ یک از دو طرف عدم رضایت خود را اعلام نکرده باشد، آن گاه این تصمیم قطعی و برای دو طرف الزام آور خواهد بود.

۲۰-۵ - حل و فصل دوستانه

هر زمان که اعلام عدم رضایت طبق مادۀ ۲۰-۴ ( تصمیمگیری هیئت حل اختلاف) ، داده شده باشد، هر دو طرف، باید کوشش کنند که چنین اختلافی را پیش از آغاز داوری به صورت دوستانه حل نمایند. اما، اگر دو طرف به گونۀ دیگری توافق نکنند، داوری میتواند حتی اگر هیچ کوششی برای حل و فصل دوستانه به عمل نیامده باشد، در، یا پس از روز پنجاه و ششم تاریخ ابلاغ عدم رضایت، آغاز شود.

۲۰-۶ - داوری

اگر اختلاف، دوستانه حل نشود، هریک از دو طرف می تواند در ارتباط با تصمیم هیئت حل اختلاف که نهایی و الزام آور نشده باشد، موضوع یا موضوعات مورد اختلاف را برای داوری به وسیلۀ شورای عالی فنی، به رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور ارجاع دهد. به استثنای مواردی که دو طرف به گونۀ دیگری توافق کنند. اگررییس سازمان مدیریت وبرنام هریزی کشور، بادرخواست یادشده موافق تکند، داوری به وسیلۀ شورای عالی فنی، انجام می شود.

رسیدگی و اعلام نظر شورای عالی فنی، در چارچوب پیمان و مقررات مربوط انجام می شود. پس از اعلام نظر شورای یاد شده ،دو طرف، بر طبق آن عمل می کنند. ارجاع موضوع یا موضوعهای مورد اختلاف به شورای عالی فنی، تغییری در تعهدهای قراردادی دو طرف نداده و موجب آن نمی شود که یکی از دو طرف، به تعهدهای قراردادی خویش عمل نکند. شورای عالی فنی، اختیار کامل برای بررسی و تجدید نظر بر هر گواهی، تصمیم، دستور، دیدگاه، یا ارز شگذاری انجام شده به وسیلۀ مهندس مشاور یا کارفرما و هر تصمیم هیئت حل اختلاف را، دارد.

هیچ چیزی صلاحیت مهندس مشاور را به عنوان شاهد و دادن شهادت به حضور شورای یادشده، در هر موردی که به اختلاف مربوط باشد، از بین نمی برد. هیچ یک از دو طرف، محدود به موارد ارایه شده به هیئت حل اختلاف، در مورد شاهد و مدرک، یا بحثهای مطرح شده با آن هیئت، برای اخذ تصمیم آن هیئت، یا دلایل عدم رضایت داده شده، نیست. داوری، ممکن است پیش یا پس از تکمیل کارها آغاز شود. تعهدهای دو طرف، مهندس مشاور و هیئت حل اختلاف، به دلیل این که در حین پیشرفت کارها، داوری در جریان است، تغییر نمی کند.

۲۰-۷ - عدم تبعیت از تصمیم هیئت حل اختلاف

در صورتی که :

الف ) هیچ یک از دو طرف، در ظرف دوره ای که در مادۀ ۲۰-۴ ( تصمیم گیری هیئت حل اختلاف) تعیین شده عدم رضایت خود را اعلام نکرده باشد،

ب ( تصمیم هیئت حل اختلاف ) در صورت وجود( قطعی و الزام آور شده باشد، و

پ ) یک طرف در تبعیت از این تصمیم قصور کند.

آن گاه، طرف دیگر می تواند بدون این که بر دیگر حقوقی که دارد خدشه ای وارد شود، این قصور را طبق مادۀ ۲۰-۶ ( داوری ) به داوری ببرد . مادۀ ۲۰-۴ ( تصمیم گیری هئیت حل اختلاف ) و ماده ۲۰-۵ ( حل و فصل دوستانه) ]، برای این امر، کاربرد ندارد.

۲۰-۸ - خاتمۀ دورۀ انتصاب هیئت حل اختلاف

اگر بین دو طرف، اختلافی در ارتباط با یا برخاسته از پیمان یا اجرای کارها به وجود بیاید و به علت انقضای دورۀ انتصاب هیئت، یا به هر علت دیگر، هیئت حل اختلافی وجود نداشته باشد:

الف ) مادۀ ۲۰-۴ ( تصمیم گیری هیئت حل اختلاف) ، کاربرد نخواهد داشت ، و

ب ) اختلاف باید طبق ماده ۲۰-۶ ( داوری ) ، مستقیما به داوری برده شود .

ماده حل اختلاف در پیمان همسان مدیریت طرح ( MC )

ماده ۶۰- حل اختلاف

۶۰-۱ هر گاه دراجرا یا تفسیر مفاد قرارداد بین دو طرف اختلاف نظر پیش آید ، دو طرف می توانند برای حل سریع آن ، قبل از درخواست ارجاع موضوع یا موضوعات مورد اختلاف به داوری طبق ردیف ۶۰-۳ ، برحسب مورد ، به روش تعیین شده در ردیفهای ۶۰-۱-۱ و یا ۶۰-۱-۲ ، عمل کنند .

۶۰-۱-۱ در مورد مسائل ناشی از برداشت های متفاوت از بخشنامهایی که به استناد ماده ۲۳ قانون برنامه و بودجه از سوی سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور ابلاغ شده است ، هر یک از دو طرف از سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور چگونگی اجرای بخشنامه مربوط را استعلام و دو طرف طبق نظری که از سوی سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور اعلام می شود ، عمل کنند .

۶۰-۱-۲ درمورد اختلاف نظرهایی که خارج از شمول ردیف ۶۰-۱-۱ ، است ، رسیدگی و اعلام نظر د رباره آنها به کارشناس یا هیات کارشناسی منتخب دو طرف واگذار شود و دو طرف طبق نظری که از سوی کارشناس یا هیات کارشناسی در چارچوب قرارداد و قوانین و مقررات اعلام می گردد ، عمل کنند.

۶۰-۲ در صورتی که دو طرف در انتخاب کارشناس یا هیات کارشناسی موضوع ردیف ۶۰-۱-۲ ، به توافق نرسند یا نظر اعلام شده طبق ردیفهای ۶۰-۱-۱ و ۶۰-۱-۲ ، مورد قبول هر یک از دو طرف نباشد ، برای حل اختلاف طبق ردیف ۶۰-۳ اقدام می گردد .

۶۰-۳ هر گاه د راجرا یا تفسیر مفاد قرارداد بین دو طرف اختلاف نظر پیش آید که راجع به اموال باشد ، هر یک از طرفها می توانند درخواست ارجاع موضوع یا موضوعات مورد اختلاف به داوری را به رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور ارائه کنند .

تبصره ۱ : چنانچه رئیس سازمان یاد شده با تقاضای مورد اشاره موافقت نمود ، مرجع حل اختلاف شورای عالی فنی سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور می باشد .

تبصره ۲ : رسیدگی و اعلام نظر شورای عالی فنی باید در چارچوب قرارداد منعقد شده و قوانین و مقررات مربوط انجام شود . پس از اعلام نظر شورای یاد شده ، طرفها بر طبق آن عمل می کنند .

۶۰-۴ ارجاع موضوع یا موضوعات مورد اختلاف به شورای عالی فنی تغییری در تعهدات قراردادی دو طرف نمی دهد و موجب آن نمی شود که یکی از دو طرف به تعهدات قراردادی خویش عمل نکند .

حجت الله مهریاری

کارشناس و مشاور در امور پیمانها