میراث ماندگار کانون

از نتایج دستاوردهای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و وزارت فرهنگ و هنر و آموزش و پرورش پیش از انقلاب می‌توان به تفاوت رویکردهای آموزشی نهادهای دولتی فرهنگی و نهادهای دولتی مردمی پی برد.

از نتایج دستاوردهای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و وزارت فرهنگ و هنر و آموزش و پرورش پیش از انقلاب می‌توان به تفاوت رویکردهای آموزشی نهادهای دولتی فرهنگی و نهادهای دولتی مردمی پی برد.

آقای جواد شمقدری از برندگان انشانویسی جایزه‌اش را از وزارت فرهنگ و هنر گرفت و بنده جایزه انشانویسی‌ام را از کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان گرفتم. به نظرم آینده ما نوجوان‌های آن سال‌ها تا حد زیادی تفاوت مدیریت دو نهاد دولتی و مردمی را نشان می‌دهد. به نظرم اساس مدیریت آموزشی و فرهنگی ما همواره آموزش بوده، اما کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، نهاد فرهنگی بوده و هست که پرورش، اساس سیستم و مدیریت آن بوده و هست.

در کانون پرورش با رویکرد پرورشی و توجه به برنامه‌های فوق درسی مدارس سعی کردند تا هرچه بیشتر از رویکرد آموزشی صرف فاصله بگیرند؛ رویکردی که در همان زمان هم جزو رویکردهای پیشرو پرورشی کودکان و نوجوانان بود. در کانون پرورش، پرورش با حضور و همکاری هنرمندان و روشنفکران صورت می‌گرفت.در ابتدا موضوع کار و فعالیت، کودکان نبودند اما کم‌کم با شکل گرفتن بخش‌های کانون همچون واحد سمعی و بصری، کتاب و ... هنرمندان هر حوزه با جدیت و خلاقیت بیشتری به کار پرداختند و توانستند به چنان جایگاه فرهنگی در کشور دست یابند که مدیریت فرهنگی ایران را به دو قسمت تبدیل می‌کند؛ شیوه مدیریتی که مبتنی بر تصدی‌گری دولت است و شیوه مدیریتی که مبتنی بر نهادهای مدنی و مشارکت مردمی است.

با این اوصاف سال‌هاست که شاهد کم‌فروغ شدن کانون پرورش در فعالیت‌ها و تولیدات فرهنگی هستیم که علت آن فربه شدن تصدی‌گری دولت بود، به گونه‌یی که با تغییر دولت گویی باید فرهنگ نیز تغییر کند، در صورتی که این‌طور نیست.کافی است به مطالعه دوران مدیریت درخشان آقای زرین پس از انقلاب اسلامی توجه کنیم تا نتایج درخشان آن مدیریت را در تاریخ فیلمسازی کشورمان متوجه شویم. اگر امروز هم خواستار پیشرفت فرهنگ و پرورش فرهنگی کودکان و نوجوانان‌مان هستیم باید از شیوه مدیریت کانون پرورش فکری بهره ببریم و اجازه دهیم که هنرمندان و صاحب‌نظران فرهنگی‌مان در پرورش کودکان‌مان مشارکت فعال داشته باشند.

شادمهر راستین

منتقد