هموفیلی و ورزش

ورزش‌کردن کودکان هموفیلی یکی از دغدغه‌های اصلی والدین آنهاست. چند دهه پیش، به دلیل نبود روش موثر درمانی، کودکان هموفیل، از هر گونه فعالیت بدنی و ورزشی و حتی مسواک زدن به دلیل …

ورزش‌کردن کودکان هموفیلی یکی از دغدغه‌های اصلی والدین آنهاست. چند دهه پیش، به دلیل نبود روش موثر درمانی، کودکان هموفیل، از هر گونه فعالیت بدنی و ورزشی و حتی مسواک زدن به دلیل احتیاط منع می‌شدند، اما امروزه با توجه به وجود مواد و روش‌های درمانی موثر، در پیشگیری از خونریزی‌ها دلیلی برای اعمال محدودیت شدید بر بیماران هموفیلی وجود ندارد. برعکس، اگر بتوان به کودک امکان و اجازه پرداختن به ورزش‌ها و تفریحات مورد علاقه‌اش را داد، علاقه و تمایل بیشتری برای همکاری در بیمار فراهم می‌شود.

البته اگر تصور کنیم کودک مبتلا به هموفیلی می‌تواند به هر نوع ورزش و فعالیت جسمانی که می‌خواهد، بپردازد، فکر اشتباهی است اما برای بخش عظیمی از بیماران هموفیلی، پرداختن به نوعی از ورزش بدنی هم ممکن و هم بسیار مفید است.

فعالیت‌های بدنی مناسب در این بیماران همراه با اعمال روش‌های درمانی، ضمن این که استرس چندانی بر سیستم انعقادی و مفاصل این افراد ایجاد نمی‌کند، موجب برآوردن نیازهای جسمی و روحی بیمار هموفیلی می‌شود و در آنها سلامت و نشاط ایجاد می‌کند.

شنا، پیاده‌روی، تنیس روی میز، دوچرخه‌سواری و نرمش‌های گوناگون از ورزش‌های مفید برای این گروه بیماران است. در واقع ورزش‌های مناسب مبتلایان به هموفیلی، ورزش‌های ایروبیک (هوازی) است که کمتر به مفاصل فشار وارد می‌آورد.

تمرینات هوازی تمریناتی هستند که با شدت و فشار کمتر و در مدت زمان طولانی‌تری قابل اجرا هستند و معمولا زمان انجام آنها بیشتر از ۵ دقیقه است. مانند شخصی که پیاده‌روی می‌کند، می‌دود، دوچرخه‌سواری می‌کند یا به شنا کردن می‌پردازد که معمولا زمان آن طولانی است.

ورزش‌های سنگین مانند وزنه‌برداری و ورزش‌های شدید، ورزش‌های رقابتی، ورزش‌های رزمی، کشتی، فوتبال، بسکتبال، سنگ نوردی و کوه‌پیمایی‌های دشوار ازجمله ورزش‌هایی است که بیماران هموفیلی باید از انجام آنها پرهیز کنند.

توصیه می‌شود افراد مبتلا به بیماری هموفیلی، در اولین ساعت‌های صبح پس از تزریق داروی خود به ورزش بپردازند و دست‌کم ۳ روز در هفته به طور منظم و مستمر ورزش کنند و مدت زمان انجام ورزش ۲۰ دقیقه در هر بار باشد.

همچنین در بیماران هموفیلی شدید (گروه سوم و چهارم) که میزان کاهش فاکتور انعقادی ۸ در آنها بیشتر از ۸۰ درصد است، حتی انجام ورزش‌های ایروبیک باید با احتیاط کامل صورت گیرد و توصیه می‌شود این افراد پیاده‌روی آرام انجام دهند.

فدراسیون جهانی هموفیلی با تاکید بر اهمیت ورزش ونرمش درحفظ سلامتی بیماران هموفیلی توجه بیماران، کارشناسان و فعالان انجمن‌ها را به این موضوع مهم جلب و تاکید کرده است فیزیوتراپی و بازتوانی از کلیدی‌ترین خدمات حفظ سلامت بیماران هموفیلی محسوب می‌شود. این فدراسیون فیزیوتراپیست را از مهم‌ترین افراد تیم درمان بیماران هموفیلی معرفی کرده است. بدون شک گسترش امکانات فدراسیون ورزشی بیماران خاص و ایجاد ارتباط و تعامل این فدراسیون با انجمن‌های حامی بیماران، از عوامل مهم و تاثیرگذار بر سلامت بیماران هموفیلی است.