به نام کره به کام آمریکا

راه اندازی جنگ, کشتار مردم بیگناه و از جمله روش های قدیمی و مورد استفاده آمریکا برای اشغال یک کشور و یا پیش بردن اهداف سیاسی خاص بوده است

راه اندازی جنگ، کشتار مردم بیگناه و ... از جمله روش های قدیمی و مورد استفاده آمریکا برای اشغال یک کشور و یا پیش بردن اهداف سیاسی خاص بوده است. این کشور با آن سابقه استعماری با راه اندازی جنگ و یا ایجاد اختلاف بین کشورهای منطقه هدف و همچنین کشتار غیرنظامیان و تحریک احساسات و البته به لطف قدرت نظامی و سازمان های آلت دست خود همچون سازمان ملل، بارها توانسته به اهداف پلید خود دست یابد. کسی حادثه ۱۱ سپتامبر را فراموش نمی کند. تخریب چند ساختمان به همراه کشتار شهروندان خود، اشغال دو کشور در خاورمیانه را به همراه داشت. و اما تازه ترین پروژه ای که این کشور چند ماهی است به آن دامن می زند، حادثه غرق شدن ناوچه جنگی کره جنوبی است. براساس شواهد موجود تنها کشوری که از این اوضاع سود می برد آمریکاست. در این یادداشت ابتدا به بررسی این حادثه پرداخته شده و سپس به دلایلی می پردازیم که نشان می دهد، آمریکا نقش مستقیمی در وقوع این حادثه دارد.

نیمه شب ۲۶ مارس «۶فروردین» سال جاری میلادی خبرگزاری ها گزارش دادند ناو جنگی ۱۲۰۰ تنی کره جنوبی به نام «چئونان» با ۱۰۴ خدمه در نزدیکی مرز آبی این کشور با کره شمالی در دریای زرد غرق شده است. لی میونگ باک رئیس جمهور کره جنوبی بلافاصله دستور بررسی این حادثه و اعزام گروه های امدادی را برای نجات احتمالی ملوانان به منطقه صادر کرد. ستاد کل ارتش کره جنوبی روز بعد از حادثه با صدور بیانیه ای اعلام کرد «۵۸ملوان این کشتی نجات پیدا کرده اند ولی از ۴۶ نفر بقیه اطلاعی در دست نیست که روزهای بعد معلوم شد همگی کشته شده اند.»

محل غرق شدن کشتی نزدیک جایی است که دو کره تاکنون سه بار از سال ۱۹۹۹ در آن با هم درگیر شده اند که تازه ترین آن در نوامبر سال ۲۰۰۹ میلادی بود. بعد از غرق شدن این ناو جنگی گمانه زنی ها در مورد علت حادثه آغاز شد؛ آمریکا، کره جنوبی و ژاپن از همان آغاز که هنوز تحقیقات پیرامون حادثه شروع نشده انگشت اتهام را به سمت کره شمالی نشانه رفتند؛ چین و روسیه موضع محتاطانه تری گرفتند و ضمن محکوم کردن حادثه از کره جنوبی خواستند تا روشن شدن علت حادثه خویشتن داری کند.

برای روشن شدن علت غرق ناو جنگی چئونان یک گروه تحقیق بین المللی تحت سرپرستی دولت کره جنوبی و شامل کشورهای آمریکا، انگلیس، استرالیا و سوئد تشکیل شد که این گروه نیز ۲ماه بعد از حادثه یعنی ۲۰مه ۲۰۱۰ علت غرق شدن ناو چئونان را شلیک اژدر به وسیله زیردریایی کره شمالی اعلام کرد. دولت سئول نیز تکه پاره هایی از یک اژدر را به نمایش گذاشت که گفته می شد متعلق به یک اژدر در کره شمالی است و روی آن شماره سریالی با فونت این کشور درج شده بود و کاملا با نتایج تحقیقات گروه فوق منطبق بود. کره جنوبی بلافاصله بعد از انتشار این گزارش مجازات هایی را علیه همسایه شمالی خود وضع کرد. به حالت تعلیق درآوردن تجارت با کره شمالی، ممنوعیت ورود کشتی های این کشور به آب های کره جنوبی و شکایت به شورای امنیت و بین المللی کردن بحران، از جمله این اقدامات تنبیهی بود. ایالات متحده نیز اعلام کرد کاملا با اقدامات تنبیهی دولت سئول بر ضد پیونگ یانگ موافق است و خود این کشور نیز مجازات های دیگری را در نظر خواهد گرفت.

کره شمالی نیز در مقابل تمامی روابط خود را با کره جنوبی قطع و تهدید کرد هر عملی را با عکس العمل شدیدتری پاسخ خواهد گفت.

● موضع شورای امنیت

سه ماه پس از حادثه و ۲۰ روز بعد از مشخص شدن نتایج کمیته تحقیق، شورای امنیت سازمان ملل با صدور بیانیه ای در ۹ ژوئیه وارد ماجرا شد.

در این بیانیه که به تائید هر ۱۵ عضو شورای امنیت رسید ضمن ابراز نگرانی عمیق از این حمله، خواستار اقدامات مناسب و مسالمت آمیز علیه عاملان این حادثه شده است. در این بیانیه همچنین بر اجرای آتش بس سال ۱۹۵۳ بین دو کره که به جنگ در این شبه جزیره پایان داد؛ تاکید شده است. پیش نویس بیانیه توسط ایالات متحده تهیه شده بود ولی با مخالفت چین بخش هایی از آن که کره شمالی را با ذکر نام مسبب این حادثه می دانست حذف شد. سوزان رایس نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل در مورد بیانیه گفت: «این بیانیه حامل پیام روشنی برای کره شمالی بود تکرار واژه حمله به روشنی ثابت می کند که این بیانیه در رساندن پیام به کره شمالی موفق بوده است.»

هیلاری کلینتون وزیر خارجه آمریکا نیز تصریح کرد این بیانیه نشان دهنده اتحاد جامعه جهانی و این حقیقت است که راه حل مسالمت آمیز این موضوع در شبه جزیره کره فقط زمانی امکان پذیر خواهد بود که کره شمالی به طور اساسی رفتار خود را تغییر دهد. نماینده کره جنوبی نیز در سازمان ملل گفت: این موضوع که شورای امنیت سازمان ملل آشکارا پیونگ یانگ را مقصر اعلام کرده کاملا روشن است. وی خواستار عذرخواهی رسمی پیونگ یانگ از دولت سئول شد. در مقابل کره شمالی نیز ضمن ابراز تمایل به بازگشت به مذاکرات ۶جانبه، خواستار انجام تحقیقات مشترک در مورد علت این حادثه شد و درخواست کرد بازرسان این کشور نیز برای بازرسی محل غرق شدن کشتی چئونان در محل حضور یابند. سخنگوی وزارت خارجه کره شمالی نیز بیانیه شورای امنیت را عاری از هرگونه قضاوت منصفانه دانست اما در عین حال این بیانیه را یک پیروزی بزرگ دیپلماتیک برای پیونگ یانگ تلقی کرد.

● موضع چین

چین متحد سنتی کره شمالی محسوب می شود و از پیامدهای اعمال فشار بیشتر به پیونگ یانگ بیمناک است. این کشور به طور سنتی از اعمال فشار به کره شمالی خودداری کرده است، بی ثباتی و تغییر رژیم کره شمالی برای پکن مطلوب نیست.چین از ابتدای غرق شدن کشتی حاضر نشد کره شمالی را مسبب این حادثه معرفی کند و با فشارهای این کشور بود که قطعنامه تنظیمی آمریکا به بیانیه تبدیل شد و در نهایت نیز نام کره شمالی از بیانیه پایانی که به رای گذاشته شد، حذف گردید. مقامات کره جنوبی برای متقاعد کردن سران پکن، نتایج تحقیقات گروه بین المللی را در اختیار وین جیابائو نخست وزیر این کشور قرار دادند و به دنبال آن نشست سران پکن، سئول و توکیو در ژاپن برگزار شد. ولی چین حاضر نشد موضع منفی علیه کره شمالی بگیرد و با سئول، توکیو و واشنگتن برای اعمال فشارهای بیشتر همراهی کند. نخست وزیر چین گفت: «کشورش در ارتباط با غرق کشتی جنگی کره جنوبی بی طرفی خود را حفظ خواهد کرد. ما هنوز در مورد نتایج تحقیقات تردید داریم.»

● برگزاری رزمایش مشترک

سلسله حوادثی که به صورت متوالی از زمان غرق شدن ناو چئونان از ۴ماه پیش آغاز شده بود با آغاز رزمایش مشترک آمریکا و کره جنوبی در دریای ژاپن بر ضد کره شمالی وارد مرحله تازه ای شد. رزمایش «روح شکست ناپذیر» در حالی یکشنبه هفته گذشته و به مدت چهار روز انجام شد که یک روز قبل از آن کمیسیون دفاعی کره شمالی که ریاست آن را رهبر این کشور برعهده دارد با صدور بیانیه ای شدیداللحن اخطار کرد:«پیونگ یانگ ممکن است برای مقابله با رزمایش آمریکا و کره جنوبی مجبور به اقدام تلافی جویانه شود». کره شمالی در این بیانیه تصریح کرده بود: «جنگ مقدس علیه ایالات متحده و کره جنوبی را هر زمانی که لازم باشد انجام خواهد داد و این کشور در صورت لزوم از قدرت بازدارندگی هسته ای خود نیز استفاده خواهد کرد.»

یک هفته قبل از برگزاری رزمایش رابرت گیتس و هیلاری کلینتون وزیران دفاع و امورخارجه آمریکا به منطقه غیرنظامی حائل میان دو کره سفر کردند و با نثار تاج گلی در محل یادبود جانباختگان جنگی و ۴۶نفر دریانورد کره ای، همبستگی خود را با کره جنوبی اعلام کردند. گیتس قبل از شروع رزمایش هدف آن را متوقف کردن رفتار خشونت آمیز کره شمالی اعلام کرد و جف مورل سخنگوی پنتاگون نیز هدف رزمایش را نشان دادن تعهد تزلزل ناپذیر آمریکا در دفاع از کره جنوبی به پیونگ یانگ بیان کرد.

وزارت دفاع آمریکا و کره جنوبی نیز با صدور بیانیه مشترکی هدف از برگزاری این رزمایش را نشان دادن پیامی واضح و روشن به کره شمالی دانستند و خواستار آن شدند که این کشور از رفتارهای تهاجمی خود دست بردارد.

این رزمایش قرار بود در دریای زرد انجام شود ولی به دلیل مخالفت چین به دریای ژاپن منتقل شد. به نوشته خبرگزاری آسوشیتدپرس این نخستین سری از رزمایش های دو کشور بود که در نزدیکی سواحل شرقی کره جنوبی برگزار می شد. در این رزمایش ۴روزه ۲۰ کشتی جنگی از جمله ناو هواپیمابر یواس اس جرج واشنگتن، ۲۰۰هواپیمای جنگی و حدود ۸۰۰۰ نیروی نظامی از دو کشور آمریکا و کره جنوبی حضور داشتند. جنگنده های ۲۲-F در این رزمایش برای نخستین بار و به صورت آزمایشی مورد استفاده قرار گرفتند.

با انجام این رزمایش تنش در شبه جزیره کره به اوج خود رسید اما بعید به نظر می رسد که این تنش ها به یک جنگ تمام عیار منجر شود. سئول پایتخت کره جنوبی در ۵۰ کیلومتری از مرزهای کره شمالی قرار دارد. جنگ در این منطقه که برخلاف دیگر مناطق از جمله خاورمیانه از یک بستر با ثبات برخوردار است، به نفع هیچ یک از بازیگران حاضر در منطقه نیست. ایالات متحده می خواهد کره شمالی را وادار به تسلیم کند اما نه با جنگ بلکه با اعمال سیاست «انزوا و گرسنگی» کره جنوبی، ژاپن و چین نیز در صورت بروز جنگ بسیار متضرر خواهند شد و روسیه نیز از تنش در این منطقه استقبال نمی کند.

● تردیدها در مورد علت حادثه

«هیچ تردیدی وجود ندارد که کره شمالی با شلیک اژدر ناو جنگی چئونان کره جنوبی را از وسط به دو نیم کرده است. این سخنان اظهارات مقامات آمریکایی از جمله هیلاری کلینتون وزیرخارجه، رابرت گیتس وزیر دفاع و جوبایدن معاون رئیس جمهور قبل، حین و بعد از تحقیقات بین المللی در مورد علت غرق شدن ناو چئونان بود. اما در میان این اظهارنظرهای قاطع، تردیدها و انتقاداتی نیز در مورد علت حادثه و مسببان آن ایجاد شد که در هیاهوی رسانه ای گم شده است. تردیدها و انتقادات برای اولین بار از خود کره جنوبی به گوش رسید. احزاب رقیب و منتقدان دولت سئول، سوال ها و تردیدهایی در مورد جریان، نحوه نتیجه و زمان اعلام نتایج تحقیقات داشتند؛

۱) چرا نتایج تحقیقات در مورد مقصر بودن کره شمالی ۲ماه بعد از حادثه و درست در زمان شروع مبارزات انتخابات محلی در کره جنوبی اعلام شد؟ بسیاری از منتقدان، رئیس جمهور محافظه کار کره جنوبی را متهم می کردند که از کشته شدن ۴۶ ملوان این کشور برای تحریک احساسات رای دهندگان کره ای و کسب موفقیت در انتخابات محلی استفاده کرده است.

۲) ناو چئونان با تکنولوژی بسیار پیشرفته و مجهز به سیستم ردیابی صوتی با برد وسیع و حس گرهای زیرآبی بود. چطور زیردریایی کره شمالی که یک کشور با تکنولوژی سطح پایین نظامی است، توانسته به آب های کره جنوبی نفوذ کرده و ناو چئونان را هدف قرار دهد و بعد بدون این که شناسایی و نابود شود و حتی ردی از خود به جای گذارد سریع منطقه را ترک کند؟!

۳) آقای شینگ سانگ چول از حزب دموکراتیک به عنوان یکی از اشخاصی که در تحقیقات حضور داشت درباره غرق شدن این کشتی می گوید «من هیچ نشانه ای از انفجار پیدا نکردم. علت مرگ ۴۶ ملوان خفگی در آب به علت غرق شدن بوده است بدن همه آنها سالم بود. ما هیچ ماهی مرده ای را در دریا و در نزدیکی محل غرق شدن کشتی پیدا نکردیم. در صورتی که اگر ناو به دلیل انفجار شلیک اژدر در دریا غرق شده بود، وجود تعداد زیادی ماهی مرده در نزدیکی محل حادثه بسیار طبیعی بود. وی که در ۳۰ آوریل به همراه اعضای کمیته تحقیق لاشه این ناو را بازرسی کرده بود ادامه داد: «ناو چئونان در آب های کم عمق شبه جزیره کره با زمین برخورده کرده و زمانی که می خواسته خود را از این وضعیت نجات دهد با یک صخره برخورد کرده و آسیب دیده است. این حادثه مثل بسیاری از حوادث تاسف باری است که در دریا و برای سایر کشتی ها اتفاق می افتد» وی بلافاصله بعد از این اظهارات از گروه تحقیق کنار گذاشته شد. وزیر دفاع کره جنوبی در توضیح علت کنار گذاشتن «شینگ» از گروه تحقیق گفت: «وی به علت تخصص کم، اظهارات غیرمسئولانه و فقدان منطق علمی از جریان تحقیقات کنار گذاشته شد» منتقدین این اقدام دولت را نشانه ای از عدم صداقت و مخفی کاری تلقی کردند.

۴) دانشگاهیان کره جنوبی نیز با منتقدان همنوا شده نسبت به جریان، نتیجه و مستندات تحقیقات ابراز تردید کردند. دو تن از اساتید کره ای که در آمریکا زندگی می کنند در توکیو کنفرانسی خبری را برای بیان تردیدهایشان برگزار کردند. تردیدها در مورد تک پاره های یک اژدر بود که دولت کره جنوبی مدعی بود آن را در نزدیکی محل حادثه پیدا کرده است. بر روی این قطعه پیدا شده شماره سریالی با فونت کره شمالی حک شده بود. «لی» پروفسور فیزیک در دانشگاه ویرجینیای آمریکا در این باره طی کنفرانس خبری گفت: «شما می توانید هر چیزی را بردارید و روی آن علامتی حک بکنید و بعد ادعا کنید که این ساخت کره شمالی است.» وی این گونه ادامه داد: «این قطعات اژدر بلافاصله بعد از این رو شد که شک و تردیدها در مورد دست داشتن پیونگ یانگ در این حادثه بالا گرفت. دولت مدعی است قطعه فوق ۵۰ روز بعد از حادثه از زیر آب و در نزدیکی محل حادثه از زیر آب پیدا شده است ولی این قطعه بسیار بیشتر از آن چه که انتظار می رفت پوسیده شده بود. آن چه که جای تعجب دارد این است که خط آبی روی این قطعه که نشان می دهد ساخت کره شمالی است بسیار واضح و شفاف بود و این خود جای تردید دارد. پروفسور «لی» در کنفرانس فوق این گونه از صحبت های خود نتیجه گیری کرد «به نظرم دولت دروغ گفت زمانی که ادعا کرد این قطعه را از زیر آب و در محل حادثه پیدا کرده است. من فکر می کنم این قطعه تکه ای از مواد قدیمی است که در انبار برای چنین روزی نگهداری شده بود.»

۵) گزارش کامل حادثه توسط مقامات رسمی کره جنوبی منتشر نشد و تنها پنج صفحه از این گزارش و آن هم به صورت خلاصه در اختیار رسانه ها قرار گرفت.

«کیم جوول وو» مقام رسمی سابق وزارت دفاع کره جنوبی که هم اکنون به عنوان یک تحلیلگر با هیئت مشاوران «موسسه کره برای تحلیل های دفاعی» همکاری می کند در این باره به یک روزنامه کره ای گفت: «من نمی دانم آنها چرا گزارش کامل این حادثه را منتشر نمی کنند مقامات رسمی سعی دارند به تناقضات و تضادهای موجود در این حادثه سرپوش بگذارند» روزنامه های کره ای نیز در این باره نوشتند «مقامات نظامی به عمد با تحریف اطلاعات، گزارشات خلاف واقع و جهت دار را به مقامات رسمی دولت تحویل داده اند.»

مردم کره جنوبی نیز به نظر می رسد گیج شده اند، آنها نمی دانند چه چیزی درست است. نظرسنجی ها نشان می دهد بیش از ۲۰درصد مردم باور ندارند که کره شمالی مسبب غرق شدن ناو چئونان باشد.

نماینده ارشد دولت سئول در امور کره شمالی دراین باره می گوید: «با این تردیدها و انتقادات که در درون کشور درمورد علت حادثه ایجاد شده است؛ متقاعد کردن چین و روسیه برای اعمال مجازات های گسترده برضد پیونگ یانگ خیلی بعید به نظر می رسد. آنها به ما می گویند حتی در درون خود کشور شما هم عده زیادی از مردم نتایج تحقیقات را قبول ندارند.»

کارشناسان روس نیز که برای بررسی موضوع به سئول سفر کرده بودند بعد از بررسی لاشه کشتی غرق شده و بقایای اژدری که گفته می شد متعلق به کره شمالی است و نیز گفتگو با ملوانان نجات یافته و کارشناسان به نتیجه قطعی که نشان دهد کره شمالی مسبب حادثه است، دست نیافتند.

● بهره برداری واشنگتن

«ویرآدام توماس جی» نماینده ارشد آمریکا در گروه تحقیق بعد از اعلام رسمی نتایج بررسی ها درمورد علت حادثه، گفت: «محققان همه احتمالات را مورد بررسی قرار دادند برخورد با مین، برخورد با صخره و انفجار داخلی، اما نتیجه تحقیقات ما نشان می دهد ناو چئونان کره جنوبی با شلیک اژدر توسط ناو کره شمالی غرق شده است.» تحلیل های مبتنی بر هزینه- فایده یکی از معتبرترین تحلیل ها در بررسی مسائل بین المللی به شمار می رود. باید دید سود و زیان غرق ناو جنگی چئونان نصیب کدام کشورها شده است. سؤال اینجاست کره شمالی از نابودی چئونان چه سودی برده است؟

جواب واضح است هیچ. تصویب بیانیه علیه کره شمالی.

ایجاد محدودیت علیه کشتی های این کشور، قطع روابط با همسایه جنوبی، مسدود شدن ۱۰۰حساب بانکی در خارج توسط ایالات متحده و برگزاری یک رزمایش بزرگ بر ضد این کشور و حضور صدها هواپیما و ناو جنگی و هزاران نیروی نظامی دشمن در نزدیکی مرزهایش به بهانه غرق شدن همین کشتی بخشی از هزینه هایی است که این کشور متحمل شده است.

آن چه که مسلم است نتیجه غرق شدن چئونان به صورت کامل به نفع ایالات متحده تمام شده است. ناوشکن چئونان نزدیک جزیره بائینگ نیوگ کره جنوبی غرق شد. این جزیره محل استقرار پایگاه مشترک نظامی اطلاعاتی آمریکا و کره جنوبی است. علاوه بر آن ۴کشتی نیروی دریایی آمریکا به عنوان بخشی از رزمایش مشترک آمریکا- کره جنوبی تحت عنوان «جوجه عقاب» در زمان غرق شدن چئونان در نزدیکی محل حادثه بوده اند. حال جای این سؤال مطرح است که نیروهای نظامی آمریکا مستقر در منطقه در زمان بروز این حمله باتوجه به برتری نظامی و تکنولوژیک خود نسبت به کره شمالی چرا واکنشی نشان نداده اند.

واقعیت این است این حادثه چه کار آمریکا باشد چه نباشد، این واشنگتن است که منافع فراوانی از آن برده و می برد.

۱) یکی از اهداف اصلی برای افزایش تنش در شبه جزیره کره اعمال فشار بر نخست وزیر وقت ژاپن یوکیوهاتویاما بود تا از قصد خود برای وادار کردن نیروی دریایی آمریکا به ترک جزیره اوکیناوا منصرف شود چرا که دولت وی با شعار بیرون کردن آمریکا از اوکیناوا به روی کار آمد.

هاتویاما اعتراف کرد تنشی که بر سر غرق شدن کشتی چئونان در منطقه ایجاد شد نقش زیادی در تصمیم او نسبت به باقی ماندن ناوگان آمریکایی در جزیره اوکیناوا بازی کرد. تصمیم هاتویاما باعث شکاف در دولت ائتلافی چپ میانه شد. دولت هاتویاما سقوط کرد و آمریکا در جزایر ماند. با بروز این حادثه آمریکا به ژاپن و کره جنوبی فهماند که برای تأمین امنیتشان هنوز به آمریکا نیاز دارند و هنوز زمان آن نرسیده است که این کشور نیروهای نظامی و پایگاه های خود را از این منطقه خارج کند.

۲) ایالات متحده برای دفاع از تنگه تایوان و کنترل چین و رصد فعالیت های این کشور و احیاناً نشان دادن واکنش سریع به تحرکات پکن به حضور نظامی وسیعتری در این منطقه نیاز دارد. چین یک قدرت درحال رشد است و خیزش این کشور مقامات کاخ سفید را نگران کرده است کارشناسان مسائل استراتژیک معتقدند چین در سال ۲۰۴۵ میلادی به درجه ای از انباشت ثروت و قدرت خواهد رسید که بتواند نظم موجود را به چالش بکشد و نظم جهانی جدیدی را تعریف کند.

ماجرای کشتی چئونان این فرصت را در اختیار آمریکا قرار داد که به بهانه برخورد سریع و قاطع با حوادث احتمالی مشابه، به تجهیز ناوگان و پایگاه های خود در شبه جزیره کره و ژاپن بپردازد.

۳) ایجاد اجماع برضد کره شمالی و اعمال فشارها و تحریم های بیشتر به منظور تغییر رفتار رژیم حاکم بر کره شمالی را نیز نباید فراموش کرد. آمریکا از فضای احساسی به وجود آمده بعد از غرق چئونان و کشته شدن ۴۶ ملوان کره ای حداکثر استفاده را برد و اجماع سنگینی را علیه کره شمالی ایجاد کرد به نحوی که حتی چین و روسیه هم نتوانستند مقاومت چندانی کنند. این فشارها از اعمال تنبیهات و تحریم های شدیدتر شروع و در نهایت به رزمایش گسترده و سنگین هفته گذشته ختم شد و در آینده نیز ادامه خواهد داشت. با این تفاسیر می توان چنین نتیجه گیری کرد که غرق شدن کشتی کره جنوبی یک فرصت استثنایی بود که ایجاد شد برای پیشبرد منافع آمریکا در شرق آسیا، ترور رفیق حریری هم در لبنان در خدمت منافع آمریکا و اسرائیل بود تا فشارها بر سوریه و حزب الله بیشتر شود. حوادث ۱۱سپتامبر نیز در نهایت به نفع ایالات متحده شد تا به بهانه این حملات سلطه نظامی خود را در منطقه استراتژیک خاورمیانه تقویت و تثبیت کند با این اوصاف بروز حوادث مشابه در آینده دور از انتظار نخواهد بود.

ترجمه و تالیف: محمد امین آبادی