نگاه اندیشه

● عید از دیدگاه قرآن کریم و سخن بزرگان
▪ کلمه “عید” در قرآن کریم یک بارآمده است (سوره مائده، آیه ۱۱۲:)
قال عیسی بن مریم اللهم ربنا انزل علینا مائده من السماء تکون لنا عیدا لاولنا …

عید از دیدگاه قرآن کریم و سخن بزرگان

کلمه “عید” در قرآن کریم یک بارآمده است (سوره مائده، آیه ۱۱۲:

)

قال عیسی بن مریم اللهم ربنا انزل علینا مائده من السماء تکون لنا عیدا لاولنا و آخرنا و آیه منک وارزقنا و انت خیرالرازقین. صدق الله العلی العظیم

ریشه واژه عید از عود می‌باشد و آن به معنای برگشتن و برگشت دادن است، تغییر انسان و گردیدن خودمان از حالتی به حالت دیگر را “عید” می‌گویند.

حضرت علی(ع) در نهج‌البلاغه می‌فرمایند:

کل یوم لایعصی الله فیه فهوم یوم عید: هر روزی که آن روز را از نور اطاعت حق تعالی روشن سازی و خواست خدای بزرگ و فرمان او را بر خویشتن حاکم سازی و در آن روز معصیت خداوند باری‌تعالی انجام نشود آن روز “عید” است.

مولانا جلال‌الدین بلخی در مورد “عید” می‌فرماید:

عید بر عاشقان مبارک باد

عاشقان عیدتان مبارک باد

عید ار بوی جان ما دارد

در جهان همچون جان مبارک باد

بر تو ای ماه آسمان و زمین

تا به هفت آسمان مبارک باد

عید آمد به کف نشان وصال

عاشقانه این نشان مبارک باد

آری عید ما روزی است که وظیفه بر غریزه پیروز شده است. حیوان غریزه دارد و فرشته وظیفه؛ انسان هم غریزه دارد و هم وظیفه و انسان سعادتمند آن کسی است که وظیفه را فدای غریزه نکرد.

بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حضرت امام خمینی(ره) در مورد عید می‌فرمایند:

“عید برای ما یک معنی دارد و برای ابراهیم خلیل(ع) و برای پیامبران دیگر(ع) یک معنای دیگر دارد. آنها “عیدی”‌که می‌گیرند “عید لقاءالله است.”

پس عیدی که از نظر امام(ره)، اولیا و اوصیا و مردان آزاده خداوند مهربان می‌گیرند ملاک و میزان سنجش آن “عمل” و عملی است که فقط برای رضای حضرت دوست(ع) انجام می‌دهند، یعنی عمل قربانی کردن اسماعیل(ع) و شکستن بت‌های بتخانه، داخل آتش افتادن، تنها گذاشتن همسر و فرزند در بیابان بدون آب همه این عمل‌ها از سوی حضرت ابراهیم(ع) “عید” محسوب می‌شد.

پیروزی حضرت یوسف(ع) در برابر نفس اماره و در برابر وسوسه‌های گناه‌آلود زلیخا، این عمل هم برای آن پیامبر عزیز(ع) “عید” به حساب می‌آمد.

ترک همسر و فرزند گناهکار برای همیشه از جانب نوح پیامبر(ع) این عمل او نیز “عید” بود و صبر حضرت ایوب(ع) در برابر ناملایمات و بلاهای زندگی این عمل صبر ایشان نیز”عید” بود. دعا کردن برای بخشش خدای مهربان از سوی حضرت آدم و حوا(ع) نیز بعد از اجابت از سوی پروردگار این عمل آنها هم “عید” بود. در بستر پیامبر(ص) و به جای ایشان به استقبال مرگ رفتن از سوی حضرت علی(ع) نیز “عید” محسوب می‌شد.

بیمه کردن اسلام با تقدیم خون خود و فرزندان گرامی و یاران وفادارش و اسیری خاندانش از سوی آقااباعبدالله‌الحسین (ع)این عمل ایشان نیز‌”عید” محسوب می‌شد و در زمان عطش فراوان و دیدن آب و نخوردن آب نه تنها از سوی ما در ایام روزه‌داری بلکه از سوی ماه بنی‌هاشم حضرت ابوالفضل العباس یعنی “عید”‌ و به قول حضرت امام(ره) “لقاءالله” است.

حمیدرضا افراونده