ما و پیشوا

جهانگردان و بازرگانان آلمانی که به ایران مسافرت می‌کنند،معمولا با رفتاری عجیب از سوی ایرانیانی مواجه می‌شوند که بعد از گذشت ۶۵ سال از مرگ هیتلر و بدون اطلاع از نفرت و بدنامی …

جهانگردان و بازرگانان آلمانی که به ایران مسافرت می‌کنند،معمولا با رفتاری عجیب از سوی ایرانیانی مواجه می‌شوند که بعد از گذشت ۶۵ سال از مرگ هیتلر و بدون اطلاع از نفرت و بدنامی پیشوا در میان آلمانی‌ها، از قدرت و هیبت نازی‌ها و هیتلر با آنان سخن می‌گویند.

در سال ۱۳۸۳ و در جریان دیدار تیم‌های ملی فوتبال ایران و آلمان نیزهزاران تماشاچی ایرانی در هنگام پخش سرود ملی آلمان سلام هیتلری دادند! اتفاقی که پخش زنده مسابقه توسط شبکه ZDF را برای ثانیه‌هایی قطع کرد،اگرچه روزنامه بیلد عکسی از صحنه این سلام هیتلری را منتشر ساخت. تماشاچیان ما با این حرکت نه تنها قصد توهین به کسی را نداشته‌اند بلکه اوج علاقه خود به آلمانی‌ها را نمایش داده بودند غافل از آنکه پیشوا و سلام او نماد نژاد پرستی در اروپا است. ما ایرانیان اما در دوران اوج اقتدار و پیروزی‌های هیتلر و دولت آلمان در سال‌های جنگ جهانی دوم نیز به او علاقه‌مند بوده‌ایم. فتوحات پیاپی ارتش نازی در جریان جنگ و تبلیغات اولین رادیوی برون مرزی فارسی زبان(رادیوبرلین)که زیر نظر گوبلز وزیر تبلیغات آلمان اداره می‌شده است،ایرانیان ناراضی و عصبانی از سیاست‌های انگلستان و شوروی را شدیدا به هیتلر علاقه‌مند ساخته بوده است. در آن روزگار بسیاری از جوانان سرهای خود را مانند هیتلر می‌تراشیده و در خیابان به یکدیگر سلام هیتلری می‌داده‌اند. حتی امرای ارتش رضاشاه نیز علاقه فراوان خود به هیتلر را با گذاشتن سبیل همانند سبیل او نشان می‌داده‌اند. رضاشاه خود به پیشرفت‌های صنعتی و نظامی آلمان هیتلری دلبسته بود. او به همین دلیل صدها کارشناس آلمانی را برای کار در پروژه‌های مختلف به ایران دعوت کرد. کارشناسانی که در شهریور ۲۰ حضورشان،دستاویزی برای اشغال ایران و پایان سلطنت شاه شد. تاج الملوک همسر رضاشاه و ملکه ایران در آن دوران پیرامون سفر خود و فرزندانش به آلمان و دیدار با هیتلر و علاقه رضاشاه به او، روایت جالبی دارد.

او می‌گوید:«هیتلربا من واشرف وشمس دست داد وازمن حال واحوال رضا را پرسید. از طرف سفارت ایران یک مرد جوان به عنوان دیلماج حضورداشت که مطالب هیتلررا برای ما وحرف‌های ما را برای هیتلرترجمه می‌کرد. اگراشتباه نکنم این مرد جوان جمالزاده بود که بعدها نویسنده معروفی شد. ما برای هیتلرچند هدیه برده بودیم که عبارت بود از دو قطعه قالی نفیس ایرانی ومقداری پسته رفسنجان. هیتلرخیلی ازنقش قالی‌ها وبافت ورنگ آنها خوشش آمد. روی یک قالی که درتبریزبافته شده بود عکس خود هیتلربود. روی قالی دیگرهم علامت آلمان را که عبارت ازصلیب شکسته بود نقش کرده بودند. ازمطالب هیتلردستگیرمان شد که باورش نمی‌شود این تصاویرظریف را با دست بافته باشند.هیتلرهم متقابلا سه قطعه عکس خود را امضا کرد وبه من ودخترانم داد. دیلماج سفارت گفت: «آقای هیتلر می‌گویند متاسفانه پیشوای آلمان مثل شاه ایران ثروتمند نیست ونمی تواند متقابلا هدیه گرانقیمت به ما بدهد وازاین بابت معذرت می‌خواهند!» من این ملاقات را هیچ‌وقت فراموش نکردم وبه درخواست رضا ده‌ها بار ریزمطالب آن را برایش تعریف کردم.هیتلر از رضا خیلی تعریف کرد وگفت زندگی او را می‌داند و از اینکه یک نظامی قدرت را درایران به دست دارد خوشحال است.

رضا ازاین قسمت خیلی خوشش می‌آمد و من هر وقت به این قسمت ازملاقات خودم با هیتلر می‌رسیدم باید آن را چند بارتکرار می‌کردم»! نزدیکی بیش از حد ایران و آلمان در این دوران نگرانی‌های فراوانی را نیز میان انگلستان و شوروی برانگیخته بود به گونه‌ای که سفیر بریتانیا از احتمال کودتایی با پشتیبانی آلمان بر ضد رضاشاه ابراز نگرانی می‌کند. رجال با سابقه سیاسی ایرانی همچون قوام السلطنه نیز در این سال‌ها ارتباطات نزدیکی با سفارت آلمان داشته‌اند ارتباطاتی که در آنها به تلاش برای در دست گرفتن قدرت نیز پرداخته می‌شود. با این وجود رضاشاه به دنبال حمله آلمان به اتحاد شوروی از یک طرف با پیام هیتلر مبنی بر درخواست ایستادگی در برابر متفقین تا زمان تسلط آلمان بر قفقاز_که با پیشرفت‌های سریع آلمان دور از ذهن هم نبود- روبه‌رو گشته و از طرفی دیگر فشار شدید متفقین برای اخراج آلمانی‌ها را بر دوش داشت. او در این وضعیت سیاست بی طرفی پیش گرفت.سیاستی که دول متفق لحظه‌ای هم در نقض آن درنگ نکرده و برای کمک به شوروی از طریق ایران،کشور ما را اشغال کردند. هیتلر و دستگاه دیپلماسی او نیز به ایران علاقه مند بوده‌اند.

این علاقه اگرچه تا حدود زیادی به موقعیت ژئوپلیتیک ایران،نفت و بازار مستعد ایران باز می‌گردد اما تاکید نازی‌ها بر نژاد برتر و ریشه مشترک ژرمن‌ها و آریایی‌های ساکن ایران نیز در این خصوص بی تاثیر نبوده است.با این حال اگرمطابق با تحقیقات متخصصان ژنتیک هیتلری،ایرانیان وآلمانی‌ها هم نژادند،در شرم تاریخی همخون بودن با پیشوا و جانورانی چون گوبلز،آیشمن و سایر مسببین هولوکاست نیز باید قدری تامل کرد.