دوش گرفتن الایزاد در پایان یک روز کار

در حال حاضر, در تمام آزمایشگاه های متوسط تا بزرگ بلکه هم کوچک تست هائی که به روش الایزا انجام می شود, یکی از ارکان آزمایشگاه را تشکیل داده و اکثر آزمایشگاه های بزرگ بخش ویژه ای را برای این قسمت اختصاص می دهند از طرفی تعداد تست هائی که با روش ELISA انجام می شود, هر روز رو به افزایش است در این روش سه رکن اساسی وجود دارد ۱ کیت تست,۲ دستگاه شستشو دهنده پلیت الایزا Elisa Washer ,۳ دستگاه پلیت خوان الایزا Elisa Reader موضوع مورد بحث این مقاله سیستم های شست وشو دهنده الایزا است

امروزه سیستم‌های شست‌وشو دهنده دستی الایزا مکتر استفاده شده و از دستگاه‌های جدید با قابلیت برنامه‌ریزی و اتصال به رایانه استفاده می‌شود، به‌طوری که استفاده نکردن از این دستگاه‌های جدید در آزمایشگاه‌های بزرگ غیرممکن به نظر می‌رسد. اما چرا نحوه استفاده از این دستگاه حائزاهمیت است؟ در اینجا به چند نکته اشاره می‌کنیم:

۱. برنامه‌ریزی نادرست موجب شست‌وشوی نامناسب گشته و در نهایت در موقع خواندن نتیجه تست می‌تواند موجب ارائه یک نتیجه Failed شود، یعنی تمام کار انجام شده بی‌اعتبار بوده و باید از اول تکرار شود؛ این کار مستلزم هزینه مجدد و اتلاف وقت خواهد بود.

۲. عیب‌های کوچکی که در اثر استفاده نادرست در دستگاه پدید می‌آید، می‌تواند از دو جنبه مشکل ایجاد کند:

الف) با ایجاد اختلال در شست‌وشوی تمام یا قسمتی از پلیت، می‌تواند برخی از جواب‌های آزمایش را دگرگون کند (مثبت یا منفی کاذب ایجاد کند).

ب) این عیوب کوچک پس از مدتی تبدیل به مشکل اساسی شده که می‌تواند کار دستگاه را کلاً مختل کرده و باعث افزایش هزینه‌های تعمیرات گردد.

اصول کار دستگاه شست‌وشو دهنده الایزا

دستگاه‌های شست‌وشو دهنده الایزا به‌طور کلی دارای قسمت‌های زیر هستند:

۱) مانیفولدو سیستم حرکت عمودی مانیفولد،

۲) سیستم حرکت مایع شامل: محلول شست‌وشو و محلول شست‌وشو آلوده (waste)،

۳) پلیت هولدرو سیستم حرکتی افق پلیت هولدر،

۴) پانل کنترل.

۱. مانیفولد (Manifold) و سیستم حرکت عمودی مانیفولد

الف) مانیفولد قسمتی از دستگاه شست‌وشو دهنده است که وظیفه دارد محلول شست‌وشو (Washing Solution) را در چاهک‌های پلیت الایزا توزیع کرده و نیز محلول شست‌وشوی آلوده را از چاهک‌های خارج کند. مانیفولد دارای قسمت‌های زیر است:

۱. بدنه اصلی که از جنس پلاستیک بوده و می‌تواند به اشکال مختلف باشد.

۲. مجرای ورود مایع شست‌وشو به مانیفولد،

۳. مجرای خروج مایع شست‌وشو آلوده (Waste)،

۴. ردیف نیدل‌های دیسپنس مایع شست‌وشو،

ردیف نیدل‌های مکش (آسپیره) مایع آلوده (معمولاً از نیدل‌های دیسپنس بلندتر و بزرگترند).

در اکثر دستگاه‌های شست‌وشو دهنده مانیفولدهای ۸ نیدل تعبیه شده و تقریباً کمتر از مانیفولد ۱۲ نیدل استفاده نمی‌شود. اگر یک پلیت ۹۶ چاهکی (۸ ردیف در ۱۲ ردیف) را به‌صورت عمودی (بستگی به جهت حرکت پلیت هولدر دارد) در پلیت هولدر دستگاه شست‌وشو دهنده قرار دهید، باید از مانیفولد ۸ نیدل استفاده کنید و اگر آن را در حالت افقی قرار دهید، باید از مانیفولد ۱۲ نیدل بهره گیرید.

ب) هد مانیفولد: مانیفولد به یک هد (Head) متصل شده است.

ج) موتور: هد توسط موتور مربوطه براساس تنظیم قبلی کاربر که در حافظه دستگاه ثبت شده، در جهت بالا و پائین حرکت می‌کند.

مقدار حرکت مانیفولد توسط سنسور مربوطه دقیقاً (در حد میلی‌متر) کنترل می‌شود. بدین ترتیب، نیدل‌های مانیفولد به اندازه مشخصی واد چاهک‌های پلیت الایزا خواهد شد.

۲. سیستم حرکت مایع

الف) Dispensing system: محلول شست‌وشو به دو صورت از طریق تیوب‌ها (لوله‌های پلاستیکی باریک) به سمت مانیفولد حرکت می‌کند:

۱. در برخی مدل‌ها یک پمپ دمنده، فشار مثبت را در درون بطری محلول ایجاد می‌کند که در این حالت فقط هوا از پمپ عبور می‌کند. بنابراین مایع داخل بطری همواره تحت فشار بوده و به محض اینکه شیر برقی مسیر را باز کند، مایع به سمت مانیفولد حرکت می‌کند.

۲. در نوع دیگر دستگاه‌ها، یک پمپ مکنده مایع را از داخل بطری میکده (آسپیره یا ساکشن می‌کند) و به سمت مانیفولد هدایت می‌کند، در این حالت مایع از مسیر پمپ عبور می‌کند. در این صورت حتماً متوجه شده‌اید که روی در بطری یک سوراخ وجود دارد تا هوا وارد بطری شود. در صورتی که این سوراخ مسدود شود، دستگاه در میکدن مایع دچار اختلال خواهد شد. همانطوری که پیشتر اشاره شد، جزء مهم سیستم دیسپنس، یک شیر الکتریکی است. این قطعه با دقت و حساسیت بالا زمان ریختن محلول شست‌وشو را به داخل چاهک‌ها کنترل می‌کند.

ب) Aspirating system: محلول شست‌وشوی آلوده (Waste) نیز به دو طریق از داخل چاهک‌های مکیده (آسپیره) شده به سمت بطری زباله هدایت می‌شود:

۱. یک پمپ مکنده هوای داخل یک بطری را مکیده و با ایجاد فشار منفی مایع را از طریق لوله دیگری که در سمت مانیفولد است، به داخل بطری می‌کشد و مایع تحت‌تأثیر وزن خود در پائین بطری جمع می‌شود. در صورتی که در بطری خوب بسته نشده باشد، عمل آسپیره خوب انجام نمی‌شود.

نکته مهم در این سیستم این است که لوله‌ای که به طرف پمپ خلاء می‌رود، باید نسبت به لوله‌ای که از مانیفولد می‌آید، کوتاهتر باشد (بالاتر قرار گیرد).

اگر این موضوع را رعایت نکنید و لوله خلاء پائین‌تر باشد، وقتی که محلول آلوده به کف بطری برخورد می‌کند، به بالا پریده و به راحتی توسط پمپ مکیده می‌شود، ورود این مایعات به داخل پمپی که فقط هوا را ساکشن می‌کرده، دردسر ایجاد خواهد کرد!

---