ساخت و بررسی کارآیی پنج آزمون تصویری ارزیابی ولع مصرف در معتادان مواد افیونی

هدف این بررسی, تهیه آزمون تصویری بررسی ولع مصرف در معتادان مواد افیونی با به کارگیری شاخص های تصویری ایجاد کننده ولع مصرف بود

۱۷۵معتاد به مواد افیونی در پنج گروه (تزریق هرویین، کشیدن هرویین، استنشاق هرویین، کشیدن و خوردن تریاک و کشیدن کراک)، که طی ۱۱ ماه در سال‌های ۱۳۸۵ و ۱۳۸۶ به مرکز ملی مطالعات اعتیاد ایران مراجعه کرده بودند، در این بررسی شرکت کردند. تهیه آزمون در مراحل زیر انجام شد: استخراج نشانه‌های تصویری ایجاد‌کننده ولع در جلسات تبادل افکار متخصصان و معتادان، دسته‌بندی و تهیه تصاویر تأثیرگذار از لیست نشانه‌ها، رتبه‌بندی شدت ولع ایجاد شده با تصاویر توسط معتادان، دسته‌بندی و چینش نهایی، تهیه آزمون تصویری ارزیابی ولع مصرف کامپیوتری در گروه‌های مختلف معتادان مواد افیونی در پنج گروه، تعیین امتیاز ولع مصرف در معتادان مواد افیونی و بررسی میزان اعتمادپذیری آزمون‌ها در ایجاد ولع مصرف. همه آزمودنی‌ها به پرسش‌نامه ویژگی‌های جمعیت‌شناختی، چک‌لیست علایم محرومیت و مسمومیت مواد، پرسش‌نامه افسردگی بک، آزمون ریون و شاخص شدت اعتیاد پاسخ دادند. داده‌ها به‌کمک روش‌های آمار توصیفی و ضریب همبستگی پیرسون تحلیل شدند. یافته‌ها: میانگین نمرات ولع مصرف القاشده به‌وسیله آزمون‌ها در گروه آزمودنی‌های مصرف‌کننده کشیدنی کراک و مصرف‌کننده تزریقی هرویین به میزان معنی‌داری بالاتر از ولع مصرف در دو گروه مصرف‌کنندگان تریاک بود (۲۱/۱۲=F، ۰۰۱/۰p<). آزمون تعقیبی توکی تفاوت میانگین نمرات ولع مصرف را در مصرف‌کنندگان هرویین با تریاک (۸۹/۲۷=I-J ، ۰۰۱/۰p<) و در مصرف‌کنندگان کراک و تریاک (۸۹/۲۷=I-J ، ۰۰۱/۰p<) معنی‌دار نشان داد. بررسی میزان پایایی نتایج به‌دست آمده در آزمون‌های ولع مصرف به‌وسیله دو روش آلفای کرونباخ و دونیمه‌سازی، نشانگر پایایی خوب آزمون در بیشتر آزمون‌ها (به‌جز مواردی از آزمون‌های تریاک) بود. میزان ولع مصرف با سن (۲۶/۰- =r ، ۰۰۱/۰p<) و طول دوره سوءمصرف مواد ارتباط منفی (۲۳/۰- =r ، ۰۱/۰p<) و با نمره ترکیبی مشکلات خانوادگی شدت اعتیاد ارتباط معنی‌دار داشت ( ۱۸/۰=r ، ۰۵/۰p<). نتیجه‌گیری: با تهیه آزمون ارزیابی ولع مصرف در گروه‌های مختلف معتادان مواد افیونی، که از اعتبار و پایایی مناسبی برخوردار باشد، می‌توان به شناسایی بیشتر ویژگی‌های این پدیده به‌کمک روش‌هایی چون تصویربرداری عملکردی مغز و ارزیابی پیش از دوره‌های درمانی و پس از آن و تعیین میزان موفقیت پروتکل‌های درمانی در کاهش ولع مصرف یاری رساند. هم‌چنین با این روش می‌توان رابطه پدیده ولع مصرف با سایر ویژگی‌های بیماری اعتیاد را بررسی کرد.

عنوان	فایل
ساخت و بررسی کارآیی پنج آزمون تصویری ارزیابی ولع‌ مصرف در معتادان مواد افیونی	application/pdf Article-Vol14-Num3-ID313.pdf 385 KB	دانلود

نویسندگان: دکتر حامد اختیاری ، هانیه عدالتی، دکتر آرین بهزادی، دکتر هومن صفایی، مهری نوری، دکتر آذرخش مکری

پزشک عمومی، آزمایشگاه ارزیابی عصبی- شناختی، مرکز ملی مطالعات اعتیاد ایران، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی- درمانی تهران.