وقتی درد سراغ شکم می‌آید

درد شکم از شایع‌ترین شکایات بیماران است و تعداد زیادی از مراجعان به اورژانس دچار همین مشکل هستند. اشکال اعصاب روده‌ها که به صورت دردهایی به عنوان دل‌پیچه ظاهر می‌شود، شاید …

درد شکم از شایع‌ترین شکایات بیماران است و تعداد زیادی از مراجعان به اورژانس دچار همین مشکل هستند. اشکال اعصاب روده‌ها که به صورت دردهایی به عنوان دل‌پیچه ظاهر می‌شود، شاید از همه اینها شایع‌تر باشد و در همه افراد بعد از خوردن غذاهای ناسازگار ایجاد می‌شود و با دفع مدفوع بهبود می‌یابد. اگر چنین دردهایی مثلا هرچند ماه یکبار سراغ کسی بیاید و سریع بهبود پیدا کند، بیماری محسوب نمی‌شود.

این علائم در برخی افراد بسیار زیاد پیش می‌آید و همراه با نفخ و دفع گاز فراوان است. در این صورت، فرد مبتلا به بیماری است که به نام روده تحریک‌پذیر شناخته می‌شود.

روده تحریک‌پذیر یا کولیت عصبی اگر چه بدخیم نیست، ولی بسیار آزاردهنده است و درمان آن در کنار دارو، پرهیز از خوردن داروهای محرک است.

در سنین بالا باید با احتیاط بیشتری دردهای شکمی بررسی شود. یک مرد یا زن ۶۰ ساله که سابقه درد شکمی ندارد و حالا دردهای شکم سراغشان می‌آید باید حتما بررسی تخصصی شود بخصوص اگر اجابت مزاج نیز تغییر کرده باشد، یعنی اگر کسی روزی یک بار شکمش کار می‌کرد، حالا مثلا هر سه روز دفع مزاج دارد این فرد به بررسی‌های تشخیصی که سردسته آنها کولونوسکوپی است، نیاز دارد.

وجود خون در مدفوع از علائم خطر دیگر است که بخصوص در سن بالا باید بررسی‌های تخصصی در نظر گرفته شود.

اگرچه بواسیر یا هموروئید ـ که به دلیل برجسته‌شدن رگ‌های مقعدی ایجاد می‌شود ـ شایع‌ترین علت خونریزی‌های مدفوعی است، ولی به دلیل شیوع زیاد سرطان روده بزرگ هر گونه خونریزی مدفوعی نیازمند انجام کولونوسکوپی است تا پزشک از سلامت روده بزرگ مطمئن شود.

خوشبختانه در سال‌های اخیر با تحصیل تعداد نسبتا زیادی از پزشکان در رشته فوق‌تخصصی گوارش انجام کولونوسکوپی کامل میسر شده است.

گسرطان روده بزرگ در مراحل اولیه تشخیص با انجام جراحی کاملا درمان می‌شود و در اینجا تاکید می‌کنم تنها راه تشخیص زودرس این بیماری، انجام کولونوسکوپی کامل به دست یک پزشک ماهر است.

اگر چه درد شکم، تغییر اجابت مزاج و خونریزی مدفوعی علائم سه‌گانه سرطان روده بزرگ است، ولی باید به خاطر داشت ممکن است یک بیمار فقط درد شکم داشته باشد و سایر علائم را نداشته باشد.

کاهش وزن بخصوص در افراد مسن همیشه باید مورد توجه قرار بگیرد. به عنوان مثال اگر یک فرد ۶۰ ساله دچار دردهای گاه به گاه در شکم است و روز به روز لاغرتر می‌شود، حتما باید به فکر بدخیمی روده بزرگ باشیم و بررسی‌های تشخیصی از جمله کولونوسکوپی را برایش در نظر بگیریم.

در مراحل اولیه، رشد تومور، جراحی باعث درمان کامل خواهد شد و بیمار عمر دوباره و کاملی را به دست خواهد آورد.

دکتر رضا کریمی

فوق تخصص بیماری‌های غدد