مولود رمضان

امام حسن مجتبی (ع) در شب نیمه ماه رمضان سال سوم هجرت در مدینه تولد یافت. وی نخستین پسری بود که خداوند متعال به خانواده حضرات علی و فاطمه علیهما السلام عنایت کرد. رسول اکرم (ص) بلافاصله …

امام حسن مجتبی (ع) در شب نیمه ماه رمضان سال سوم هجرت در مدینه تولد یافت. وی نخستین پسری بود که خداوند متعال به خانواده حضرات علی و فاطمه علیهما السلام عنایت کرد. رسول اکرم (ص) بلافاصله پس از ولادت حضرت امام حسن (ع) او را در آغوش گرفت و در گوش چپش اقامه گفت.

سپس برای او گوسفندی قربانی کرد، سرش را تراشید و هم‌وزن موی سرش نقره به مستمندان داد. پیامبر (ص) دستور داد تا سرش را عطرآگین کنند و از آن هنگام آیین عقیقه و صدقه دادن به هم‌وزن موی سر نوزاد سنت شد. این نوزاد را حسن نام نهاد و این نام در جاهلیت سابقه نداشت. روایت شده که هنگام نامگذاری، جبرئیل نازل شد و به پیامبر گفت: خداوند امر فرموده تا نام نوزاد را همنام فرزند هارون گذارید، چرا که نسبت تو به علی مانند نسبت هارون به موسی می باشد. نام پسر هارون، شبر بود که در لغت عرب، حسن می‌باشد. کنیه او را ابومحمد نهادند و این تنها کنیه اوست. لقب‌های او سبط، سید، زکی و مجتبی است که از همه معروفتر مجتبی می باشد.

امام حسن (علیه السلام) از نظر اخلاق و روش و سیادت، شبیه‌ترین مردم به رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) بود. این موضوع را جماعتی از انس بن مالک نقل کرده‌اند که او گفت: هیچ کس نبود که مانند حسن (علیه السلام) به رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) شباهت داشته باشد. راویت شده: حضرت فاطمه- سلام الله علیها- حسن و حسین (علیهما السلام) را به حضور رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) آورد آن هنگام که رسول خدا (صلی‌الله علیه و آله و سلم) در بستر بیماری و رحلت بود عرض کرد: ای رسول خدا! این دو نفر، فرزندان تو هستند، پس چیزی را از طریق ارث به آنان برسان. پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: اما الحسن فان له هیبتی و سوددی و اما الحسین فان له جودی و شجاعتی. اما حسن (علیه السلام) پس برای اوست وقار و شکوه و بزرگواری من و اما حسین (علیه السلام) پس از برای اوست سخاوت و شجات من.

امام حسن هفت سال و اندی زمان جد بزرگوارش را درک نمود و پس از رحلت پیامبر (ص) که با رحلت حضرت فاطمه (س) دو ماه یا سه ماه بیشتر فاصله نداشت، تحت تربیت پدر بزرگوار خود قرار گرفت.

امام حسن (ع) از جهت منظر و اخلاق و پیکر و بزرگواری به رسول اکرم (ص) بسیار شبیه بود. وصف‌کنندگان آن حضرت، او را چنین توصیف کرده‌اند: دارای رخساری سفید آمیخته به اندکی سرخی، چشمانی سیاه، گونه‌ای هموار، محاسنی انبوه، گیسوانی مجعد و پر، اندامی متناسب، شانه‌ای عریض،‌استخوانی درشت، میانی باریک، قدی میانه، نه چندان بلند و نه چندان کوتاه و جذاب‌ترین چهره‌ها بود.

امام حسن مجتبی (ع) بیست و پنج بار پیاده حج بجا آورد. هرگاه از مرگ یاد می‌کرد می‌گریست و هرگاه از قبر یاد می‌کرد می‌گریست، هرگاه به یاد ایستادن به پای حساب می‌افتاد آنچنان گریه می‌کرد که بیهوش می‌شد و چون به یاد بهشت و دوزخ می‌افتاد، مانند مار گزیده به خود می‌پیچید. از خدا طلب بهشت می‌کرد و از آتش جهنم به او پناه می‌برد و در هنگام نماز خواندن بدنش می‌لرزید و رنگش زرد می‌شد. سه نوبت دارایی‌اش را با مستمندان تقسیم کرد و دو نوبت از تمام مال خود برای خدا گذاشت. گفته‌اند: امام حسن (ع) در زمان خودش عابدترین و بی‌اعتناترین مردم به زیور دنیا بود.

بیعت با امام حسن علیه‌السلام:

بیعت یکپارچه مردم کوفه و نمایندگان قبیله‌های مختلف در مسجد کوفه در روز ۲۱ رمضان سال چهلم هجرت بعد از شهادت امام علی علیه‌السلام، وحشتی بزرگ در دل معاویه و حاکمان شام پدید آورد.

معاویه با شنیدن اخبار فوق، یاران و نزدیکان خویش همچون عمر و عاص، قیس بن اشعث، ولید بن عقبه و عتبه بن ابی سفیان و ... را فراخواند، نشستی تشکیل داد و درباره چگونگی برخورد با حکومت تازه پای امام حسن (ع) و براندازی‌اش با آنان به مشورت پرداخت.

معاویه راه‌های مختلفی را جهت مبارزه با شخصیت اجتماعی و سیاسی امام مجتبی (ع) برگزید تا موقعیت والا و پر نفوذ آن حضرت را از قلب دوستدارانش بزداید لیکن به هر جنایتی که دست می‌زد نتیجه عکس می‌گرفت و هر روز تعداد علاقه‌مندان به حضرت و شیفتگان دین بیشتر می‌شد. از این جهت تصمیم گرفت شخص آن بزرگوار را از بین ببرد.

معاویه بارها تصمیم به مسموم کردن امام مجتبی (ع) گرفت و بالاخره امام مجتبی (ع) بر اثر زهری که از سوی معاویه بن ابی سفیان توسط جعده به آن حضرت خورانیده شد در روز پنج‌شنبه ۲۸ صفر سال پنجاهم هجرت در سن ۴۸ سالگی به شهادت رسید.

سید علی مقدم