بابک زنجانی, پرسر و صداترین چهره این روزها

بابک زنجانی با نام کامل «بابک مرتضی زنجانی» یک تاجر مشهور و جوان ایرانی است که در سال های اخیر نام او در حوزه سیاست, ورزش و اقتصاد بارها سرزبان ها افتاده است

اهالی خیابان گلستان شهرک غرب پنجشنبه صبح با صدای مهیبی از خواب بیدار شدند و دیدند مقابل خانه‌شان گودالی به عمق ۴۰ متر و وسعت پنج هزار متر مربع ایجاد شده است. حادثه ساعت ۵:۲۸ صبح رخ داد و بخشی از خیابان گلستان منتهی به ایران زمین را بلعید. علت حادثه چه بود؟

گودبرداری غیر اصولی که منجر به شکستگی لوله‌های آب و فاضلاب و رانش زمین شد. البته مسئولان آبفا نظر آتش‌نشانی مبنی بر تاثیر‌گذاری لوله‌های آب و فاضلاب را رد می‌کنند و بی‌توجهی شهرداری را علت حادثه می‌دانند. ظاهرا پروژه هم یک ساختمان تجاری-اداری متعلق به هلدینگ سورینت بوده که گود‌برداری ۴۰ متری آن از مدت‌ها پیش تَرک‌هایی در خانه‌های مسکونی اطراف ایجاد کرده بوده اما بی‌توجهی به این مسائل کار را به اینجا رساند که بخشی از خیابان در یک صبح پاییزی ناپدید شد.

خوشبختانه این حادثه هیچ صدمه جانی به کسی وارد نکرده اما خانه‌های اطراف به طور کامل تخلیه شده است. بعد از حادثه شش ایستگاه آتش‌نشانی به منطقه اعزام شد و ۴۰ خانوار در ستاد بحران ناحیه ۲ شهرداری منطقه۲ و برخی دیگر در هتل آزادی اسکان داده شدند. برای سایر ساکنان هم تانکر آب آشامیدنی در نظر گرفته شده چون آب و برق منطقه قطع شده؛ ظاهرا علت آن هم مخلوط شدن آب و فاضلاب منطقه بوده است.

نکته جالب اینجاست که رد پای بابک زنجانی در این حادثه هم مشاهده می‌شود؛ گودبرداری مربوط به شرکت ستسا از زیر مجموعه‌های هلدینگ سورینت است. به نظر می‌رسد حاشیه‌های این مرد ۲۵ هزار میلیارد تومانی تمامی ‌ندارد.

● همه حاشیه‌های مرد ۲۵ هزار میلیارد تومانی

بابک زنجانی با نام کامل «بابک مرتضی زنجانی» یک تاجر مشهور و جوان ایرانی است که در سال‌های اخیر نام او در حوزه سیاست، ورزش و اقتصاد بارها سرزبان‌ها افتاده است. مردی که به گفته خودش دارای بیش از ۶۰ شرکت از جمله شرکت هلدینگ توسعه سورینت قشم و اولین بانک سرمایه‌گذاری اسلامی‌ در مالزی است.

او شرکت‌هایی هم در دوبی و ترکیه و تاجیکستان دارد. زنجانی در حال حاضر مالک و رئیس هیات مدیره باشگاه راه‌آهن تهران هم هست و هواپیمایی قشم ایرلاین هم یکی از دارایی‌های مشهور اوست. چندی پیش او در گفت و گو با یکی از نشریات داخلی گفته بود میزان سرمایه‌اش به ۲۵ هزار میلیارد تومان می‌رسد. این میلیاردر مشهور ایرانی متولد ۲۱ اسفند ۱۳۴۹ در تهران است.

● زمستان جنجالی

همیشه در اطراف افراد ثروتمند ایران حرف و حدیث و حاشیه زیاد است. توده‌های مردم دائم درباره نحوه پولدار شدن آنها حرف می‌زنند و رسانه‌ها علاقه دارند پیوند آنها با سیاسیون را کشف کنند. بابک زنجانی هم از این قاعده مستثنا نیست. بارها خبرهایی از نزدیکی او با گروه‌های مختلف سیاسی شنیده شده در حالی که خود او می‌گوید اصلا آدم سیاسی نیست. خیلی‌ها با نام بابک زنجانی همزمان با ماجرای استیضاح وزیر سابق رفاه در مجلس آشنا شدند. در زمستان جنجالی سال ۹۱ که فاضل لاریجانی متهم شد از بابک زنجانی درخواست‌های نامشروع اقتصادی داشته است.

آن روز رئیس جمهور وقت در مجلس شورای اسلامی‌ فیلمی‌نمایش داد که در آن نام بابک زنجانی به میان آمد. بعدتر بابک زنجانی در گفت و گو با یکی از رسانه‌های خارجی گفت: «لاریجانی در یک ملاقات کوتاه به او پیشنهاد کمک در کارهای نقل و انتقال شرکت‌ها کرده ولی در مقابل هیچ درخواستی نداشته است.» بعد از برگزاری انتخابات اخیر هم عکس‌هایی از بابک زنجانی در حال دریافت لوح و جایزه از آیت‌الله‌هاشمی ‌و حسن روحانی منتشر شد که مربوط به مدت‌ها پیش بود.

● زنجانی در لیست تحریم‌ها

بابک زنجانی در دسامبر ۲۰۱۲ توسط اتحادیه اروپا به دلیل آنچه «کمک به دور زدن تحریم‌ها از طریق داشتن نقش کلیدی در تجارت نفت ایران و انتقال پول مربوط به فروش آن به دولت ایران» خوانده شد، در لیست تحریم قرار گرفت اما خود او در مصاحبه با رویترز ورود به این لیست را اشتباه خواند و گفت که کاری خلاف قواعد اتحادیه اروپا نکرده و نفت را در کشورهای معاف از تحریم و طبق قوانین بین‌المللی فروخته است.

او همچنین در این مصاحبه گفت یک مجموعه تجاری خصوصی دارد که هیچ رابطه خاصی با دولت ایران ندارد و شرکت نفتی او در عراق فعالیت تجاری می‌کند. تحریم‌ها زنجانی را تا حدی تحت فشار قرار داد. خود او گفت:«به علت تحریم‌ها مجبوریم چهار میلیارد و ۲۷۰ میلیون یورو و سرمایه‌ها و شرکت‌ها را به داخل کشور انتقال دهیم.» همچنین بابک زنجانی و موسسه‌های مرتبط با او در آوریل ۲۰۱۳ توسط آمریکا به پولشویی برای دور زدن تحریم‌های اعمال شده علیه ایران متهم شدند.

دیوید کوهن، معاون وزارت دارایی آمریکا گفت: «ما در رسوا و خنثی کردن تلاش‌های ایران از طریق بابک زنجانی یا دیمیتری کامبیس یا هر شریک جرم دیگری در آینده، برای فرار از تحریم‌های بین‌المللی و سوءاستفاده از نظام مالی جهانی بی‌رحمانه اقدام خواهیم کرد.»

● عکس‌های پرحاشیه

اگر نام بابک زنجانی را در اینترنت جست و جو کنید به عکس‌هایی بر می‌خورید که او همراه با شخصی به نام حسن میرکاظمی ‌اسلحه به دست ایستاده است. از آنجا که عکس‌هایی هم از میرکاظمی‌ با اسلحه در وقایع سال ۸۸ منتشر شده بود حضور او در کنار زنجانی جلب توجه می‌کرد. زنجانی درباره آن عکس‌ها گفت :«عکسی که از من منتشر شده است در عراق بوده و بنا به دلایل امنیتی لازم بوده است که همراهمان اسلحه حمل کنیم.»

او درباره عکسی که در یک جت شخصی همراه با میرکاظمی‌ انداخته بود هم توضیح داد :«این عکس ما در جت چیزی خلاف نیست. اینجانب شرکت هواپیمایی دارم و هر کس که بخواهد می‌تواند ساعتی ۲۰۰۰ دلار هزینه کند و از این هواپیما استفاده کند و این نرمال است. آقای میرکاظمی‌ هم از دوستان و تجار خوب است که ما در تاجیکستان پرواز برای رفتن به ترکیه پیدا نکردیم با این هواپیما رفتیم و عنوان این مسائل خیلی مسخره است.»

● گذرنامه فتوشاپی

یکی از حاشیه‌های جالب زنجانی هم زمانی اتفاق افتاد که یکی از سایت‌های خبری عکسی از یک گذرنامه دانمارکی منتشر کرد که ظاهرا متعلق به زنجانی بود و او را تبعه دانمارک معرفی کرد. بابک زنجانی هم در گفت و گو با سایت باشگاه راه‌آهن عکس مذکور را جعلی خواند و گفت: «من تا کنون به دانمارک نرفته ام چه برسد به اینکه پاسپورت دانمارکی داشته باشم برای دریافت یک پاسپورت باید در یک کشور حضور داشت و سرمایه‌گذاری کرد از طرفی آنقدر این موضوع بد جعل شده که عکس من بدون کراوات به روی پاسپورت دانمارکی قرار گرفته. در حالی که یکی از قوانین دریافت پاسپورت‌های اروپایی بستن کراوات است از طرفی آن امضاء معلوم است توسط همان سایت‌های جعلی انجام شده زیرا من سواد خواندن و نوشتن اسم خودم را دارم و اشتباه امضا نمی‌کنم.»

● بدهی به وزارت نفت

۱۹ شهریور ماه یعنی کمتر از یک ماه پیش بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت اعلام کرد: « بابک زنجانی، تاجر ایرانی بیش از دو میلیارد دلار حاصل از فروش نفت ایران را به خزانه دولت واریز نکرده و وزارت نفت و مجلس ایران در حال پیگیری این مسئله هستند. آقای زنجانی معتقد است که این پول به حسابش ریخته شده اما این حساب از طرف آمریکایی‌ها بلوکه شده است.» دو روز بعد جلیل جعفری هم عضو کمیسیون انرژی مجلس گفت: «بدهی بابک زنجانی به وزارت نفت دو میلیارد‌ دلار نیست، بلکه دو میلیارد و ۸۰۰ ‌میلیون دلار است.»

یک روز بعد از این اظهارات بابک زنجانی با ویدئویی که در یوتیوب منتشر کرد و ضمن تکذیب ماجرا گفت: «این پول در حساب شرکتی وابسته به وزارت نفت در خارج از کشور است و عدم انتقال این پول به وزارت نفت ربطی به من ندارد. کل مبلغ فروش ۱۹۰۰ میلیون یورو بوده که ۷۰۰ ‌میلیون یورو آن را دریافت کرده‌اند و مابقی هم در حساب آن شرکت موجود است. این مبلغ توسط اتحادیه اروپا و آمریکا بلوکه نشده، علت عدم انتقال آن به حساب‌های خزانه کشور، تحریم ‌بودن حساب‌های معرفی شده است و هیچ بانکی آمادگی دریافت مبلغ را ندارد و این موضوع به بنده مربوط نمی‌شود.» زنجانی می‌گوید که در دو یا سه سال گذشته بیش از ۱۷ میلیارد از درآمد حاصل از فروش نفت را به ایران منتقل کرده است.

● دلار فروشی با کمک مرحوم نوربخش

بابک زنجانی چندی پیش در مصاحبه با خبرگزاری ایسنا خود را «سرباز بسیجی در جبهه اقتصادی» معرفی کرد و گفت همه فعالیت‌هایش زیر نظر وزیر نفت و مسئولان وقت و کاملا شفاف بوده است. او اخیرا در گفت و گویی با هفته نامه آسمان هم گفت در دوران سربازی‌اش راننده رئیس بانک مرکزی (مرحوم نوربخش) بوده است و زمانی که دلار ۳۰۰ تومان بوده است، هر از گاهی چند میلیون دلار از مرحوم نوربخش می‌گرفته و در بازار آزاد می‌فروخته تا قیمت ارز در بازار نوسان نداشته باشد و از این راه به کشورش خدمت می‌کرده است. اولین بار هم او ۱۷ میلیون دلار گرفته و فروخته که بابت آن ۱۷ میلیون تومان کارمزد می‌گیرد و یک دفتر در میرداماد می‌خرد.

● زندان رفتن در ۲۲ سالگی

بابک زنجانی در ۲۲ سالگی به مدت دو سال زندانی بوده است. اینطور که خودش روایت می‌کند به علت برگشت خوردن چک‌هایش در کار پوست گوسفند فروشی به زندان می‌افتد. به علت کمبود جا در بند چکی‌ها به بند مجرمین قتل و مواد مخدر منتقل می‌شود و بعدتر سوپر مارکت زندان را در اختیار می‌گیرد تا اینکه بعد از زندان آزاد می‌شود.

● وقایع نگاری حادثه

اردیبهشت ماه سال جاری، ستاد بحران از ساکنان خانه‌های گلستان چهارم ایران زمین خواست تا به دلیل شکاف‌های عمیقی که در خانه‌هایشان ایجاد شده این مکان را ترک کنند. بازارچه قدیمی‌این منطقه در حال تبدیل شدن به ساختمان بلندی بود. پروژه‌ای که به گزارش خبرگزاری مهر متعلق به شرکت هلدینگ سورینت است و برای ساخت بنایی به وسعت ۳۳۰ هزار متر مربع ۴۰ متر گود‌برداری شد. در همان مقاطع ساکنان منطقه گفته بودند مجوز گودبرداری صرفا برای ۱۵ متر بوده است. این گودبرداری باعث بروز تَرک‌های فراوانی در ساختمان‌های مسکونی اطراف شد و برخی رسانه‌ها نگرانی ساکنان را منعکس کردند.

در همان مقطع پیمانکار پروژه در پاسخ به نگرانی‌های ساکنان گفت: «ایجاد چند ترک سطحی در حیاط برخی از منازل از نظر علمی ‌ارتباط مستقیم با اجرای پروژه گودبرداری ندارد.» پیمانکار این پروژه مدعی بود که به کار بردن گودبرداری غیراصولی برای این پروژه غیر علمی‌است چرا که تمامی‌مراحل گودبرداری علاوه بر نظارت مستمر کارشناسان شرکت توسط کارشناسان سایر دستگاه‌های مسئول همچون شهرداری، سازمان نظام مهندسی استان تهران و آتش‌نشانی مورد بازدید مستمر و تایید قرار می‌گیرد و افزون بر آن، مدیریت ستاد بحران منطقه نیز ضمن اظهار شگفتی، هرگونه دستور و ابلاغ در این زمینه را تکذیب کرده است!

سرانجام در ساعت ۵:۲۸ صبح پنجشنبه ۱۱ مهر ماه بخشی از ضلع شمالی پروژه تخریب و آسیب قابل ملاحظه‌ای به خیابان و خانه‌های اطراف وارد شد. همچنین بر اثر این حادثه بخشی از آسفالت خیابان در مجاور قطعه زمینی به وسعت ۵ هزارمترمربع با عمق ۴۰ متر، نشست کرد و همچنین ترک‌های عمیقی در سطح خیابان و دیوارهای ساختمان‌های اطراف پدیدار شد.

بعد از وقوع حادثه سید جلال ملکی سخنگوی سازمان آتش‌نشانی گفت: «تعدادی از خانه‌های مجاور این محل به منظور پیشگیری از حوادث ناگوار احتمالی تخلیه شده است. متاسفانه تعدادی از مالکان نیز با مقاومت‌های بی‌مورد، به توصیه‌های آتش‌نشانی توجه نمی‌کنند که در این زمینه به نظر می‌رسد بهتر است این افراد هشدارهای آتش‌نشانان را جدی بگیرند. در کف این گودال مقادیری آب ناشی از ترکیدگی لوله جمع شده و سازمان آب نیز اقدام به قطع جریان آب در این محل کرده است.» در ساعات بعدی حادثه خیابان گلستان به طور کامل و یک لاین از خیابان ایران زمین نیز به دلیل استقرار دستگاه‌های امدادی و پیشگیری از خطر مسدود شد.

معاون نظارت بر بهره‌برداری آبفای استان تهران با رد ادعای سازمان آتش‌نشانی مبنی بر رانش زمین در اثر ترکیدن لوله‌های آب و فاضلاب گفت: «این حادثه صرفاً بر اثر بی‌احتیاطی پیمانکار مربوطه روی داده و شرکت آب و فاضلاب استان تهران نیز یکی از زیان دیدگان این حادثه است.» آقای نوذری پور اعلام کرد: «به گواهی ساکنان این منطقه، عملیات ساخت و ساز مجتمع یادشده از بیش از یک سال گذشته موجب رانش زمین شده بود که به دلیل بی‌توجهی شهرداری به عنوان یک سازمان نظارتی، رانش زمین ابعاد بزرگ‌تری به خود گرفته و منجر به خسارت به شرکت آب و فاضلاب استان تهران شده است. در حوادث مشابه در میدان منیریه، توحید و ولی عصر شاهد برخی ادعاهای ناروا مبنی بر مقصر بودن شرکت آب و فاضلاب بودیم که بعدها مدارک و شواهد، خلاف این ادعاها را ثابت کرد.»

روز بعد از حادثه نماینده کارفرمای این طرح تجاری اداری اعلام کرد: «از روز گذشته به دلیل احتمال وقوع حادثه، این طرح ساختمانی متوقف و کارگران به محل دیگری انتقال داده شدند و برای پیشگیری از خسارت احتمالی سه واحد مسکونی همجوار این طرح که در فاصله ۳۵ کیلومتری قرار دارند تخلیه و ساکنان در هتل آزادی اسکان داده شدند.» سعید دودانگه گفت: «برای احداث این طرح مجوز گودبرداری تا عمق ۴۱ متر داده شده که اکنون در عمق ۳۰ متری است. طبقات این مجتمع قرار است از منفی ۱۰ تا مثبت ۲۲ احداث شود.»