فقه الا‌قتصاد و مسئله کارت اعتباری

از جمله مسائل فقه الاقتصاد که به تازگی چند سالی است که مطرح شده است مسئله کارت اعتباری است . لذا مناسب دیدیم که توضیح مختصری در باب جواب به برخی سوالات که در این موضوع مطرح می شوند …

از جمله مسائل فقه الاقتصاد که به تازگی چند سالی است که مطرح شده است مسئله کارت اعتباری است . لذا مناسب دیدیم که توضیح مختصری در باب جواب به برخی سوالات که در این موضوع مطرح می شوند داشته باشیم :

سوالات:

۱) کارت اعتباری چیست؟

۲) از نظر فقه اسلامی کارت اعتباری تحت چه عقدی قرار می گیرد؟

۳) حکم این عقد در شرع مقدس اسلام چیست؟

کارت اعتباری کارتی است که آن را صادرکننده ( که همان بانک باشد) در اختیار یک شخص حقیقی یا حقوقی قرار می دهد. و این در طی عقدی بین آن ها صورت می پذیرد که به وسیله آن، شخص قادر به خرید و فروش کالا و انتقال خدمات و برداشت حساب از بانکی دیگر به حساب صادر کننده می شود.

و آن عبارت از دو عقد است :

اول :

عقدی بین صادر کننده کارت و بین حامل آن که شامل میزان اعتبار و شروط قرارداد می‌شود‌.در این قرارداد بانک عهد می کند که هزینه آنچه طرف قرارداد با کارت می خرد را بپردازد از حساب خودش در صورت وجود و از حساب بانک صادر‌کننده در صورتی که آن شخص مبلغ کافی در حسابش در بانک نداشت. و در عوض حامل کارت عهد می کند که در صورتی که مبلغ کافی در حسابش در بانک نداشت در وقت معین تسویه حساب کند.

می توان این عقد را عقد ضمان نامید . به معنایی که امامیه می گویند که نقل دین از یک ذمه به ذمه دیگراست .( در صورتی که شخص مبلغی در حسابش در بانک نباشد) ، و این عقد را می توان بعد از هر معامله ای که حامل کارت با تاجر انجام می دهد مستقلا انشاء کرد. البته در صورتی که تاجر موافقت بانک بر ضمانت شخص را با شیوه‌های الکترونیکی جدید به دست آورد. در این صورت دین بعد از خرید از ذمه حامل کارت به ذمه بانک منتقل می شود. تا زمانی که حامل کارت در مدت معین با بانک تسویه حساب کند. و این عقد صحیحی است که مشمول (( اوفوا بالعقود )) می شود.

دوم :

عقدی بین صادر کننده کارت و بین شرکت‌ها و موسسه ها و همچنین بانک هایی که طرف قرارداد هستند وآن کارت را معتبر می دانند که شامل شروط قرارداد می شود. و قرارداد این است که بانک هزینه کارت یا خدماتی که تاجر به حامل کارت داده را به او می پردازد. و مقدار معینی را از آن مثلا به عنوان اجر واسطه بودن یا ... می کاهد. که این مبلغ از کسی که خدمت برایش انجام شده، گرفته می شود . واین خدمت غیر از ضمانت مالی که است که بانک به تاجر می دهد مثلا از باب ضمانت قدرت خرید حامل کارت است ، بلکه خدمت در حقیقت ترویج تعامل با موسسات تجاری است که در واقع خدمت به طرفین است ( حامل کارت و تاجر)

حامد آرضایی