روستا شهری به نام پردیس

داستان احداث اصولی, کامل و آینده نگرانه شهرهای جدید اقماری در اطراف کلان شهرها, قصه پرغصه و داستان بی انتهایی است که گویی قرار نیست در کوتاه مدت به سرانجام مطلوبی برسد

داستان احداث اصولی، کامل و آینده نگرانه شهرهای جدید اقماری در اطراف کلان شهرها، قصه پرغصه و داستان بی انتهایی است که گویی قرار نیست در کوتاه مدت به سرانجام مطلوبی برسد، این طرح که در ابتدا با هدف تزریق سرشکن جمعیت پایتخت و شهرهایی مانند آن به حاشیه کلان شهرها پیشنهاد شده بود، اکنون در وضعیتی قرار دارد که خود به یک معضل بزرگ برای مسئولین و مشکلی برای مردم تبدیل شده است، قرار بود تسهیلات و امکانات این شهرها از جمله شهر جدید پردیس از چنان جذابیتی برخوردار باشد که به راحتی بخش قابل توجهی از جمعیت تهران را به سوی خود جذب کند، اما اکنون این شهر ظاهرا جدید به روستا شهری می ماند که چون فرزندی ناخواسته در همان بدو تولد به حال خود رها شده است.

با اینکه حجم کارهای صورت گرفته چشمگیر و ستودنی است، اما نمی شود منکر سوءمدیریت ها در استفاده بهینه از منابع و امکانات شد و مسئولین جدید نیز میراث دار وضعیت آشفته ای هستند که هرازگاه مجبورند برای تطبیق آن با نیاز روز جامعه، از طریق تخریب زودهنگام احداثات شهری و تعمیر و تغییر مکرر و مستمر شکل و اندازه و موقعیت تأسیسات، در جهت بهسازی و ساماندهی اوضاع اقدام نمایند و این همه بیانگر آن است که متأسفانه به رغم گسترش قابل ملاحظه ساخت و ساز شهری در سال های اخیر، شهرهای جدید با نادیده انگاشتن تجارب قبلی، همچنان از طراحی مناسب و آینده نگرانه و به اصطلاح، نقشه اندیشیده شده برخوردار نیستند.

برخی از مهم ترین مشکلات این شهر جدید عبارتند از:

۱- فشردگی بیش از حد انبوه مسکن مهر در بخش هایی از شهر، بدون ایجاد تأسیسات لازم از جمله: شبکه های آب، برق، گاز، فاضلاب، مخابرات و یا حتی مواردی مانند؛ مسجد، مدرسه، مرکز خرید، پارکینگ و حتی راه های دسترسی مناسب، موضوع دیگری است که نیازمند توجه جدی و اتخاذ تدابیر فوری است.

۲- کم لطفی مسئولین دستگاه های ذی ربط از جمله استانداری تهران در مورد تخصیص اعتبار مناسب و کافی برای ایجاد و راه اندازی مراکز دولتی و بخصوص تأمین و تکمیل پروژه های نیمه کاره تأسیسات شهری، احداث و تکمیل معابر و تأمین سایر نیازهای شهر، مشکل دیگری است که نیازمند توجه و مساعدت بیش از پیش می باشد.

۳- مدیریت دوگانه و همزمان شرکت توسعه و عمران شهر پردیس و شهرداری و ایضا نقش سایر دستگاه ها مانند: شورای شهر، مخابرات، سازمان آب و فاضلاب و شرکت برق و گاز، مشکلات موجود در مسیر توسعه و بهبود وضعیت شهر را مضاعف و نواقص و کاستی های ایجاد یا حفظ و نگهداری تأسیسات و خدمات شهری را افزایش داده است.

۴- عدم پیش بینی زیرساخت های شهری متناسب با نیاز واقعی شهری که مدام درحال توسعه و گسترش بوده و افزایش مجدد و خارج از برنامه محدوده ساخت و ساز آن نیز اخیرا در دستور کار قرار گرفته، بر مشکلات موجود دامن زده است، به همین دلیل، خیابان ها و معابر به طور مکرر برای تعریض و ایجاد، توسعه یا تغییر شبکه های گاز، آب، برق، تلفن و فاضلاب مورد حفاری و کندن آسفالت قرار می گیرند.

۵- علی رغم اینکه اکثر ساکنین مجبورند برای مراجعه به محل کار یا تحصیل (کارمندان، کارگران و دانشجویان) مسیر طولانی و پرخطر جاده قدیم و یا جدید را طی نمایند، روند ساخت مترو بسیار کند و بطئی پیش می رود و این درحالی است که سرعت بخشیدن به کار ساخت مترو پردیس، همواره جز مهم ترین درخواست های اهالی بوده است.

۶- با اینکه پردیس از شرایط لازم برای تبدیل شدن به مرکز شهرستان برخوردار است، اما بسیاری از مراکز خدماتی دولتی و خصوصی مانند: بیمارستان، مصلی نماز جمعه، شعب برخی بانکها و نمایندگی بسیاری از ادارات و شرکتها، سینما و یا حتی مرکز فرهنگی در شهر وجود ندارد.

۷- علی رغم نزدیک بودن شهر پردیس به پایتخت و گذشت بیش از یک سال از سکونت شهروندان در محلات مختلف شهر، عدم برخورداری اهالی برخی از محلات شهر از شبکه مخابراتی و ارتباط اینترنتی در عصر ارتباطات، مشکلات زندگی در پردیس را مضاعف نموده است.

۸- مشکل دیگر این است که اکثر خیابان های فازهای جدید و حتی بخشهایی از نقاط قدیمی تر حتی در بلوارها و خیابان های اصلی شهر، فاقد سیستم روشنایی می باشد.

۹- برخی از اقلام ارائه شده در تره بارهای شهر نیز گران تر از میادین تره بار تهران ارائه می شود.

۱۰- به رغم اینکه شهرداری چند دستگاه اتوبوس در اختیار دارد اما به علت عدم صدور مجوز استفاده از ایستگاه های شهر تهران، امکان راه اندازی و استفاده از اتوبوس های شرکت واحد شهر پردیس وجود ندارد.

۱۱- خط واحد اتوبوس سرانی درون شهری راه اندازی نشده و ناوگان حمل و نقل و تاکسیرانی نیز منظم، مستمر و فراگیر نبوده و همه نقاط شهر را پوشش نمی دهد.

۱۲- فقدان فضای سبز مناسب در محلات، خیابان ها و سایر معابر و نابسامان بودن وضعیت موجود برخی بوستان ها نیز، نیازمند سرمایه گذاری مناسب است.

۱۳- کم توجهی به نظافت اصولی خیابان ها و معابر آسفالت شده و حاشیه آنها و نیز عدم پاکسازی جداول و جوی های آب که معمولا به علت تداخل کار شهرداری و شرکت عمران یا کمبود بودجه و عدم نظارت کافی، به صورت ناقص انجام می شود، باعث شده تا خاک، نخاله های ساختمانی و زباله ها به درستی جمع آوری نشده و در نقاط مختلف باقی بماند.

۱۴- با اینکه بسیاری از خیابان های پردیس آسفالت شده اند، اما اولا خسارات ناشی از سرما و کیفیت نامناسب آسفالت ها، بخش عمده ای از همین مقدار، نیاز به بازسازی و لکه گیری دارد، ثانیا ساکنین بخش قابل توجهی از محلات شهر نیز همچنان از آسفالت و حتی تسطیح خیابان ها، معابر و پیاده روهای محل سکونت خود محروم هستند.

۱۵- به علت عدم کنترل کافی و بی دقتی و نیز عدم رعایت قوانین از سوی برخی کارفرمایان، در پاره ای از نقاط شهر، خیابان ها به محل دپو و تخلیه مصالح مورد استفاده در ساختمانها تبدیل و حریم کارگاههای ساختمانی حتی از پیاده روها نیز فراتر رفته است، به طوری که در برخی نقاط، آسفالت خیابان ها بطور کامل در زیر مصالح ساختمانی و خاک مدفون شده است و لذا پیشنهاد می گردد، یا کارفرمایان و پیمانکاران جریمه و ملزم به حفظ حریم کارگاه و موظف به پاکسازی کامل اطراف محل اجرای پروژه خود شوند و یا شهرداری قبل از شروع بارندگیها، هراز گاهی با بسیج امکانات خود و جمع آوری باقیمانده مصالح، ساکنین را از گرد و خاک ناشی از تردد خودروها بر روی خاکها و نخاله های موجود در معابر نجات دهد.

۱۶- درحالی که مردم سایر مناطق تهران به رایگان از بزرگراه ها و تونلهای متعدد شهر استفاده می کنند و یا عوارض بزرگراه ۱۲۰ کیلومتری تهران- قم تا چندی پیش فقط ۱۰۰ تومان و اخیرا به ۳۰۰ تومان رسیده است، ساکنین پردیس چنانچه کارت تردد داشته باشند، مجبورند برای هربار استفاده از اتوبان تهران پردیس ۵۰۰ تومان و اگر کارت تردد نداشته باشند، مبلغ ۱۵۰۰ تومان به عنوان عوارض پرداخت نمایند که درهرماه بالغ بر ۳۰ تا ۹۰ هزار تومان هزینه اضافی را به شهروندان تحمیل می کند.

احمد رضا هدایتی

کارشناس ارشد مدیریت