اختیار انسان و عدالت خداوند

علم خداوند نامحدود است و نسبت به آینده تک تک افراد بشر و عاقبتی که در انتظار ایشان است، آگاهی دارد. اما خدواند متعال عاقبت افراد را خود رقم نمی زند خدواند آدمی را مختار آفریده …

علم خداوند نامحدود است و نسبت به آینده تک تک افراد بشر و عاقبتی که در انتظار ایشان است، آگاهی دارد. اما خدواند متعال عاقبت افراد را خود رقم نمی زند خدواند آدمی را مختار آفریده است. آدمی در انتخاب راه نیک و شر مساوی مختار آفریده شده، لذا خود می تواند آینده و عاقبت نیک و شر را رقم زند. و این هم با عدالت خداوند منافاتی ندارد، زیرا عدالت خداوند اقتضا می کند همه افراد بشر، یکسان از اختیار برخوردار باشند تا خود آینده خود را رقم بزنند. با این لحاظ اگر من نوعی با کردار و رفتار خود گناه کار باشم، و این هم از ابتدا در علم خدا موجود باشد، ربطی به عدالت ندارد. در عذاب بودن هم نتیجه و ماحصل انتخابی است که در زمانِ علم و آگاهی به آخرت بوجود می آید و هیچ فردی به زور و یا بدون اطلاع مورد عذاب الهی قرار نخواهد گرفت به عنوان مثال: اگر سازمان سنجش برای برگزاری کنکور، می داند قطعا عده ای در این آزمون موفق نخواهند شد و از این موفق نشدن و شکست، سرخورده می شوند آیا این درست است که آن ها را از شرکت در کنکور محروم کند یا این که باید یک امتحان برگزار کند و برای همه شرایط مساوی را برقرار کند که در آن شرکت کنند.

و هنگامی که شخص در آزمون قبول نشد نمی تواند اعتراض کند چرا مرا در امتحان شرکت دادید؟

خداوند متعال نیز به همه انسان ها، عقل و شعور و قدرت انتخاب داده است و برای هدایت آن ها پیامبران و امامان علیهم السلام را فرستاده است حال اگر کسی از این امکانات که برای پیشرفت او مهیا شده استفاده نکند و خود را جهنمی کند اشکال متوجه خود او است.

و اگر در این دنیا فقط انسان های خوب و بهشتی آفریده می شدند دیگر اختیار نبود بهشت و جهنم بی معنا بود، امتحان و آزمایش در کار نبود و این خلاف هدف خلقت انسان است.

ناصر آسیابانی