زمانی برای تحول

وجود ساختمان های فراوان برای ارائه محصولات و خدمات دیجیتالی, زمینه را برای ظهور سریع سایت های تولیدی فراهم کرده است

حدود ۵۴۰ میلیون سال پیش اتفاق شگرفی روی کره‌ زمین اتفاق افتاد: شیوه‌ زندگی موجودات، شکل‌های جدید و پیچیده‌تری به خود گرفت. اتفاقی که از آن با عنوان «انفجار ماقبل تاریخ» یاد می‌شود. تا آن زمان، زمین عمدتا تحت سلطه اسفنج‌ها و سایر موجودات ساده بود؛ اما در عرض چند میلیون سال، دنیای حیوانات دستخوش تغییرات عظیمی شد.

این مقاله درصدد این است که نشان دهد اتفاق مشابهی در جهان مجازی در حال وقوع است. همه روزه شاهد ارائه‌ محصولات و خدمات دیجیتالی جدیدی هستیم که به همه‌ لایه‌های اقتصاد نفوذ کرده‌اند. این انقلاب دیجیتالی، بخش گسترده‌ای از صنایع را تحت تاثیر قرار داده‌اند: «نرم‌افزارها دارند جهان را می‌بلعند.»

این بلوای دیجیتالی منجر به یک جنبش جهانی شده‌است. اکثر شهرهای بزرگ، از برلین و لندن تا سنگاپور و عمان، اکنون یک شبکه از شرکت‌های استارت آپ (شرکت‌هایی که در زمینه‌ بررسی اقتصادی و راه‌اندازی یک کسب و کار فعالیت می‌کنند) بزرگ (اکوسیستم) را در درون خود جای داده‌اند. در درون آنها صدها مدرسه‌ استارت‌آپ (شتاب‌دهنده‌ها)قرار دارند.

ارتباط این اکوسیستم‌ها با یکدیگر به شدت درهم تنیده‌است که نشان می‌دهد چرا روز به روز بر جمعیت موسسان بنگاه‌های اینترنتی افزوده می‌شود. صاحبان این بنگاه‌ها، مانند کارگران قرون وسطی از شهری به شهر دیگر سفر می‌کنند؛ اما به جای ابزار‌آلاتی مانند تبر و چکش، با خود لپ‌تاپ به همراه دارند. تعداد اندکی از آنان دوره‌هایی را در کشتی‌هایی که برای این منظور به‌کار گرفته می‌شوند، می‌گذرانند و درحالی که کشتی روی آب‌های آزاد در حرکت است، آنها به کدنویسی مشغولند.

اما هنوز یک تحول عظیم دیگر در راه است و آن زمانی است که حباب دات‌کام(Dotcom) بترکد. در واقع تعداد استارت‌آپ‌های نرم‌افزاری محض به حداکثر تعداد ممکن خود رسیده‌است و بسیاری از طرح‌های نرم‌افزاری جدید، در حقیقت ویرایشی از نسخه‌های کنونی هستند. مارک اندرسن

(Marc Andresseen) که یک سرمایه‌گذار پروژه‌های با ریسک بالا در دره‌ سیلیکونی است، معتقد است که باید مراقب باشیم بیش از اندازه روی استارت‌آپ‌ها هزینه نکنیم. «آخرین باری که شاهد یک تحول مجازی بودیم، بیش از ۱۰ سال طول کشید تا فضای روانی بازار تعدیل شد.» حتی این نظر هم وجود دارد که بدون یک جهش اینترنتی دیگر، ۹۰ درصد استارت‌آپ‌ها با شکست روبه‌رو خواهندشد.

البته این‌ بار شرایط از چند جهت متفاوت است. رونق کسب‌وکاری که امروز شاهد آن هستیم، نسبت به انقلاب اینترنتی دهه ۱۹۹۰ بر پایه‌های بسیار مستحکم‌تری بنا شده‌است. یک توضیح برای انقلاب اکولوژیک ۵۴۰ میلیون سال پیش این بود که در آن زمان شرایط محیطی روی سیاره‌ زمین به مرحله‌ای از تکامل رسیده‌بود که به موجودات با ساختار وجودی پیچیده‌تر اجازه‌ پیدایش و بقا می‌داد. مشابها امروزه، پایه‌های اساسی ارائه‌ خدمات و محصولات دیجیتال – به قول جاش لرنر (Josh Lerner) از مدرسه‌ تجارت هاروارد، «تکنولوژی تولید استارت‌آپ» - به قدری پیشرفته، ارزان و در دسترس شده‌است که می‌تواند به صور مختلف ترکیب و بازترکیب شود.

بخشی از این پایه‌های مورد اشاره، کدهای آماده‌ای هستند که به آسانی از اینترنت قابل دانلود هستند که در قالب‌های بسیارساده و قابل یادگیری نوشته ‌شده‌اند. بخش دیگر خدماتی هستند که به پیدا کردن برنامه‌نویسان، کدهای به اشتراک گذاشته‌شده و به محیط‌های آزمایش برنامه‌ها، کمک می‌کنند. برخی دیگر عبارت است از «محیط‌های برنامه‌نویسی برنامه‌ها کاربردی» (APIها) و رابط‌های دیجیتالی که به سرعت در حال گسترش هستند.

این رابط‌ها به سرویس‌های مختلف اجازه می‌دهند از یکدیگر استفاده کنند، برای مثال تماس‌های صوتی، نقشه‌ها (گوگل) و پرداخت‌های اینترنتی (Paypall) این‌گونه‌اند. مهم‌ترین این سرویس‌ها «پلت‌فرم‌ها» هستند که ایده‌های جدید استارت‌آپ‌ها را نگهداری، توزیع(از طریق فروشگاه برنامه کاربردی اپل) و برایشان بازاریابی (از طریق فیس‌بوک و توییتر) می‌کنند. در ورای همه‌ این پلت‌فرم‌ها اینترنت قرار دارد. استارت‌آپ‌ها به دنبال‌ این هستند که جنبه‌های دیگری از زندگی بشر را که امکان انجام‌شدن از طریق تکنولوژی دارند، بیابند. برخی از آنها موفق می‌شوند و برخی دیگر با شکست مواجه می‌شوند. هال واریان، اقتصاددان ارشد شرکت گوگل، این شرایط را «نوآوری ترکیبی» می‌نامد. به عبارتی، این استارت‌آپ‌ها کاری را می‌کنند که بشر همواره انجام داده‌است: به‌کارگیری روش‌های کاربردی از پیش تعیین‌شده برای حل مشکلات جدید.

تکنولوژی به طرق دیگری نیز محرک انقلاب کارآفرینی در دوران ما بوده‌است. بسیاری از مردم عادت کرده‌اند که برخی خدمات جدید را از بنگاه‌هایی دریافت کنند که اصلا آنها را نمی‌شناسند. به لطف شبکه جهانی اینترنت، اطلاعات مربوط به مراحل انجام یک استارت‌آپ در دسترس همگان قرارگرفته‌است و این اطلاعات بسیار منسجم‌تر از گذشته شده‌اند. هر روز شاهد معرفی استانداردهای جهانی بیشتری برای مراحل مختلف یک استارت‌آپ‌، از ابزارهای برنامه‌نویسی گرفته تا غالب طرح‌های اولیه‌ کسب‌وکارها هستیم که این پیشرفت‌ها، کار را برای کارآفرینان بسیار آسان کرده‌است.

● شغل خودتان را اختراع کنید!

تحولات‌ اقتصادی و اجتماعی سال‌های اخیر، عاملی تقویت‌کننده برای استارت‌آپ‌ها بوده‌اند. بحران اقتصادی که در سال ۲۰۰۸ آغاز شد، موجب شد بسیاری از افرادی که متولد سال‌های واپسین هزاره‌ دوم بوده‌اند و در شروع هزاره‌ سوم به بازار کار وارد شده‌اند، امیدی برای یافتن یک شغل مناسب نداشته‌باشند و در نتیجه به نظر منطقی می‌رسد که بخواهند کسب‌وکار خود را راه‌اندازی کنند یا به یک استارت‌آپ ملحق شوند.

درصد زیادی از این افراد دیگر حتی تمایلی به داشتن آنچه یک شغل «واقعی» نامیده‌ می‌شود، ندارند. نتایج یک نظرسنجی از ۱۲۰۰۰ نفر افراد بین ۱۸ تا ۳۰ سال در ۲۷ کشور نشان ‌می‌دهد که بیش از دو سوم افراد، برای خود موقعیت راه‌اندازی یک کسب‌وکار جدید متصور هستند. این باید به ما گوشزد کند که یک تحول فرهنگی در حال وقوع است. جاناتان ارتمانس (Jonathan Ortmans) از بنیاد ماریون کافمن می‌گوید: «جوانان مشاهده می‌کنند که چگونه یک کسب‌وکار موفق می‌تواند در زندگی‌شان تغییر ایجاد کند و می‌خواهند خودشان هم حداقل یک بار آن را امتحان کنند.»

موضوع پایانی آنکه استارت‌آپ‌ها نقش مهمی در بازگشت افراد به شهر ایفا می‌کنند. همه‌روزه جوانان زیادی از مناطق اطراف شهرها به بخش‌های مرکزی‌ آنها که محل شکوفایی بنگاه‌های جدید هستند، نقل مکان می‌کنند.

توصیف اینکه این استارت‌‌آپ‌ها در چه زمینه‌هایی از کسب‌وکارها ورود پیدا می‌کنند مانند این است که بخواهیم به یک هدف که به سرعت در حال حرکت است، شلیک کنیم. سرویس‌های نرم‌افزاری (که در قلب یک استارت‌آپ قرار دارند) زیرساخت‌های ایجاد شده در عصر آنالوگ را می‌بلعند. برای مثال، شبکه‌ اجتماعی لینکد- این (LinkedIn)، بازار استخدام نیروی کار را دچار تحولی بنیادین کرده‌است. وب‌سایت ایربی‌ان‌بی (Airbnb) که در آن افراد خانه‌های خود را برای بازه‌های زمانی کوتاه‌مدت اجاره می‌دهند، صنعت هتلداری را با مشکل مواجه کرده‌است. سرویس آبر (Uber) نیز همین کار را در صنعت تاکسیرانی انجام می‌دهد و رابط بین مسافران و رانندگان است.

بنابراین، موضوع اصلی، تحول تکنولوژیک است که منجر به ایجاد موسسات جدید مورد حمایت‌ دولت‌ها در سراسر جهان شده‌است.

شیوه‌ عملکرد استارت‌آپ‌ها مانند مواد مخدر است؛ همه چیز به نظر فوق‌العاده می‌رسد و افراد همواره هیجان‌زده‌اند؛ اما این جهان جدید یک نیمه‌ تاریک نیز دارد. شکست در اینجا بسیار ویران‌کننده‌ است. راه‌اندازی و مدیریت یک کسب‌وکار جدید غالبا با به هم ریختن زندگی خصوصی، خواب کم و شلوغی و سر و صدای زیاد همراه است.

همین امر می‌تواند توضیحی باشد برای اینکه چرا زن‌ها کمتر به انجام چنین کارهایی تمایل دارند. به عبارت دیگر، استارت‌آپ‌ها در کوتاه‌مدت بیش از آن تعدادی که شغل ایجاد می‌کنند، مشاغل را از بین می‌برند.

مدل رایج استارت‌آپ‌ها، پلت‌فرم‌هایی هستند که بنگاه‌های کوچک و البته خلاق، در فضای آنها فعالیت می‌کنند. این الگو در اکثر بخش‌ها از جمله بانکداری، ارتباطات و حتی دولت، به‌کار گرفته می‌شود. همان‌طور که ارشمیدس گفت: «جایی برای ایستادن به من بدهید تا زمین را تکان بدهم.»

مترجم: سعید لاریجانی