خارش‌های شبانه

آیا برایتان اتفاق افتاده که در دورانی از زندگی‌تان از خارش شبانه که مانع خوابتان شود، رنج برده باشید؟ آیا دیگر افراد خانواده نیز پس از شما از خارش شبانه رنج برده‌اند؟ ممکن …

آیا برایتان اتفاق افتاده که در دورانی از زندگی‌تان از خارش شبانه که مانع خوابتان شود، رنج برده باشید؟ آیا دیگر افراد خانواده نیز پس از شما از خارش شبانه رنج برده‌اند؟ ممکن است از خود پرسیده باشید که چرا همه در یک زمان دچار خارش شدیم و چرا شب این خارش به سراغمان می‌آید؟

تردیدی نیست اگر با چنین خارشی به هر پزشکی مراجعه کنید، به شما می‌گوید شما و اعضای دیگر خانواده مبتلا به یک نوع انگل پوستی به نام گال شده‌اید. گال یا (Scabis) انگل یا پارازیت بسیار کوچکی است که در سطحی‌ترین لایه پوست یعنی اپیدرم لانه و در همان‌جا تخمگذاری، زاد و ولد و زندگی می‌کند. دمای بدن و تغییرات فیزیولوژی پوست در طول شب شرایط فعالیت بیشتری را برای این انگل فراهم می‌آورد؛ به طوری که حرکت بسیار کند انگل و دفع مواد زائد (مدفوع) در زیر پوست موجب می‌شود هنگام شب احساس خارش شدید داشته باشیم. اما مشکل و دردسر فقط خاراندن شبانه نیست، بلکه با خاراندن و انتقال انگل به زیر ناخن، شرایط مهاجرت آن را به سایر نقاط بدن خود و سایر افراد خانواده از طریق تماس مستقیم (دست دادن)، لباس، لحاف، پتو و... مهیا می‌کنیم و شاید به همین علت باشد که این بیماری پوستی را بیماری سربازخانه‌ها و مراکز جمعی (زندان‌ها و اردوگاه‌ها) می‌دانند، زیرا براحتی همه افراد مبتلا می‌شوند.

نکاتی که باید بدانیم

۱‌‌ـ‌ شایع‌ترین محل خارش در آقایان بین انگشتان، مچ دست و پا، کشاله ران و ناحیه تناسلی و در خانم‌ها ناحیه سینه، زیربغل و شکم است که به صورت برجستگی‌های جوش مانند صورتی رنگ هستند، اما در کودکان ممکن است فقط در کف دست و پا به صورت جوش‌های چرکی آشکار شود. نواحی پشت، سر و صورت معمولا مبتلا نمی‌شود.

۲‌‌ـ‌‌ زمان ورود انگل به پوست تا شروع خارش شبانه (دوره نهفته) یک ماه است. به عنوان مثال یک سرباز مبتلا به گال که پس از دوره آموزشی به خانه برمی‌گردد، در همان روزهای اول ممکن است بیماری را به سایر افراد خانواده منتقل کند. از این جهت درمان بیماری گال برای همه افراد خانواده (حتی آنان که خارش ندارند) در یک زمان ضروری است.

۳‌‌ـ‌‌ افراد با نقص سیستم ایمنی یا کسانی که داروهای شیمی‌درمانی دریافت می‌کنند، به فرم پیشرفته و شدید این بیماری مبتلا می‌شوند. بنابراین اقدامات پیشگیرانه برای این افراد بسیار ضروری است.

۴‌‌ـ‌‌ اگر در محیطی خارج از منزل مانند مراکز جمعی یا مهمانخانه‌ها استراحت می‌کنید، حتما از شرایط کامل بهداشتی محل خواب مطمئن باشید یا از ملافه شخصی استفاده کنید.

۵‌‌ـ‌‌ در صورتی که مشکوک به انتقال بیماری هستید (ولو خارش ندارید) قبل از ورود به منزل یک‌دوره داروی ضد گال را مصرف کنید و لباس زیر، ملافه و پوشش رختخواب را ۲۰ دقیقه در دمای حدود ۵۰ درجه بجوشانید تا دیگران را مبتلا نکنید.

۶‌‌ـ‌‌ بهترین داروی در دسترس برای افراد بالای ۱۰ سال محلول «لیندان» یک درصد است که همه افراد خانواده بجز (خانم‌های باردار و شیرده، کودکان زیر ۱۰ سال و افراد با سابقه تشنج) می‌توانند بعد از استحمام بمالند، سپس بعد از ۱۲ ساعت استحمام کنند. همین عمل مجددا بعد از یک هفته باید تکرار شود (جمعا ۲ بار).

۷‌‌ـ‌‌ خانم‌های باردار و شیرده و کودکان زیر ۱۰ سال می‌توانند کرم ساختنی سولفور ۱۰ درصد در وازلین را به تمام بدن با همان دستور محلول بمالند.

دکتر سید ناصر عمادی

متخصص پوست