ترکیه در آرزوی حجاب, تاجیکستان ضدحجاب

ترکیه برخلاف تاجیکستان حجاب را یک مسالهء سیاسی به حساب می آورد اما به طوری که می دانیم مقامات تاجیکستان حتی اتهامی را مطرح می کنند که گویا کسی یا گروهی می خواهند این مساله به گفتهء آن ها, ساده و ناچیز را به یک مسالهء سیاسی حاد تبدیل کنند

رجب اردوغان، نخست‌وزیر ترکیه می‌گوید: «باید قانون اساسی کشورش دستور منع پوشش و حجاب را در دانشگاه‌ها و مراکز عالی لغو کند.»

این پیشنهاد بخشی از مجموعه تغییرات و پیشنهادات به مقامات قانونگذاری ترکیه است.

نخست‌وزیر ترکیه ،رجب اردوغان به این امر تاکید می‌کند که حل مسالهء حجاب با استفاده از قانون اساسی، پایه‌های دموکراسی و سیاست ترکیه را تقویت خواهد کرد.

تلاش‌های جدید نخست‌وزیر ترکیه کاملا برعکس کوشش‌های دولت تاجیکستان است که می‌خواهد براساس معیارهای حقوقی، داشتن حجاب برای زنان و دختران را در مراکز آموزشی و مدارس این کشور به صورت قانونی ممنوع کند.

● اولین تضاد

ترکیه برخلاف تاجیکستان حجاب را یک مسالهء سیاسی به حساب می‌آورد اما به طوری که می‌دانیم مقامات تاجیکستان حتی اتهامی را مطرح می‌کنند که گویا کسی یا گروهی می‌خواهند این مساله به گفتهء آن‌ها، ساده و ناچیز را به یک مسالهء سیاسی حاد تبدیل کنند.

اردوغان آشکارا می‌گوید: «مسالهء حجاب در ترکیه یک مسالهء عمیقا سیاسی است که با وجود ارتباط با نظام سیاسی کشور ترکیه نمی‌توان از آن فرار کرد. در صحبت با روزنامهء «فایننشال تایمز» اردوغان گفت: «حق تحصیل دختران در مراکز عالی آموزشی نباید به سر و لباس دختران وابسته باشد. چنین مشکلی در جوامع غربی موجود نیست، ولی متاسفانه در ترکیه وجود دارد و این مهم‌ترین وظیفهء سیاستمداران ترکیه است که این مشکل را حل کنند.»

● تضاد دوم

آن گونه که منع حجاب در دانشگاه‌های تاجیکستان اعتراض‌های زیادی را به میان می‌آورد، اعلان صحبت‌های اردوغان دربارهء ضرورت لغو ممنوعیت حجاب نیز باعث ایجاد نارضایتی‌هایی شد. مخالفان اردوغان می‌گویند اگر این تغییر به وقوع بپیوندد در آینده این قانون به همین زنان و دختران فشار وارد می‌کند که تنها با حجاب به خیابان و اجتماع وارد شوند. اردوغان در پاسخ آن‌ها می‌گوید: «ما دربارهء آزادی‌ها حرف می‌زنیم.»

● تضاد سوم

حزب عدالت و ترقی اردوغان ریشهء اسلامی دارد و آن‌ها در پارلمان ترکیه اکثریت کرسی‌ها را تشکیل می‌دهند و توانستند در کرسی ریاست جمهوری ترکیه نمایندهء خود را منصوب کنند.در تاجیکستان حزب خلقی و دموکراتی حاکم است که ریشه‌های کمونیستی دارد و حزب نهضت اسلامی در پارلمان تاجیکستان تنها دارای دو کرسی است.

کارشناس امور آزادی دین در تاجیکستان، فرخ عمراف می‌گوید: «ویژگی‌های دیگری نیز در میان است.»این کارشناس آزادی دین در تاجیکستان معتقد است که نخست‌وزیر ترکیه این مسالهء اعتقادی و دینی را به صورت یک مسالهء سیاسی مطرح می‌کند و می‌گوید: «لباس انسان جزیی از آزادی‌های شخصی و خصوصی اوست و می‌افزاید این در قانون اخیر ترکیه یکی در سال ۱۹۶۰ و دیگری در سال ۱۹۸۰ پس از تبادلات نظامیان و از طرف آن‌ها قبول شد اما چنین حقی را از مردم گرفته‌اند و این خلاف جامعهء شهروندی و حقوق انسانی است.

اردوغان که حزبش با شعارهای حفظ ساختار سکولار ترکیه به قدرت رسیده بود حالا سیمای واقعی خود را نشان می‌دهد اما اردوغان بر این عقیده است که درخواست لغو ممنوعیت حجاب یک پیشنهاد به یک قانون اساسی خواهد بود و قبول یا رد آن به نمایش ارادهء مردم در نظرخواهی‌های عمومی بستگی خواهد داشت.

● نقش زنان تاجیک در سیاست و مدیریت کشور (ترجمه: معین حمدی)

روز سه‌شنبه، ۲۹ مه در کنفرانسی با شرکت نمایندگان سازمان‌های غیردولتی، مقامات رسمی تاجیکستان و مسوولان برخی از سازمان‌های بین‌المللی مقیم این کشور، نقش زنان و دختران تاجیک در سیاست و حضور آن‌ها در مدیریت کشور ناکافی ارزیابی شده است.

در این نشست به ویژه زنان و دخترانی دعوت شده بودند که در زندگی اجتماعی و سیاسی نقشی را ایفا می‌کنند و در آن به جز از استان بدخشان از مناطق دیگر تاجیکستان زنان و دختران شرکت داشتند.

تحفه احمداوا، رییس مرکز اطلاعاتی موسوم به «غمخواری» در استان ختلان گفت در حالی که در مناطق روستایی تاجیکستان، از جمله جنوب این کشور دختران جوان بی‌سواد می‌مانند، چطور می‌توان دربارهء جایگاه زنان و دختران در سیاست صحبت کرد؟

وی گفت: «تا زمانی که دولت در دست مردهاست و در سیاست تعداد زنان اندک است و حقوق زنان و دختران در مناطق مختلف تاجیکستان نقض می‌شود اما نمی‌توانیم از حقوق آنان دفاع کنیم،همین طور تعداد زنان بی‌سواد افزایش می‌یابد.»

عده‌ای دیگر از زنان در این نشست گفته‌اند که برای حضور بیش‌تر زنان و دختران در سیاست و امور دولت‌داری، آن‌ها باید از موقعیت و حقوق خود دفاع و همدیگر را حمایت کنند.

گلجهان باباصادقاوا، رییس سازمان غیردولتی «زنان تحصیلکرده» در تاجیکستان که در دوران شوروی پیشین دبیر سوم حزب کمونیست این کشور بود، علل کم بودن تعداد زنان در ساختارهای دولتی را این طور ارزیابی کرد:

«ما برای دستیابی تعداد بیش‌تر زنان به سیاست و حضور در دولت طرح‌هایی را راه‌اندازی کرده‌ایم ولی برای رسیدن به این هدف در میان زنان و دختران نیازمند تلاش بیش‌تری خواهیم بود.»

حورالنسا غفارزاده، کارشناس مسایل سیاسی در تاجیکستان می‌گوید که نخستین علت کم بودن تعداد زنان در سیاست، ترس خود آن‌ها از حضور در عرصهء سیاسی و بی‌اعتمادی آن‌ها برای مشارکت در امور سیاسی و دولت‌داری است.

همچنین به باور غفارزاده بیش‌تر زنانی که حالا در پارلمان و نهادهای دولتی تاجیکستان فعالیت دارند، در رابطه با بسیاری از مسایل داغ جامعه بی‌طرف هستند.

حورالنسا دربارهء علت دیگر کنار ماندن زنان و دختران از سیاست چنین گفت: «تا زمانی که انتخاب روسای نواحی و سایر رهبران به خود مردم واگذار نشود، زنان هیچ گاه در رسیدن به دولت‌داری و امور رهبری موفق نخواهند شد.»

اما معرفت شاکراوا، یک مسوول ارشد کمیتهء زن و خانوادهء تاجیکستان می‌گوید، اخیرا دولت این کشور برای بهبود جایگاه زنان و دختران در سیاست برنامه‌هایی را عملی کرده است.

خانم شاکراوا از جمله در مورد فعالیت کمیتهء زن و خانوادهء تاجیکستان گفت: «کارمندان کمیتهء ما در مرکز و نمایندگان ما در مناطق مختلف تاجیکستان فعالیت‌های زیادی را برای نزدیک شدن با مردم و بهبود وضع زنان و دختران انجام می‌دهند و سعی می‌کنند از مصایبی که بر زنان و دختران این منطقه می‌گذرد با خبر باشند.»

در جریان نشست روزسه‌شنبه، که یکی از اهداف آن اتحاد زنان و دختران تاجیک برای دستیابی به حضور بیش‌تر در امور سیاسی و مدیریت کشور است، یکی از راه‌های برون رفت از مشکل دور ماندن زنان و دختران از سیاست در تاجیکستان تاسیس یک اتحادیهء مربوط به زنان و دختران عنوان شد.

در همین حال، تحفه احمداوا، رییس مرکز اطلاعاتی موسوم به «غمخواری» بعید می‌داند که همهء توصیه‌های این کنفرانس در کوتاه‌مدت اجرا شوند، زیرا به باور او بسیاری از پیشنهادها در چنین نشست‌هایی عمدتا روی کاغذ می‌مانند.

منبع: بی.بی.سی

مهین‌السادات صمدی