جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا

رنگ‌شناسی


چگونگی متظاهر شدن رنگ‌ها از دیگر مباحث رنگ‌شناسی است. در تجربه ، سه نمود مختلف در رنگ‌ها می‌توان تشخیص داد: فیلمرنگ ، حجمرنگ و سطحرنگ .
▪ فیلمرنگ، رنگی است که در فاصله‌ای نامشخص …

چگونگی متظاهر شدن رنگ‌ها از دیگر مباحث رنگ‌شناسی است. در تجربه ، سه نمود مختلف در رنگ‌ها می‌توان تشخیص داد: فیلمرنگ ، حجمرنگ و سطحرنگ .

فیلمرنگ، رنگی است که در فاصله‌ای نامشخص نسبت به بیننده ظاهر می‌شود (مثلا ً رنگی که در طیف نما اسپکتروسکوپ می‌توان دید، یا رنگ آسمان خاکستری یکنواخت). فیلمرنگ، بافت واضحی ندارد و گویی شخص می‌تواند کمابیش به درون آن رسوخ کند. همواره در تراز جلو به چشم می‌آید. فیلمرنگ را نمی‌توان همچون کیفیتی در اشیاء و یا متعلق به رویه اشیاء دانست.

حجمرنگ را در اشیای پشت نما می‌توان دید (مثلا ً در یک استکان چای یا در بخار رنگین). حجمرنگ در فضای سه بُعدی که اشغال کرده است گسترش می‌یابد، ولی تراز متغیری نسبت به چشم بیننده ندارد.

سطحرنگ، چنان به نظر می‌آید که روی سطح شیء قرار گرفته است (مثلا ً در یک کاغذ رنگی). بافت رویه شیء را به خود می‌گیرد و حایل غیر قابل نفوذ برای چشم ایجاد می‌کند. سطحرنگ را معمولا ً همچون کیفیتی در خود شیء می‌انگاریم.

از این سه کیفیت ظاهری که اشاره کردیم، نمودهای دیگری چون تلأ لو، فروغ و فلزنما ناشی می‌شوند. نقاشان با سطحرنگ سر و کار دارند ولی بخشی از صناعت آنان معطوف به ایجار نمودهای حجمرنگ، فیلمرنگ، تلأ لو و فروغ به وسیله رنگیزه است که در واقع چنین کیفیت‌هایی را ندارد. آن دسته از حجم سازان مدرن که با موادی چون پلاستیک کار می‌کنند ، از نمود حجمرنگ بهره می‌گیرند.