تشییع‌ نمادین امام‌حسین ‌(ع) در بوشهر

با آغاز ماه محرم ماه حزن و اندوه، استان بوشهر نیز همانند سایر نقاط کشور غرق در سوگواری و ماتم سالار شهیدان می‌شود.
اجرای سنج، دمام و سینه‌زنی جنوبی‌ها خصوصا بوشهری‌ها برای …

با آغاز ماه محرم ماه حزن و اندوه، استان بوشهر نیز همانند سایر نقاط کشور غرق در سوگواری و ماتم سالار شهیدان می‌شود.

اجرای سنج، دمام و سینه‌زنی جنوبی‌ها خصوصا بوشهری‌ها برای مردم میهن‌مان آشناست؛ صدای نوحه‌خوانانی مثل زنده‌یاد باقر آرامی، زنده‌یاد ناخدا عباس اولین نوحه‌خوان بوشهر ، زنده‌یاد بخشو و زنده‌یاد علی دشتی با لهجه دلنشین بوشهری برای خیلی‌ از مردم کشورمان آشناست.

یکی از قدیمی‌ترین مراسم در بندر دیلم استان بوشهر، اجرای نعش وکتل است. کتل به معنی مجموعه و همراهی تشییع جنازه است که از حدود ۲۵۰سال پیش، از زمان کریم‌خان زند تاکنون توسط یکی از قدیمی‌ترین هیات‌های مذهبی این شهر در روز عاشورا برگزار می‌شود. در این آیین باشکوه، مردم به صورت نمادین، جسد امام حسین(ع) را تشییع می‌کنند. در جلوی نعش، ۲ اسب قرار دارد که یکی شال و عمامه امام حسین(ع) را حمل می‌کند و ذوالجناح (اسب امام حسین) نام دارد و دیگری گهواره علی‌اصغر را که در دستان حضرت سکینه است. این کاروان ضمن حرکت به طرف گلزار شهدا به عزاداری می‌پردازد.

مراسم مختک علی‌اصغر (گهواره) در شب عاشورا از دیگر آیین‌هایی است که در بسیاری از نقاط استان بوشهر از جمله شهر بوشهر به ۲ صورت در تکایا و مساجد اجرا می‌شود. این مختک با پارچه‌های سبزرنگ آذین‌شده و بیشتر در مراسم عزاداری‌های زنانه توسط مادران و نوحه‌خوان‌ها که لالا لالایی سر می‌دهند و هم‌ناله با مادر علی‌اصغر می‌شوند، به اجرا گذاشته می‌شود. این گهواره برای مردم مقدس است به طوری که بسیاری از کسانی که نذر دارند به نیت برآورده‌شدن حاجتشان، پارچه مختک را گره می‌زنند. برخی خانواده‌ها نیز نوزادان بیمار خود را برای شفا به ترتیب در این گهواره قرار داده و تکان می‌دهند و برای نذر، نان و حلوا دور سر طفل خود می‌چرخانند و به مردم می‌دهند. البته همایش کودکان ۶ماهه شیرخوار نیز هرساله به یاد علی‌اصغر، طفل ۶ماهه حسین بن علی(ع) برگزار می‌شود.

در شیوه دیگر که مسوول آن بانی حسینیه یا مسجد محل است، در روز تاسوعا دسته‌های سینه‌زنی این مختک را روی دوش خود حمل می‌کنند و در کوچه‌های محله می‌گردانند. بخصوص کسانی که عزادار هستند، این مختک را به داخل منازل برده و به یاد عزیزی که امسال در ماه محرم حضور ندارد به سینه‌زنی و عزاداری می‌پردازند و موقع خداحافظی صاحب خانه یا اهالی محل به مسوول مختک‌گردان کمک نقدی می‌کنند. این کمک‌ها که از سوی اهالی محل جمع‌آوری می‌شود، صرف نذری و عزاداری امام‌حسین(ع) می‌شود.

سهیلا کرم‌پورنیا‌