بازار داخلی و HP و موضوع تحریم ها

بازار ایران در اوایل دهه هشتاد گرفتار تب و تابی شد که سه چهار سال پس از آن به سرعت فرو نشست و همچنان در همان حال مانده است و نمی دانم این روند تا به کی ادامه خواهد داشت

بازار ایران در اوایل دهه هشتاد گرفتار تب و تابی شد که سه چهار سال پس از آن به‌ سرعت فرو نشست و همچنان در همان حال مانده است و نمی‌دانم این روند تا به کی ادامه خواهد داشت. ظرفیت‌های بالقوه در این وادی کم نیستند و به‌ شکل بالفعل در نیاید دردی از وضعیت کنونی دوا نخواهد کرد و اگر با همین کیفیت ادامه داشته باشد امیدی به آن نخواهد بود.

ماجرای HP را نیز که به خاطر دارید که از پنج شش هفته پیش آغاز شد و حرف و حدیث‌های بسیاری به دنبال داشت. از آنجا که محصولات HP به‌ خصوص چاپگرهای این شرکت سهم عمده‌ای از بازار را در اختیار دارند، سرمایه‌های بسیاری به آن‌ها گره خورده است. این‌گونه اخبار، لرزه‌های بسیاری به واردکننده، خرده‌فروش و خریدار وارد می‌کند. اصل ماجرا از آنجا آغاز شد که خبرنگار ایرانی‌الاصل Boston Globe تحلیلی از حضور شرکت‌های آمریکایی در بازار ایران و HP و چاپگرهایش ارایه کرد. وی بر این نکته تأکید کرد که ایران مشمول تحریم‌هایی است که دولت مرکزی و کنگره ایالات متحده در دهه نود میلادی وضع کرده‌اند و هر سال آن را تقویت می‌کنند.

می‌دانید که شرکت HP برای فرار از تحریم‌ها به‌ شیوه غیرمستقیم متوسل شده است و بیشتر محصولاتش را از طریق شرکت Redington و از مجرای دبی وارد ایران می‌کند. انتشار همین خبر در رسانه‌های غربی و تکذیب‌های مداوم متولیان HP مبنی بر رعایت تحریم‌های ایران بود که این خبر را داغ کرد و در نهایت اثرات نامطلوبی بر بازار ایران گذاشت. برخی این‌گونه پنداشتند که به‌ زودی باید با چاپگرهای HP خداحافظی کنند و برخی دیگر این خیال واهی را در ذهن پروراندند که می‌توانند وارد بازی با برندهای دیگری مانند Lexmark شوند. راستش را بخواهید هیچ اتفاقی برای HP نخواهد افتاد و بازاری که به‌ دست آمده را مفت از چنگ نخواهد داد.

بازار چاپگرهای HP شاید قدری با مشکل مواجه شود، که گذراست و پس از مدتی تب و تاب آن کاهش خواهد یافت و شک نکنید که طی هفته‌های آتی از ذهن‌ها بیرون خواهد رفت.

● و اما اصل ماجرا

مدیران شرکت HP به ‌شکل سنتی رفیق گرمابه و گلستان جمهوری‌خواهان ایالات متحده هستند. برای مثال، سرکار خانم کارلی فیورینا -مدیرعامل سال‌های ابتدایی هزاره سوم HP- روزهای جمعه با کاندولیزا رایس -وزیر امور خارجه- و برخی وزرای دیگر برنامه صرف عصرانه داشتند و الی‌آخر...

مرور چهل پنجاه مقاله خبرنگار دموکرات‌مأب Boston Globe نشان می‌دهد که اصل ماجرا سیاسی است. شاید نوعی انتقامجویی یا زهر چشم گرفتن در میان باشد که خیلی هم بعید نیست. دو سال پیش اتفاق مشابهی نیز هنگام تصاحب شرکت Lexar برای Micron Technologies افتاد و معلوم نشد که اطلاعات محرمانه مربوط به قیمت‌گذاری چیپ‌های حافظه از کدام سوراخی به بیرون نشت و این شرکت را گرفتار دادگاه کرد. آن موقع بحث‌های بسیاری در مطبوعات و وب‌سایت‌ها مبنی بر تلاطم بازار حافظه مطرح شد، اما در واقع دیدیم که تغییر ویژه‌ای رخ نداد.

● و اما بعد...

بعید نیست که برخی شرکت‌های ژاپنی نیز وارد این چالش شوند، زیرا ژاپن -عضو کمیسیون سه‌جانبه (Triad)- بسیاری از مبادلات تجاری خود را براساس سیاست‌های آمریکا و اتحادیه اروپا تنظیم می‌کند.

نکته جالب ماجرا این است که این‌دست اتفاقات تغییر چندانی در بازار داخلی ایجاد نخواهند کرد و به ‌تصورم ایجاد التهاب حرکت منطقی نخواهد بود. برای اثبات ادعای خود دو دلیل اصلی دارم.

ـ اول اینکه؛ بازار ایران به‌صورت غیرمستقیم با بازارهای بین‌المللی در ارتباط است و تحولات بازارهای جهانی با تأخیر بر بازار داخلی اثر خواهد گذاشت. هر چند این اتفاق حسن محسوب می‌شود، اما راستش حسن خوبی نیست!

ـ دوم اینکه؛ بازار ایران برای فرنگی‌جماعت شیرین، جذاب و غیرقابل اغماض است. بنابراین باید به هر شکل ممکن در بازار ایران حاضر باشد و از آن سهم ببرد. برای مثال، اگر حضور HP در بازار چاپگرهای لیزری ضعیف شود، شرکت‌های Canon و Samsung زمان را برای کسب سهام بی‌صاحب از کف نخواهند داد. همین اتفاق اگر برای بازار چاپگرهای جوهرافشان Canon بیافتد، شک نکنید که Epson و HP برای ارثیه Canon دندان تیز کرده‌اند و فرصت را از کف نخواهند داد.

هر چند شیب رو به رشد بازار محصولات دیجیتال ایران در میانه‌های دهه هشتاد شمسی از حرکت بازمانده است، اما ظرفیت‌های بالقوه آن برای شرکت‌های آمریکایی،‌ اروپایی و به‌خصوص چشم‌بادامی‌های آسیای دور قابل اغماض نیست!

● و آخر اینکه

بازار جهانی اوضاع و احوال نابسامانی دارد و شرکت‌ها دست به ‌عصا راه می‌روند و نگران ذهنیت مشتریان خود هستند از این‌رو تا مدت‌ها می‌توانید برای این شرکت‌ها ناز کنید. تنها نگرانی حقیر از رفتار غیرحرفه‌ای برخی شرکت‌های داخلی است که شاید بخواهند ناخنکی نامردانه به سود بزنند که این هم گذراست.

نگران نباشید که در سال آتی گل از گل بازار چاپگرها شکفته خواهد شد و توصیه می‌کنم کمتر به شایعه‌ها توجه کنید.