پنجشنبه, ۲۳ اسفند, ۱۴۰۳ / 13 March, 2025
مجله ویستا

بازیگری یعنی شناختن


بازیگری که نقش را نمی‌شناسد و مطالعه نمی‌کند در واقع بازی می‌کند. او مانند کسی است که کتابی را با صدای بلند برای دیگران می‌خواند در حالی که خودش کمترین اطلاعی از این کتاب نداشته …

بازیگری که نقش را نمی‌شناسد و مطالعه نمی‌کند در واقع بازی می‌کند. او مانند کسی است که کتابی را با صدای بلند برای دیگران می‌خواند در حالی که خودش کمترین اطلاعی از این کتاب نداشته باشد. آیا خواندن این کتاب، می‌تواند حقیقی و هنری باشد؟ هنر بازیگر در تئاتر به شکلی انکارناپذیر مهم و حائزاهمیت است. به عبارتی از بدیهیات امر نمایش محسوب می‌شود. در میان بازیگران پرکار جشنواره تئاتر فجر امسال جایزه بهترین بازیگری زن به سیما تیرانداز اهدا شد.

او در میان بازیگران تئاتر چهره‌ای پرکار است و امسال در دو نمایش «پری خوانی عشق و سنگ» و «آواز از دورترین کرانه مه‌آلود زمین» هنرش را به نمایش گذاشت. استراکچر این دو کار متفاوت است در پری خوانی عشق و سنگ که چیستا یثربی آن را کارگردانی می‌کرد نقش او تنها مبتنی بر بازیگری هنری نیست. او نقش را به گونه‌ای بازی می‌کند که در حین تکنیک‌های بازیگری نوعی حس درونی و عاطفی تولید می‌کند. این حس از عناصری روانشناختی تشکیل شده است که بر مخاطب اثر حسی خوبی می‌گذارد و بازی تیرانداز را طبیعی و رئالیستی می‌کند. وقتی چهره‌ای غمگین به خود می‌گیرد این حس را کامل به تماشاگر القا می‌کند. البته در این کار هدایت کارگردان و تأثیرات او در مسئله اشراف به متن که نوشته خود کارگردان است به گونه‌ای نمایان است. البته این امر تأثیری منطقی به نظر می‌رسد. در این نمایش کارگردان و بازیگر رفتار و اعمال نقش را برای مخاطب تعیین می‌کنند و نوع نگاهشان به نمایش با نوع همکاری آنها به یک ترکیب هنری درخور توجه می‌رسند،

تیرانداز در نمایش «آواز از دورترین کرانه مه‌آلود زمین» با بازی متفاوتی ظاهر می‌شود. استفاده مداوم بازیگر از حرکات دست و بیان قوی و رسا در بازی او تأثیر چشمگیری دارد. استانیسلاوسکی همیشه توجه هنرپیشه را قبل از قبول نقش به این موضوع معطوف می‌کند که نقش قسمتی از زندگی یک انسان است و برای اینکه این قسمت صحیح و حقیقی آفریده شود، باید هنرپیشه تمام زندگی این انسان را از روز تولد او تا ساعت مرگش کاملاً بداند. در کار بازیگری تجزیه و تحلیلی صحیح و باارزش که بازیگر بر نقش می‌کند باید مستقیم و بدون حاشیه باشد. حالت تصویری نقش در نظر گرفته شود با خط اصلی و مؤثر نقش و با تکالیف آفرینندگی بازیگر کاملاً مربوط و متصل باشد. در بازی تیرانداز نوعی شناخت در مورد نقش و بازیگر وجود دارد. او با شناخت از نقش به صحنه وارد می‌شود. از نگاه برخی از کارگردانان «شناخت» همان «حس کردن» است که بازیگر «نمایش آواز از دورترین کرانه مه‌آلود زمین» این دو را می‌شناسد او درصدد است خود را در نقش گم نکند زیرا نقشی که به بن‌بست برسد خیلی زود از بین می‌رود، طرز عمل یک بازیگر گویای طرز فکر و شناخت آن بازیگر از نقش است.