چهارشنبه, ۲ خرداد, ۱۴۰۳ / 22 May, 2024
مجله ویستا

ابزارهای کاوش و ضروریت آنها


ابزارهای کاوش و ضروریت آنها

ابزارهای کاوش فرآیند مکان یابی اطلاعات مورد نیاز کاربران را از طریق جمع آوری, ذخیره سازی و نگهداری اسناد و مدارک وب تسهیل میکنند در واقع می توان گفت همان طورکه فهرست مطالب و نمایه ها ابزارهای اصلی برای دسترسی به محتوای کتابها و مجلات به شمار می روند, ابزارهای کاوش نیز جستجو و بازیابی منابع اطلاعاتی موجود در شبکه اینترنت را تسهیل می نمایند

ابزارهای کاوش فرآیندمکان یابی اطلاعات مورد نیاز کاربران را از طریق جمع آوری، ذخیره سازی و نگهداری اسناد و مدارک وب تسهیل میکنند. در واقع می توان گفت همان طورکه فهرست مطالب و نمایه ها ابزارهای اصلی برای دسترسی به محتوای کتابها و مجلات به شمار می روند، ابزارهای کاوش نیز جستجو و بازیابی منابع اطلاعاتی موجود در شبکه اینترنت را تسهیل می نمایند. هر کدام از ابزارهای کاوش، محتوا، پوشش و واسط منحصر به فرد خود را دارند و برای استفاده از آنها و همچنین انجام جستجوی موفق و مفید در آنها باید از مجموعه أی از اصول و قواعد جستجو در این ابزارها آگاه بود و چندین ابزار کاوش را مورد جستجو قرارداد.

● ضروریت ابزارهای کاوش

آشنایی با این ابزارها برای جستجوگران اطلاعات در اینترنت، بالاخص برای کتابداران و اطلاع رسانان که خود عرضه کننده دامنهٔ وسیعی از خدمات اطلاع رسانی هستند امری ضروری می باشد و لازم است که کتابداران ضمن شناسایی ابزارهای کاوش اینترنت در حوزه های مختلف، با روشهای جستجو در آنها آشنا شده و مناسبترین آنها را برای رفع نیازهای اطلاعاتی کاربران خود انتخاب نمایند.

بنابراین با توجه به اهمیت و نقش ویژه این ابزارها در امر جستجو و بازیابی منابع اطلاعاتی اینترنت، در این نوشته ضمن توصیف انواع ابزارهای کاوش،به برخی از مهمترین آنها اشاره می شود.انواع ابزارهای کاوش اینترنت (Internet search tools)

● انواع ابزارهای کاوش

ابزارهای کاوش اینترنت در یک دسته بندی کلی در سه دسته موتورهای جستجوی نمایه ای، راهنماهای موضوعی و ابر موتورهای جستجو تقسیم بندی می شوند.

● موتورهای جستجو (Search Engines)

موتورهای جستجور ابزارهایی هستند که برای کاوش انواع منابع اطلاعاتی موجود در شبکه اینترنت طراحی شده اند. موتورهای جستجو با جمع آوری صفحات وب و ایجاد پایگاههای اطلاعاتی فرآیند مرور و جستجو را برای استفاده کنندگان تسهیل میکنند.به کمک این ابزارها و از طریق کلید واژه، عبارت و سایر قابلیتها می توان به جستجوی اطلاعات در اینترنت پرداخت.

هر کدام از موتورهای جستجو از برخی جنبه ها با هم تفاوت دارند و نقاط قوت و ضعف و نیز گسترهٔ اطلاعات خاص خود را دارا می باشند که باید بر اساس نیاز اطلاعاتی و نوع مدرک مورد جستجو هر یک از این ابزارها را برای جستجوی منابع وب انتخاب کرد. در واقع موتورهای جستجو از نظر تنوع، محتوا و استراتژیهای جستجو، تهیه منابع و مجموعهٔ ابزارهایی که برای کمک به استفاده کنندگان ارائه می دهند، تفاوتها و پیچیدگیهای خاص خود را دارا هستند.از طرفی بوسیلهٔ هیچ یک از موتورهای جستجو نمی توان در تمام منابع اطلاعاتی موجود در اینترنت جستجوکرد.

بنابراین شناخت و درک خصوصیات میزان کارآیی انواع موتورهای جستجو در تأمین نیازهای اطلاعاتی متقاضیان از اهمیت ویژه أی برخوردار است. با تایپ واژه یا عبارت مربوط به موضوع مورد نظر خود در هر کدام از این ابزارها، همهٔ صفحات و سایتهای مرتبط با آن موضوع بازیابی می شوند.

از نقاط قوت این ابزارها می توان به پوشش وسیع منابع وب و سرعت در روزآمد سازی منابع و از نقاط ضعف آن نیز می توان به بازیابی بعضی منابع کم ربط یا نامربوط با موضوع مورد نظر اشاره کرد. مهمترین و پر کاربردترین موتورهای جستجو شامل موارد زیر می باشد.

( WWW.google.com )

WWW.Hotbot.com )

WWW.Altavista.com

WWW.Lycos.com

www.Excite.com

WWW.Infoseek.com