پرگار Compass

اسبابی برای رسم کردن دوایر و اندازه‌گیری فواصل، پرگار معمولی مرکب از دو ساقه متساوی‌الطول است که به‌وسیله محوری بهم متصلند و هر یک به پاشنه‌ای نوک تیز ختم می‌شود؛ به‌جای …

اسبابی برای رسم کردن دوایر و اندازه‌گیری فواصل، پرگار معمولی مرکب از دو ساقه متساوی‌الطول است که به‌وسیله محوری بهم متصلند و هر یک به پاشنه‌ای نوک تیز ختم می‌شود؛ به‌جای یکی از پاشنه‌ها می‌توان نوک مداد یا قلم قرار داد. پرگار تحویل، که در آن جای محور رامهره متحرکی گرفته است، چهار پاشنه نوک تیز دارد، و ساقه‌هایش مدرج است، و وضع مهره را بر ساقه‌ها می‌توان نسبت فواصل دو نوک واقع در یک طرف بفاصله دو نوک دیگر با تغییر فرجه پرگار تغییر نمی‌کند. بدین وسیله می‌توان به‌سرعت طول‌های مفروضی را بیک نسبت کوچک یا بزرگ کرد، و مثلاً نقشه‌ای را به نسبت مفروضی بزرگ یا کوچک نمود. اقسام دیگر پرگار برای اندازی‌گیری ضخامت، رسم دایره بر کره، رسم بیضی و غیره به‌کار می‌رود.

ژرگار و جنبه‌های فنی گونان آن:

پرگارهای بالولای مسطح، پرگارهای بازودار، پرگارهای تقسیم و غیره ـ پرگارهائی که لئوناردوداوینچی طرح کرده بود.