پیروزی سرطان بر فیدل

فیدل کاسترو رییس جمهور سابق کوبا پس از ۹ ماه که در هیچ جمع عمومی حاضر نشده و تصویری نیز از وی منتشر نشده بود, بالاخره در افتتاح یک مرکز هنری در پایتخت کوبا حاضر شد

فیدل کاسترو رییس‌جمهور سابق کوبا پس از ۹ ماه که در هیچ جمع عمومی حاضر نشده و تصویری نیز از وی منتشر نشده بود، بالاخره در افتتاح یک مرکز هنری در پایتخت کوبا حاضر شد. تصاویر فیدل کاسترو را وب‌سایت‌ها و رسانه‌های رسمی دولت کوبا منتشر کردند. انتشار این عکس‌ها دیگر مردی استوار، سیگار برگ به دست و با صلابت و انقلابی را نشان نمی‌داد بلکه پیر مردی فرتوت، سالخورده که با کمک عصا راه می‌رفت را به نمایش می‌گذاشت. کاسترو از زمانی که از سال ۲۰۰۶ بیماریش شدت گرفت چندان تمایلی برای حضور در مجامع عمومی ندارد.

او که رهبر انقلاب کوبا در سال ۱۹۵۹ و زبانزد خاص و عام در جهان بود و تبدیل به الگویی برای بسیاری از کشورهای امریکای لاتین شد اکنون از بیماریی رنج می‌برد که به طور قطعی نمی‌توان درباره آن سخن گفت.

کاسترویی که جهان می‌شناخت، اکنون شاید وجود نداشته باشد. همان کاسترویی که رکورددار سخنرانی به مدت ۴ ساعت و۲۶ دقیقه در سال ۱۹۶۰ در مجمع عمومی سازمان ملل بود و همواره با یک سیگار برگ در کنار لبش در مجامع حاضر می‌شد و سخنرانی‌های طولانی و با صلابت برای مردم ایراد می‌کرد، اکنون تا جایی که می‌تواند در انظار عمومی حاضر نمی‌شود. نمی‌خواهد دیگر کسی او را فرتوت و سالخورده ببیند. نمی‌خواهد صلابت از دست رفته‌اش را در عکس‌ها و تصاویر تلویزیونی ببیند.

سال‌ها و شاید دهه‌ها از بیماری کاسترو می‌گذرد اما حتی مخفی نگه داشتن بیماری وی نتوانست به رهبر پیشین کوبا کمکی کند. همیشه درباره نوع بیماری او بحث وجود داشته اما دهه‌ها درباره بیماری کاسترو حرفی زده نمی‌شود و همواره پرونده بیماری کاسترو مخفی بوده است. حالا پس از سال‌ها گفته می‌شود که کاسترو از سرطان رنج می‌برد. شاید بی‌جهت نیست که کوبا یکی از سیستم‌های مخفی درمان سرطان در جهان را دارا است و عملا می‌توان گفت یکی از دلایلی که آنها در این خصوص پیشرفت‌های بسیاری کرده‌اند نیز به خاطر فیدل کاسترو بوده است. دوستان کاسترو از جمله هوگو چاوز، رییس‌جمهور سابق ونزوئلا که خود سال گذشته به دلیل بیماری سرطان درگذشت و برای درمان سرطانش به کوبا می‌رفت، پس از سال ۲۰۰۶ که کاسترو از قدرت کناره‌گیری کرد اعلام کرد که کاسترو سرطان ندارد. درحالی که خودش در ابتدا سرطانش را پنهان می‌کرد و به دلیل همین بیماری درگذشت.

● بیماری مشکوک

اما نکته‌یی که در این بین وجود دارد بیماری است که رهبران تعدادی از کشورهای امریکای لاتین را در بر گرفته است. پرسش اینجاست که این بیماری‌ها عادی است یا مشکوک. در دهه ۹۰ تلاش‌های بسیاری برای ترور کاسترو شد. آن‌گونه که گفته می‌شود کاسترو رکورددار ترور هم بوده است و ۶۳۸ بار در نیم قرن حکومت خود بر کوبا از ترور جان سالم به در برده است، اما نافرجام ماندن این ترورها سبب شده تا شیوه ترور کاسترو نیز تغییر یابد و به سمت ترور بیولوژیکی و ناتوان کردن وی روی آورده‌اند. اتفاقی که برای هوگو چاوز، رییس‌جمهور ونزوئلا رخ داد که به دلیل ابتلا به سرطان جان خود را از دست داد و همچنین گفته می‌شود دانیل اورتگا، رییس‌جمهور نیکاراگوئه نیز به چنین بیماری دچار شده است. از همین رو بحث ترور پنهان این رهبران نیز مطرح است.

● تنها راه ارتباطی و آخرین حضور

کاسترو به مانند سابق توان سخنرانی‌های پرصلابت و پرشور گذشته را برای مردمش ندارد و آخرین باری که پیش از این دیده شد در ۹ آوریل ۲۰۱۳ هنگام افتتاح مدرسه‌یی دیده شده بود و اکنون تنها راه ارتباطی او با مردمش ستون هفتگی است که در نشریه گرانما است که درباره مسائل مختلف روز با مردم از طریق مکتوب سخن می‌گوید. کاسترو ۸۷ ساله پس از نزدیک به نیم قرن حکومت در کوبا پس از افزایش بیماری‌اش در سال ۲۰۰۶ کارهای اجرایی کشور را به برادرش رائول کاسترو واگذار کرد و در ژانویه ۲۰۰۸ رسما ریاست‌جمهوری را به برادرش واگذار کرد. و از زمان تحویل قدرت چندان نقشی در امور اجرایی کشور ایفا نکرده است. شاید بتوان گفت با توجه به تصاویری که از کاسترو منتشر شده است می‌توان پیش‌بینی کرد که سال ۲۰۱۴ سال خداحافظی با کاسترو باشد.

میثم سلیمانی