نیروی دریایی در عرصه دفاع مقدس

شرایط حساس سیاسی منطقه خلیج فارس باعث شد تا برای جلوگیری ازتعرضات عراق و استقرار آرامش و حفظ منافع کشور جمهوری اسلامی ایران نیروهای نظامی ودر پیشاپیش آنان نیروی دریایی در خلیج فارس عملا وارد کارزار شود

شرایط حساس سیاسی منطقه خلیج فارس باعث شد تا برای جلوگیری ازتعرضات عراق و استقرار آرامش و حفظ منافع کشور جمهوری اسلامی ایران نیروهای نظامی ودر پیشاپیش آنان نیروی دریایی در خلیج فارس عملا وارد کارزار شود.

در بدو شروع جنگ، یگانهای شناور نیروی دریایی عراق همزمان وهمگام با نیروهای زمینی وهوایی آن کشور واردعمل شده بودند، ودر حالی که به قصد ضربه زدن به جزیره‌ها و بندرها در حال پیشروی بودند، با نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران روبه رو و با تحمل ضایعات شدید مجبور به عقب نشینی شدند.پس از این درگیری اولیه برای مدت دوماه نیروی دریایی عراق عملیات خود را به طورمحدود وبه صورت ضربه و فرار ادامه داد که در این اثنا نیز چندین شناورعراقی توسط نیروی دریایی غرق شدند و برای نیروی دریایی عراق مسجل گردید که سیادت واقعی خلیج فارس در دست نیروی دریایی جمهوری اسلامی ایران است.

نیروی دریایی عراق که ناتوانی رویارویی با نیروی دریایی ایران را آزمایش کرده بود ، چاره‌ای جز فراخواندن یگانهای رزمی خود به محدوده بندرها و آبراههای داخلی‌اش نداشت.در هفتم آذر ۱۳۵۹ در حالی که قسمت مهمی از خاک جمهوری اسلامی ایران اشغال شده بود، نیروی دریایی با یک یورش سریع، ضمن ایجاد فشار در جبهه جنوبی نیروهای عراقی ، سکوهای البکر و الامیه را آزاد کرد.

این اقدام که خارج از محاسبات و انتظار ارتش عراق بود با عکس العمل شدید نیروهای دریایی وهوایی عراق روبه رو شد. این رویارویی به قیمت از دست دادن ۷ فروند ناو و ناوچه نیروی دریایی عراق و ۱۱ فروند هواپیمای شکاری نیروی هوایی آن کشورتمام شد.

نیروی دریایی عراق مجبور شد تاکتیک دریایی خود را برای همیشه از صورت آفندی به صورت پدافندی آن هم درمحدوده بندرها و آبراههای خود در آورد. در صورتی که درهمین درگیری نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران فقط یکی از ناوچه‌های خود را از دست داد. در این مرحله برای نیروی دریایی عراق دیگر جای شکی مبنی بر ناتوانایی رویارویی با نیروی دریایی ایران باقی بماند.

مدتها اختفا دربندر ، مرور وضعیت واز دست رفتن بیش از نیمی از نیروی دریایی عراق در مدت ۲۴ ساعت، نیازبه سالها زمان برای جایگزینی داشت. از این رو از آن به بعد نیروی دریایی عراق جانب احتیاط را در پیش گرفت. در چند مورد که با باقیمانده ناوچه‌های موشک انداز خود عملیات ضربه و فرار راعلیه تاسیسات کشور جمهوری اسلامی ایران به اجرا گذاشت، یا یگان‌های رزمی روبه رو شد وباردیگر دو ناوچه موشک انداز و یک ناوچه گشتی خود را از دست دارد واحترازرا بر حضور در صحنه دریا ترجیح داد.

نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران به موازات کنترل نیروی دریایی عراق، کشتیرانی خلیج فارس و دریای عمان را تحت نظر گرفت وتردد کلیه کشتی ها را به بندرهای عراق منع کرد. به موازات بازرسی و تفتیش کلیه کشتی‌های ورودی خلیج فارس، هرگونه کالایی را که به قصد عراق ودر جهت تقویت بنیه دفاعی آن کشور حمل می‌شد، توقیف کرد. به طوری که راه دریایی عراق از طریق خلیج فارس برای همیشه بسته شد و عراق مجبور گردید حمل و نقل دریایی خود را به خلیج عقبه منتقل کند.

عراق با توجه به ناکامی درکاربرد نیروی دریایی خویش ، که ضمن تجربه در چندین مورد تعداد زیادی ازیگانهای شناور خود را از دست داده بود اقدام به تهیه هواپیماهای جدیدتربا موشکهای هوا به دریای اگزوست و موشکهای دوربرد زمین به دریا موسوم به کرم ابریشم نمود، تا در حد امکان بدون ورود به صحنه حملات خود را انجام دهد.

در مقابله با این اقدام، نیروی دریایی وهوایی جمهوری اسلامی ایران ، با تشکیل کاروان کشتی‌های نفتکش و تجاری وتامین یگانهای اسکورت، حفاظت آنها را در برابر این نوع تهاجم نیز به عهده گرفت هرچند عراق تبلیغات زیادی در این مورد به راه انداخت ، اما تعدادهواپیما وهلیکوپتری که در این راستا هدف یگانهای رزمی ارتش جمهوری اسلامی ایران قرار گرفتند وهزینه گزافی که عراق در این زمینه متحمل شده است، قابل قیاس با چند مورد خسارت به کشتی‌های تجاری جمهوری اسلامی ایران نیست، و تداوم این عملیات توسط دشمن بیشتر ازجنبه تبلیغاتی آن دنبال شده است.

نیروی دریایی عراق به موازات سایر تهاجمات به مین گذاری خطوط مواصلات ایران مبادرت کرد که با عکس العمل یگانهای رزمی نیروی دریایی مواجه شد وعملا در این راه نیز جز زحمت وشکست چیز دیگری عاید خود نگردانید. در برابر با مین‌گذاری آبراههای نظامی دشمن ، موفق شدیم تعدادی ازشناورهای عراقی را منهدم کنیم وخطوط نظامی دریایی این کشور را نیز مسدود کنیم.

در تمام طول جنگ سعی عراق بر این بوده است تا ایران نتواند نفت صادراتی خود را به خارج ارسال کند.

از این رو حملات هوایی خود را بر روی جزیره های خارک، لاوان، سیری و سایر مراکز نفتی و لنگرگاه نفتکشها و خطوط مواصلات دریایی متمرکز کرد، و حتی درموردی ادعا نمود که پایانه نفتی جزیره خارک به کلی منهدم شده است؛ اما فعالیت بدون وقفه ومستمرصدور نفت، خودنشان دهنده پدافند مطمئن ارتش جمهوری اسلامی ایران در دریا و جزایر وسواحل ایران است.

عملکرد نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در هوا و زمین و دریا موجب احساس خطر غرب از این ناحیه وکشانده شدن نیروهای فرامنطقه‌ای به خلیج فارس شد، به طوری که بیش از ۸۰ فروند یگان شناور از جمله ناوهای هواپیمابر، هلیکوپتربر، رزمناو و ناوشکن وارد منطقه شدند و در برابر نیروی دریایی جمهوری اسلامی ایرن

صف آرایی کردند، ولی یگانهای نیروی دریایی ماموریتهای محوله را با قدرت کامل ادامه دادند و حرکات آنها را تحت نظر و کنترل خود در آوردند.

در این کشاکش سکوی نفتی " رشادت" و کشتی ایرانی" ایران اجر" به طور غافلگیرانه منهدم شد و به سه فروند از یگانهای شناور رزمی نداجا در رویاروی با ناوهای متجاوزآمریکایی که قصد انهدام سکوهای نفتی سلمان و نصرراداشتند به شدت آسیب رسید. ولی در برابر نام استارک و ۷ فروند هلیکوپتر وهواپیمای آمریکایی مورد اصابت قرار گرفتند ویا در دریا ساقط شدند. هرچند پرچم کشتی‌های منطقه و اسکورت آنها و لشکرکشی نیروهای دریایی غرب و شرق در رسانه‌های عمومی جهان بازتاب گسترده ‌ای داشت، ولی عملا ارتش جمهوری اسلامی ایران به این موضع گیری نظامی وقعی ننهاد وکماکان به کنترل خلیج فارس و دریای عمان ودریای عربی ادامه داد.

از دیگر عملیات اساسی، جمع آوری مینهای گذارده شده در تنگه هرمز جهت تولید تشنج درمنطقه بود . هلیکوپتر های مین روب مستقر در ناوها به موازات یگانهای شناور مین جمع کن و غواصان مین شکار ظرف چند روز منطقه مشکوک به مین تنگه هرمز را تجسس نمودند و با پیدا کردن وانهدام مینهای مختلف این آبراه را پاک کردند و کشتی‌ها بدون خطر ، تردد خود را از سر گرفتند. ثابت شد که این‌گونه اقدامات دربه خطر انداختن امنیت تفکیک ناپذیری خلیج فارس تاثیری نخواهد داشت و نیروی دریایی به عنوان بازوی نظامی سیاست جمهوری اسلامی ایران در هر نقطه و هر زمان کما کان آماده حفظ منافع کشور جمهوری اسلامی ایران خواهد بود