نقدی بر کتاب تروریسم و زندگی روزمره

▪ هانری لوفور
▪ ترجمه؛ امیرهوشنگ افتخاری راد
▪ نشر؛ فرهنگ صبا
▪ تیراژ؛ ۱۶۵۰
▪ قیمت؛ ۲۰۰۰ تومان
شاید کتاب تروریسم و زندگی روزمره از آن دسته کتاب هایی باشد که شرح حال نویسنده …

هانری لوفور

ترجمه؛ امیرهوشنگ افتخاری راد

نشر؛ فرهنگ صبا

تیراژ؛ ۱۶۵۰

قیمت؛ ۲۰۰۰ تومان

شاید کتاب تروریسم و زندگی روزمره از آن دسته کتاب هایی باشد که شرح حال نویسنده اثر بتواند خود بیش از هر کلام دیگری گویای ویژگی ها و مولفه های کتاب باشد. «هانری لوفور» فیلسوف و جامعه شناسی نکته سنج و ریزبین زندگی شهری مدرن است. مفهوم سیاست آن هم به صورت ملموس و روزمره، چیزی است که لوفور در پس آن صبغه های فلسفی می یابد. او در ۱۹۰۱ در جنوب فرانسه متولد شد و در خانه خود در شهر قدیمی «ناوارن» در سال ۱۹۹۱ درگذشت. در طول این مدت او هر روز شاهد تغییرات و دگرگونی های اساسی در زندگی مدرن اروپایی و بالاخص فرانسوی بود. تحولات متعدد در طول تاریخ اروپا همزمان با حیات وی از او مفسری جدی در زمینه اندیشه های مارکس و هگل ساخت. این شرح حال کوتاه از این فیلسوف فرانسوی از یک سو و درکش از وقایع جنگ جهانی دوم و کلیه تحولات اروپا و فرانسه بعد از این جنگ همگی می تواند گویای شخصیت یک فیلسوف آن هم از نوع فرانسوی کلمه باشد؛ چیزی که آن را در بودریار، فوکو، دریدا و... هم می توان یافت اما با وجوهات دیگر. گویی اصالتاً خاک و فرهنگ فرانسه در قرن بیستم فرزندانی اینچنین شبیه به هم اما در عین حال بسیار متفاوت از هم پرورش می دهد. «لوفور» اگرچه تاکنون در جامعه فکری ما و حتی گفتمان های چپ روشنفکری ما بسیار ناشناخته بوده و غیر از این کتاب تاکنون در باب اندیشه های وی یا کارهای وی کمتر کاری انجام شده و به تعبیری، گستره تفکر وی در ایران ناشناخته است ولی به نظرم این کتاب می تواند سرآغازی برای حضور اندیشه های این متفکر فرانسوی در جامعه روشنفکری ما باشد چرا که یکی از مهم ترین تاثیرهای وی نمود برخی مفاهیم بنیادی او در گفتمان روشنفکری چپ اروپایی است؛ مفاهیمی همچون زندگی روزمره، مدرنیته، فرامدرنیته در زندگی روزمره، رازوارگی، تولید اجتماعی فضا، مارکسیسم انسان گرا و حتی از خودبیگانگی، چه از موضع چپ و چه از موضع انسان گرایانه از بنیان های اصلی تفکر لوفور محسوب می شود. اندیشه هایی که در آثار وی (بیش از ۹۰ کتاب و مقاله) هویدا است.

رویکرد این فیلسوف به مفاهیم پایه یی زندگی مدرن و حواشی موجود در این زندگی که چونان اصلی لایتغیر در زندگی بشر مدرن محسوب می شود و پرداخت تحلیلی و انتقادی به این مفاهیم توانسته رویکرد نوینی را به این حواشی از جمله سیاست، اقتصاد روزمره، رسانه ها، تروریسم، جنسیت، رهیافت های جنسی، زندگی شهری، زندگی روستایی و رویکرد ها و تقابل روستاییان با جوامع شهری و مکانیسم های مدرن در متدولوژی اجتماعی مفاهیم مذکور به وجود آورد. کتاب تروریسم و زندگی روزمره جلد یازدهم از مجموعه کتاب های کوچک انتشارات فرهنگ صبا است که به بررسی مفهوم و جایگاه تروریسم در زندگی روزمره می پردازد. این کتاب که شامل ترجمه فصلی از کتاب زندگی روزمره در جهان مدرن با عنوان تروریسم و زندگی روزمره است سعی دارد به مفهوم تروریسم و حرکت های رادیکالی از منظری نمودگرایانه و ملموس نظر داشته باشد تا بتواند این مقوله را با مثال های ساده روزمره به تصویر و نقد بکشد. علاوه بر این دو مقاله از افتخاری راد در باب اندیشه های لوفور با عناوین نگاهی به تاملات هانری لوفور تولید فضا، دیالکتیک سه تایی و لوفور و نقد زندگی روزمره در انتهای کتاب از مترجم آمده که این بار در مقام مولف به چاپ رسیده است. قابل ذکر است نام کوچک لوفور روی جلد به اشتباه هنری چاپ شده است. کتاب اگرچه از زبان انگلیسی به فارسی ترجمه شده و با توجه به متن اولیه کتاب که فرانسه است در ترجمه دست دوم محسوب می شود ولی مترجم توانسته ترجمه قابل قبول و فهمی از لوفور ارائه دهد. خصوصاً آنکه این مواجهه می تواند به عنوان مهم ترین مواجهه با این فیلسوف در زبان فارسی محسوب شود.

محمد میلانی