اتحادیه⁭های کارگری و استقلال

اتحادیه کارگری متعلق به همه کارگران است (آنتونیو گرامشی)

رابطه‌ی مسایل صنفی، سیاسی وخواسته⁭های عمومی یک صنف یا جمعی از کارگران یک بخش همواره مورد بحث بوده است وشاید بتوان گفت قدمت این بحث به تشکیل اولین اتحادیه⁭های کارگری برمی⁭گردد. این پرسش همیشه مطرح بوده است که دامنه‌ی خواسته⁭های یک اتحادیه یا جمع صنفی تا کجاست؟ آیا این دامنه به اضافه حقوق و بهبود شرائط کار محدود می⁭شود یا می⁭تواند از آن فراتر رفته و به خواسته⁭های اجتماعی همان صنف و در نتیجه خواسته⁭های اجتماعی کل کارگران نیز بپردازد؟

می⁭دانیم که خواسته⁭های کارگران در یک جامعه‌ی طبقاتی تنها به اضافه دستمزد محدود نمی⁭شود، زیرا با وجود تورم، سقوط دائمی ارزش نیروی کار،عدم امنیت شغلی درجامعه سرمایه⁭داری و در یک کلام سود⁭طلبی دائمی سرمایه⁭داری، این خواسته⁭ها می⁭تواند مسکن، بهداشت، آموزش وپرورش و آزادی⁭های سیاسی و اجتماعی را دربرگیرد ...

کارگران یک کارخانه هرچند متشکل باشند، نمی⁭توانند از کارفرمای خود بخواهند که جامعه و روابط سرمایه⁭داری حاکم بر آن را تغییر دهد، یا مثلا جلو گرانی مسکن یا خصوصی شدن آموزش و پرورش را بگیرد. زیرا در توان یک کارفرما نیست که بخواهد مشکلات اجتماعی را حل کند. علاوه بر آن اگر خواست کارگران تغییر روابط حاکم بر جامعه در یک کارگاه یا کارخانه کوچک باشد، مانند آن است که بخواهیم آن موسسه را از کل جامعه جدا کرده و قوانین خاصی را بر آن حاکم کنیم. به این معنی که کارگران آن بخش تافته⁭های جدا بافته⁭ای از کل جامعه باشند و روابط حاکم در یک کارگاه کوچک مثلا مالکیت جمعی باشد. در این صورت عدم هم⁭آهنگی میان روابط آن بخش کوچک و سایر بخش⁭ها، تداوم حرکت آن بخش را غیرممکن می⁭کند، مساله⁭ای که بارها ثابت شده است. پس در نتیجه خواسته⁭هایی که به تغییر کل جامعه و روابط حاکم بر آن مربوط می⁭شود، از عهده یک بخش کوچک برنمی⁭آید و رابطه‌ی منطقی وعقلانی آن‌ها باید در نظر گرفته شود.

اگر از یک عده کارگر در یک واحد صنعتی در یک شهرستان بخواهیم که روابط تولید را تغییر دهند، خواستی غیرمنطقی وغیرقابل اجراست. پس کارگران آن واحد کوچک چه چیزی را می⁭توانند بخواهند وچه امری را می⁭توانند اجرا کنند؟

اصل مساله آن است که ما باید تفاوت کارکردهای یک اتحادیه ی کارگری را با سازمان تولید یا شورای کارخانه بدانیم و وظایف آن‌ها را تفکیک کنیم. هم چنین تفاوت میان یک اتحادیه با یک فدراسیون باید تشخیص داده شود و وظایف هرکدام مشخص باشد.

مسلما فدراسیون سراسری کارگران یک جامعه می⁭تواند تغییرات اساسی⁭تر را در روابط اجتماعی کار میان کارگران و کارفرمایان بخواهد. یا ممکن است یک بخش کلیدی از صنعت یا اقتصاد (همانند صنعت نفت در ایران) بتواند دستمزد بیشتر یا امکانات رفاهی بیشتری نسبت به سایر بخش⁭ها دریافت کند، اما تغییر اساسی در روابط تولید یا حق مالکیت و گردش آزاد سرمایه امری مربوط به کل جامعه است.

برخی اوقات دیده می⁭شود که برای برخی از فعالان کارگری تفاوت میان تشکل⁭های مختلف کارگری روشن نیست، مثلا وظایف شورای کارگری را با وظایف اتحادیه یا فدراسیون مخلوط می⁭کنند یا وظایف یک سازمان طبقه کارگر,(حزب) را با شورای کارگری تفکیک نمی⁭کنند. از یک اتحادیه کوچک می⁭خواهند، آن چیزی را انجام دهد که وظیفه‌ی یک فدراسیون سراسری کارگران است.

به عنوان مثال قراردادهای موقت امری است که لغو اساسی آن از عهده‌ی یک اتحادیه کوچک ومنطقه‌ای برنمی⁭آید، بلکه حل اساسی آن به کل جامعه کارگری یک کشور، و از آن هم بالاتر، به کل نظام سرمایه⁭داری مربوط می⁭شود و می⁭تواند خواست درازمدت و سراسری همه کارگران باشد. زیرا قراردادهای موقت امری است که در این دوره از جهانی⁭سازی سرمایه بوجود آمده و اجرا می⁭شود و مربوط به جامعه خاصی نیست. تنها با قرارداد⁭های موقت کار است که سرمایه⁭های سیال در سطح جهانی و در مناطق آزاد تجاری می⁭توانند به ثروت⁭های کلان دست یابند. چون کوچ سرمایه از یک بخش به بخش دیگر امری عادی است و برای جلوگیری از ورشکستگی سرمایه در یک منطقه صورت می⁭گیرد. برای لغو کامل قراردادهای موقت، باید کل روابط تولید که مبنای آن سودهای بادآورده در دوره جهانی⁭سازی است، مورد سوال قرارگیرد. یک اتحادیه تنها می⁭تواند بخشی از قراردادهای موقت را تعدیل کرده یا کارفرما را وادار کند که بخشی از قراردادهای موقت را به دائمی تبدیل کند.

به این ترتیب می⁭توان خواسته‌ی کارگران در یک اتحادیه را از خواسته⁭های کارگران مربوط به یک صنف (در یک معنی فدراسیونی از چند اتحادیه) تفکیک کرد. همچنین خواست سراسری کارگران در یک کنفدراسیون سراسری را می⁭توان به صورت گسترده⁭تر و سراسری متعلق به خواسته⁭های عمومی کارگران درنظر گرفت . به عنوان مثال آزادی⁭های سیاسی و اجتماعی، آزادی اندیشه و بیان حق مسلم همه‌ی کارگران است اما چنین خواسته⁭ای می⁭تواند در برنامه‌ی عمومی یک کنفدراسیون سراسری کارگران قرار گیرد و امکان گنجاندن چنین برنامه⁭ای در خواسته⁭های یک اتحادیه ی منطقه⁭ای یا یک موسسه‌ی اقتصادی سرمایه داری وجود ندارد، زیرا امکان تحقق آن به وسیله‌ی بخش کوچکی از کارگران میسر نیست.

خودگردانی موسساتی که کارفرما از گرداندن آن ناتوان است، نیز به همین منوال است و تنها می⁭تواند در یک برنامه سراسری وهماهنگ با سایر برنامه⁭های اجتماعی مطرح شود. تصرف یک کارگاه کوچک که در محاصره‌ی روابط پیچ درپیچ سرمایه⁭دارانه، زدوبندها، رانت⁭خواری⁭ها ودزدی⁭های سرمایه داران است، نه تنها مشکلی از کارگران را حل نمی⁭کند، بلکه پس از مدتی موجب یاس و سرخوردگی کارگران خواهد شد، به آن خاطر که کارگران یک بخش کوچک در حل مشکلات به وجودآمده توسط سرمایه⁭داران ناتوان خواهند بود. مشکلاتی که حل آن ازعهده‌ی بخش کوچکی از کارگران بدون برنامه⁭ریزی سراسری و کمک سایر بخش⁭های اجتماعی برنمی⁭آید.

در دوره های تشدید بحران ها، هرچه سرمایه⁭داری بیشتر به بن بست می⁭خورد، نظامی⁭تر می⁭شود. ادارات دولتی و بوروکراسی آن توانایی خود را از دست می⁭دهند، دستگاه ایدئولوژیک آن ناکارآمدتر می⁭شود و شکل عریان سرمایه⁭داری که نظامی⁭گری است آشکارتر می⁭شود. در این صورت پایگاه⁭های تسلط سرمایه⁭داری روز به روز ضعیف⁭تر می⁭شوند. در چنین شرایطی، "سازمان تولید" بی⁭سرپرست می⁭ماند و زمینه برای رشد شوراهای کارگری فراهم می⁭شود، که در حقیقت همان سازمان⁭های تولید بدون دخالت دستگاه اداری سرمایه⁭داری است. شوراهای کارگری جایگزین دولت و دستگاه اداری سرمایه⁭داری در تولید هستند، و وظایف آن‌ها با اتحادیه و فدراسیو ن که سازمان های کارگری سرمایه⁭داری است، کاملا متفاوت است.

تفکیک نکردن این مسایل می⁭تواند منجر به سردرگمی و ندانم⁭کاری شود که ضرر آن تنها به منافع طبقه ی کارگر وارد می⁭شود.

می⁭توان وظایف هرکدام از نهادهای سه⁭گانه اتحادیه، فدراسیون و شورای کارگری را به صورت زیر خلاصه کرد:

۱) اتحادیه یا سندیکا(۱) وظیفه دارد منافع کارگران را در یک صنف یا یک موسسه خاص، در ارتباط با کارفرما یا دولت، صاحب یا صاحبان سرمایه نمایندگی کرده وخواسته های آنان را در محدوده کاری مطرح نماید.

۲) فدراسیون کار و در سطح گسترده تر کنفدراسیون می تواند حقوق سراسری و اجتماعی نیروی کار را به طور کلی درخواست کند. حقوق نیروی کار اعم از حق اشتغال، برخورداری از تامین اجتماعی، آزادی های فردی واجتماعی وحقوق عمومی نیروی کار را نمایندگی می کند (۲)

۳) شورای کارگری یک "سازمان تولید" است که جایگزین دولت در یک موسسه یا محل کار است. شورا وظیفه دارد سیستم تولید را از ابتدا تا انتهای پروسه تولید، سازماندهی و مدیریت کند . شورا وظیفه‌ی برنامه ریزی تولید و ارتباط با سایر بخش های تولیدی را نیز بر عهده دارد. امری که از عهده ی یک اتحادیه، سندیکا و... ساخته نیست. معمولا شوراهای کارگری در برهه‌های زمانی خاصی، مثل شرایط انقلابی تشکیل می‌شوند.(۳)

استقلال اتحادیه⁭های صنفی در شرایطی که سرمایه داری دارای ثبات نسبی است، روزانه حقوق کارگران را پایمال می کند ازهر فرصتی برای بالا بردن سود خود استفاده کرده و با اخراج های دسته جمعی، ارتش ذخیره کاررا افزایش می دهد، کارگران چاره ای جز تشکیل اتحادیه ها وسندیکاهای خود برای محافظت از حقوق اولیه خود ندارند. تشکل های صنفی اولین پناهگاه کارگران برای حفظ ابتدایی ترین حقوق کار است. اما شیوه تشکیل اتحادیه بسیار مهم است.

با توجه به مطالب گفته شده در بالا و مشخص بودن تمایز میان اتحادیه‌ی کارگران با سایر نهادهای کارگری، اکنون می توان گفت اولین گام آن است که بدانیم اتحادیه کارگری متعلق به همه کارگران شاغل در همان بخش است و باید سازمان خود را ازمیان کارگرانی انتخاب کند که دارای منافع مشترک با دیگران هستند وسپس می‌توان به رابطه ی اتحادیه با سایر نهادهای کارگری پرداخت.

استقلال اتحادیه ی صنفی و کارگری مفهومش آن است که این اتحادیه متعلق به اعضاء همان صنف است که دارای گرایشات مختلف سیاسی واقتصادی هستند. درمیان کارگران یک کارخانه یا یک بخش، کارگران طرفدارسرمایه داری و یا مخالف آن در کنارهم قرار دارند. نمی⁭توانیم بگوییم مثلا کارگران طرف⁭دار فلان حزب نباید وارد اتحادیه شوند یا این اتحادیه متعلق به آن گرایش خاص است. تنها کاری که می⁭توان انجام داد، محدودیت⁭های اساسنامه⁭ای است که به تصویب کارگران برسد. مسائلی از قبیل عدم پذیرش اساسنامه یا اشتهار به فعالیت⁭های ضدکارگری وهمکاری با محافل ضدکارگری می⁭تواند افراد را از عضویت در اتحادیه محروم کند. اما هیچ کدام از گرایش⁭های درون طبقه کارگر و در نتیجه گرایش⁭های موجود در جامعه را نمی⁭توان از شرکت در اتحادیه منع کرد.

اتحادیه‌ی روزنامه⁭نگاران می⁭تواند افراد سانسورچی را درون خود راه ندهد، زیرا ضد آن صنف هستند و مساله‌ی مهم صنفی در میان روزنامه⁭نگاران، همانا آزادی بیان است. اما کارگران صنایع اتومبیل⁭سازی تنها می⁭توانند جاسوسان کارفرما یا حراستی⁭ها را آن هم با ترفند⁭هایی از درون خود اخراج کنند. آن‌ها یک کارگر سلطنت طلب،ا کارگر حزب⁭الهی ساده یا طرفدار یک حزب مذهبی فناتیک را در درون خود دارند و نمی⁭توانند آن‌ها را کنار بگذارند. هم چنان که یک کارگر طرفدار سوسیالیسم را نمی⁭توانند کنار بگذارند. علاوه بر آن اتحادیه ی کارگری در شرایط عادی ضد نظام سرمایه⁭داری نیست. زیرا وجود او به وجود نظام بستگی دارد. تنها در شرایط حاد و خاص بحران⁭های اجتماعی می⁭تواند در کنار سایر تشکل⁭ها و سازمان⁭های اجتماعی خواهان دگرگونی نظام اقتصادی شود. این که بگوییم کارگر به خودی خود ضد نظام سرمایه⁭داری است، در حقیقت ذهنیت خود را به کارگر تحمیل کرده⁭ایم... اتحادیه⁭های کارگری بر طبق تعریف گرامشی که بهترین تعریفی است که تا کنون ارائه شده است، سازمان⁭های کارگری در درون نظام سرمایه⁭داری هستند. بسیاری از کارگران جوان در آرزوی مال اندوزی و تبدیل شدن به یک سرمایه⁭دار هستند و در این جهت تلاش می⁭کنند. این که چه تعداد از آن‌ها بتوانند خود را جایگزین سرمایه⁭دار یا مدیر و سرپرست قبلی بکنند مساله⁭ای است که مربوط به کل نظام سرمایه⁭داری است. از نظر فکری، بخشی از کارگران تحت تاثیر ایدئولوژی حاکم تلاش می⁭کنند تا فرد مثبتی در نظام حاکم باشند و مورد قبول رییس یا کارفرمای خود قرار گیرند واز این طریق به مدارج بالاتر دست پیدا کنند و موقعیت برتری بر دیگران داشته باشند. حتا آن زمان که عضو اتحادیه و سندیکا هم می⁭شوند برای رسیدن به موقعیت برتر است که رنج عضویت در اتحادیه یا پرداخت حق عضویت و غیره را قبول می⁭کنند. هیچ گاه همه ی کارگران آن دید آینده‌نگر را که نظام سرمایه⁭داری نمی⁭تواند منافع آنان را تامین کند، ندارند. اگر چنین دیدی بر همه‌ی کارگران مسلط شود، آن گاه دیگرنظام حاکم به سادگی توان تداوم وضع موجود را نخواهد داشت. این از وظایف اتحادیه⁭ها است که کارگران را جذب کرده و آنان را در روند مبارزه تحت آموزش قرار دهند تا به منافع طبقاتی خود آگاه شوند. بدون آگاهی از منافع طبقاتی کارگران تلاشی برای تغییر کلی شرائط نخواهند داشت. در اینجا باید دوباره تاکید کرد که:

سازمان تولید به طور کلی از سازمان کارگران و یا همان اتحادیه متفاوت است. سازمان کارگران مربوط به کارگران یک بنگاه یا یک رشته‌ی خاص است. اما سازمان تولید شامل کلیه ی بخش⁭های تولیدی می⁭شود از آن جمله شامل توزیع تدارکات ، حفاظت و نگهداری، مدیریت و تقسیم کار، آموزش وسایر بخش⁭های مربوط به تولید می شود. به همین جهت است که می گوئیم شورا یک سازمان کلیدی است که به کل سازمان تولید مربوط می شود و جایگزین دولت در تولید هستند و کل تولید را دردست می⁭گیرند و از آغاز تا انجام را رهبری می کنند... هیچ گاه نباید سازمان کارگران را با سازمان تولید اشتباه گرفت همین اشتباه است که بعضی از سازمان کارگران، انتظار سازمان تولید را دارند درنتیجه گاه سازمان⁭های سیاسی این اشتباه را مرتکب می⁭شوند که سازمان کارگران را به نوعی وابسته به خود می⁭کنند. البته احزاب سرمایه⁭داری تمام تلاش خود را در این زمینه به کار می⁭برند. اما طرفداران اندیشه کارگری باید از نفوذ احزاب بوژوایی جلوگیری کنند و خودشان نیز با درک درست از سازمان کارگران آن را درجایگاه واقعی خود ببیند.

تجربه‌ی دهه ۱۳۲۰ تا ۱۳۳۰ نشان داد که شورای متحده کارگران اساسا شورا نبود. یعنی هیچ گونه دخالتی در سازمان تولید نداشت. بلکه تنها یک فدراسیون کار در کنار سرمایه⁭داری بود و احزاب سیاسی آن زمان سعی داشتند شورای متحده را به عنوان بازوی کارگری حزب مورد استفاده قرار دهند. در مقابل نیروهای ارتجاعی ووابسته به سرمایه داران بیشترین سوء استفاده را در ایجاد سازمان‌های زرد کارگری کردند. آن‌ها باسوء استفاده از گرایشات عقب مانده کارگران دست به تشکیل سندیکاها واتحادیه های وابسته به خود زدند و برای مدتی توانستند مبارزات کارگران را به بی راهه بکشانند . این مساله بیشترین ضربه را به کارگران وارد کرد. زیرا با سرکوب حزب توده در سال ۱۳۲۷ کلیه‌ی رهبران شورای متحده تحت تعقیب قرار گرفته وعملا نتوانستند رابطه‌ی خود را با کارگران حفظ کنند وبا کودتای ۲۸ مرداد بسیاری از فعالین کارگری وابسته به حزب یا دستگیر یا مجبور به ترک محل کار خود شدند. در نتیجه تمام آن سازمان کارگری از هم پاشید.

بهترین تعریف را از اتحادیه⁭های کارگری تا کنون گرامشی کرده است. اوکه تمام زندگی خود را درارتباط میان سازمان⁭های مختلف کارگری، اعم از اتحادیه ،شورا وحزب گذراند دراین باره چنین می⁭گوید:

«اتحادیه⁭های صنفی بورس⁭های کار، فدراسیون⁭های صنعت و کنفدراسیون عمومی کار، انواع مختلف سازمان⁭های پرولتری ویژه، در دوره‌ی تاریخی حاکمیت سرمایه می⁭باشند. می⁭توان به یک معنی گفت این سازمان⁭ها جزء لاینفک جامعه‌ی سرمایه⁭داری هستند وعملکردشان در ذات رژیم مالکیت خصوصی است. ماهیت اساسی اتحادیه⁭ها رقابتی است نه کمونیستی. اتحادیه⁭ها نمی توانند به ابزاری برای تجدید حیات رادیکال جامعه تبدیل شوند. اتحادیه⁭ها می⁭توانند به طور کلی برای پرولتاریا بوروکرات⁭های زبردست و خبرگان فنی در مسائل صنعتی تربیت کنند ولی خود نمی⁭توانند به مبنای قدرت پرولتری تبدیل شوند ... عملکرد اتحادیه⁭ها تعیین ارزش کار گروهی از کارگران در یک بازار معین بورژوائی به منظور فروش آن به بهترین قیمت ممکن است... ( ص ۴۹تا ۶۹ شوراهای کارگری)

درنتیجه به روشنی می‌توان گفت هرگونه تلاش ازجانب یک تشکل سیاسی و یا دولتی در جهت تصرف اتحادیه⁭ها عبث و بیهوده است زیرا تنها به معامله گران لطمه می زند . تلاش دولت⁭ها درجهت تصرف اتحادیه، همواره منجر به بی اعتمادی کارگران به اتحادیه⁭ها شده است زیرا دولت سرمایه⁭داری همواره جانب کارفرما را می گیرد واین برای کارگران ثابت شده است . تلاش احزاب سیاسی در جهت در اختیار گرفتن اتحادیه⁭ها باعث می شود آن‌ها نتوانند کالای خودرا در بازار به بهترین قیمت بفروشند. حضور یک حزب سیاسی در معاملات کالا همواره معادله خرید وفروش را بر هم می⁭زند .عدم حضور احزاب سیاسی و ممنوعیت فعالیت آنان دریک جامعه‌ی تک صدایی، باعث می⁭شود که گاه مرز این فعالیت⁭ها مخدوش شود. در حالی‌که فعالان اجتماعی باید با هوشیاری تمام مرز این فعالیت⁭ها را رعایت کنند . در غیر این صورت هم به خود لطمه زده اند وهم به فعالیت⁭های اجتماعی. گاه فرصت طلبان وعوامل سرمایه⁭داری ازهمین اشتباه استفاده کرده واتحادیه⁭ها را به طرفداری از سیاست⁭های حاکم دعوت می‌کنند ، که نمونه⁭های آن را در میان گرایشات راست به کرات مشاهده کرده ایم .هرچند این راست گرایان همواره خواهان استفاده ابزاری از اتحادیه⁭ها برای چانه زنی با بالادستی⁭ها بوده اند . اما جریانات رادیکال با اشتباهاتشان نباید بهانه به دست فرصت طلبان سازشکار بدهند تا سندیکا و اتحادیه را از حالت یک سازمان پرولتری دوران بورژوازی خارج کنند و به زائده سرمایه⁭داری تبدیل کنند.

تجربه دهه ۱۳۲۰-۳۰ وهمچنین دوره کوتاه سال های ۵۷-۵۸ نشان داد که استقلال تشکل های اتحادیه‌ای از احزاب مطلقا ضروری است و آموزه⁭های گرامشی را در این زمینه تایید می کند.

در سال ۱۳۲۰ همزمان با سقوط دولت رضاشاه، در ظرف دوماه، ابتدا حزب توده و سپس شورای متحده مرکزی اتحادیه⁭های کارگری شکل گرفت . ترکیب هیات مرکزی این دو نهاد بیانگر اشتراک اعضاء آن بود که نه ازطریق انتخابات اتحادیه⁭های کارگری بلکه با انتصاب از بالا آغاز شده بود . این نوع شکل گیری به دولتی⁭ها و نیروهای ارتجاعی امکان داد تا آنان نیز دست به کار اتحادیه‌ی دست ساز دیگری همانند اسکی (اتحاد سندیکای کارگران که به وسیله حزب دموکرات قوام السلطنه ساخته شده بود.) و امکا (اتحاد مجامع کارگری که به وسیله کارخانه داران اصفهان ساخته شده بود). بزنند و اتحادیه‌هایی به وجود آورند، که تنها دست آموز حکومتیان و سرمایه داران باشند.(۴)

اصرار نمایندگان شورای متحده مرکزی بر این مساله که نمایندگان کارگران می⁭توانند افرادی خارج از کارگران باشند، به معنای آن بود که اعضاء حزب به نمایندگی کارگران برگزیده شوند و این مساله بهانه ای شد برای آن که دولت مردان و سرمایه داران به تعیین نماینده برای کارگران دست بزنند و با کودتای ۲۸ مرداد کلیه‌ی فعالان کارگری وابسته به اتحادیه⁭های غیردولتی به اتهام وابستگی حزبی مورد تعقیب قرار گیرند و امکان هرگونه تداوم کاری از آنان گرفته شود.

امروزه خدمت به جنبش کارگری در آن است تا این جنبش آنقدر توانمند شود که کادرهای مورد نیاز خود را به وجود آورد و این کادرها بتوانند با استقلال از احزاب سیاسی و اهرم⁭های دولتی و کارفرمایی، وظایف اتحادیه ای خود را در سطوح مختلف به پیش برند.

شک نیست که جنبش اتحادیه ای به تنهائی نمی⁭تواند دگرگونی⁭های اساسی را در ساختار جامعه به وجود آورد، بلکه عرصه‌ی فعالیت آن در سطوح مختلف اتحادیه ، فدراسیون وکنفدراسیون باید شناخته شده و از آن طریق در ارتباط با سایر فعالیت⁭های اجتماعی قرار گیرد ونقش اصلی خود را که تربیت بوروکرات⁭های توانا و متخصصین صنعتی برای کارگران است به خوبی ایفا کند . در این زمینه فعالان اجتماعی می⁭توانند در آموزش⁭های اتحادیه ای و حقوق انسانی کارگران مشارکت کرده و از آن طریق به ارتقاء جنبش کارگری و پاک کردن سطوح آن از گرایش⁭های تسلیم طلبانه بپردازند.

● سازمان های کارگری

درکنار سازمان های کارگری در درون سیستم سرمایه⁭داری می تواند سازمان های کارگری برای برنامه ریزی جهانی متفاوت از نظام سرمایه⁭داری مورد مطالعه قرار گیرد. ساختار چنین سازمان هایی که در گسترش خود می‌تواند حزب طبقه کارگر را در برگیرد با سازمان های اتحادیه و فدراسیون کاملا فرق دارد .هرچند نمیتواند بی‌ارتباط با سازمان های کارگری درون نظام بورژوائی باشد . اما شکل گیری و برنامه ریزی و اهداف آن مسیر خاص خود را دارد .مخلوط کردن این سازمان ها با یکدیگر و تفکیک نکردن وظایف آنان می تواند به ندانم کاری و سردرگمی بیانجامد که ضرر آن تنها متوجه طبقه‌ی کارگر می شود در زمینه حزب طبقه کارگر و سازمان سیاسی متعلق به این طبقه بحث های مفصلی وجود دارد که باید درجایگاه خود به آن پرداخته شود.

بحث سازماندهی نیروی کار برای کسب حقوق ازدست رفته در دوران جهانی سازی، امری پیچیده است که به همان پیچیدگی ابزار تولید است. امروزه اگر بخواهیم یک برنامه کامپیوتری را تنظیم کنیم باید صدها آیتم را درکنار هم بچینیم تا برنامه مورد نظر بدست آید . اگر یکی از آیتم ها اشتباه باشد برنامه ی مورد نظر بدست نمی⁭آید و برای بدست آوردن برنامه‌ی مورد نظر باید دوباره از اول آغاز کرد . یک ماشین پیچیده دارای هزاران قطعه است وباید به گونه ای این قطعات کنار هم قرار گیرند که هر یک دیگری را تکمیل کند وهیچکدام نمی تواند کار قطعه‌ی دیگر را انجام دهد. هر پیچ ومهره وهر قطعه باید درجایگاه خود قرار گیرد . درغیر این صورت سیستم پاسخ مناسب را نخواهد داد. و باید کلیه‌ی قطعات بار دیگر در کنار یکدیگر به گونه ای دقیق قرار گیرد .اما در امر سازمان دهی گاه بسیار ساده اندیشانه بر خورد می شود .

اتحادیه ی کارگری باید جایگاه خود را داشته باشد، همان گونه که حزب طبقه کارگر و سازمان کارگری جایگاه خود را دارد وهیچکدام را نمی توان به جای دیگری به کار برد.عدم شناخت هر یک باعث بلبشو ودر هم ریختگی خواهد شد. یعنی همان که باید برنامه را ازنو آغاز کنیم. همانند آن است که با کارد میوه خوری بخواهیم فلزی سخت را تراش دهیم که امکان پذیر نیست هرچند که مفهوم تیزی میان آن چاقوی میوه خوری وآن رنده تراشکاری یکسان است . اما همه ی مساله در این موضوع شناخت تفاوت ها است . زیرا که اساسا شناخت عرصه تفاوت ها و نایکسانی ها است و نه عرصه‌ی همانندی ها .اگر تنها به همانندی ها توجه کنیم وکاربرد هر سازمانی را در جایگاه خود نشناسیم، عملا خود را از مزایای آن سازمان محروم کرده ایم. اتحادیه، فدراسیون، شورا وحزب همه تشکل های کارگری هستند اما با وظایف وعملکردهای متفاوت در دوره های متفاوت . با شناخت دقیق تر آن ها است که می توانیم نتایج مناسب را از عملکرد آن‌ها بدست آوریم .

علیرضا ثقفی

(۱) اتحادیه و سندیکا از نظر مفهوم تفاوتی ندارند وبه هر موسسه صنفی که متشکل از عده ای افراد دارای منافع مشترک باشد می‌توان اطلاق کرد امروزه در کشورهای آمریکائی بیشتر از لفظ یونیون یا همان اتحادیه استفاده می‌کنند وکشورهای اروپایی لفظ اتحادیه وسندیکا را مشترکا به کار می برند .

(۲) مراجعه شود به منشور و اساسنامه فدراسیون کار کره جنوبی مجله راه آینده شماره ۶

(۳) تشکیل شوراهای کارگری پس از انقلاب اکتبر، در دوره پس از جنگ جهانی اول در کشورهایی مانند ایتالیا، انگلستان و

(۴) اتحادیه های کارگری و خود کامگی در ایران حبیب لاجوردی صفحات ۵۲ به بعد....

گرفته از کانون مدافعان حقوق کارگر