آمیبیازیس

تعریف :
این بیماری بدنبال عفونت با آمیبی بنام انتموباهیستولیتیکا که یک انگل بدون فلاژل است ایجاد می شود. این انگل در مناطق حاره بخصوص در نواحی با سطح اقتصادی - اجتماعی پائین …

تعریف :

این بیماری بدنبال عفونت با آمیبی بنام انتموباهیستولیتیکا که یک انگل بدون فلاژل است ایجاد می شود. این انگل در مناطق حاره بخصوص در نواحی با سطح اقتصادی - اجتماعی پائین فراوان دیده می شود . این بیماری در دو نوع رود ه ای و خارج روده ای ظاهر می گردد که نوع روده ای به سه شکل بدون علامت یا علائم ضعیف مثل نفخ ، یبوست و گاهی اسهال است . نوع غیرخونی که با درد شکم و اسهال ایجاد می گردد و نوع خونی که اسهال و دل درد همراه با خون و بلغم در مدفوع وجود دارد .

اهمیت و عوامل مؤثر :

انسانها تنها منبع این انگل می باشند و راه انتقال از طریق مدفوع - دهانی می باشد . که از طریق یک فرد به فرد دیگر منتقل می گردد . این انتقال از راه آب و غذا و گاهی از طریق ارتباط جنسی در همجنس بازان منتقل می گردد . حدود ۱۰ درصد افراد یک جامعه درگیر این انگل هستند که این در مناطق حاره بخصوص در افریقا و آسیا به ۲۰ تا ۵۰ درصد می رسد . این بیماری منجر به مرگ ۴۰ تا ۱۱۰ هزار مورد در سال می گردد . انگل در کودکان و نوجوانان و افراد با سوء تغذیه بیشتر دیده می شود . این بیماری انگلی سومین رتبه را بعد از بیماریهای انگلی مالاریا و شیستوزومیا در دنیا به خود اختصاص داده است .

انگل بصورت کیستهای کوچک از طریق آب و غذا وارد دستگاه گوارش گردیده و از آنجا در روده کوچک به شکل تروفوزوئیت در آمده و تکثیر خواهد کرد و ایجاد علائم بالینی برای بیمار خواهد گردید و بعد مجدداً به شکل کیست تغییر شکل داده و از راه مدفوع مجدداً وارد محیط می گردد و چرخه تکرار می گردد . انگل آمیب در دمای ۵۵ درجه سانتیگراد از بین می رود ولی نسبت به اسید معده مقاوم است .

نشانه ها :

عفونت بدون علامت در افرادی که این انگل وارد بدن آنها می شود نسبتاً شایع است . در نوع درگیری روده ای علائم بعد از یک تا ۲ هفته از ورود به بدن ظاهر می شوند که شامل درد شکم ، اسهال و دل پیچه و در مدفوع خون و بلغم ظاهر می گردد . ولی تب و از دست دادن آب بدن شایع نیست در معاینه درد در هنگام لمس شکم وجود دارد . در نوع آموبا ( Ameboma ) که نوع مزمن در ناحیه انتهای روده بزرگ است و یک توده در قسمت پائین و راست شکم ظاهر می گردد که با سرطان ، سل و بیماری کرون اشتباه می شود و تشخیص از راه نمونه برداری بافتی است . در نوع خارج روده ای شایعترین نوع آبسه های کبدی است که در مردان ۱۰ برابر زنان است و در کودکان شایع نیست . علائم با تب ، سرفه ، درد شکم و درد در قسمت فوقانی و راست شکم ظاهر می گردد که به شانه راست تیر می کشد و از دیگر علائم بی اشتهائی ، تهوع و استفراغ ، کم خونی و زردی می تواند ظاهر گردد . آبسه کبدی می تواند بداخل ریه یا پرده اطراف قلب کشیده شود که علائم ریوی - قلبی ظاهر می شود . انگل آسیب نیز می تواند به مغز ، لوله های دستگاه رحمی منتقل گردد و علامت ایجاد کند .

عوارض :

اسهالهای خونی آمیب مرگ ومیر جزئی دارد ولی نوع آموبا ، مغزی ، قلبی ، ریوی ، کبدی و تناسلی، مرگ و میر ۲۰ تا ۹۰ درصد دارد .

کارهای تشخیصی :

در آزمایش خون افزایش گلبولهای سفید ، کم خونی ، افزایش آنزیمهای کبدی ، افزایش کلسترول ، افزایش الکالین فسفاتاز و کاهش آلبومین سرم دیده می شود . در سرولوژی می توان علائم وجود این انگل را مشخص کرد . در آزمایش مدفوع علائم خون و بلغم و گاهی آمیب به شکل تروفوزوئیت یا کیست را می توان دید . در نوع خارج روده ای گرفتن نمونه بافتی می تواند در تشخیص کمک کننده باشد .

درمان :

با مصرف مناسب داروهای خوراکی می توان انواع روده ای را بطور کامل درمان کرد . نوع خارج روده ای را از طریق جراحی می توان درمان کرد .

توصیه های پیشگیری :

پختن کافی غذاها و نیز پوست انداختن میوه ها ، جوشاندن آب خوراکی ، شستن دستها ، دفع مناسب فضولات می تواند در جلوگیری از انتقال این انگل کمک کننده باشد .