توزیع نیروی برق

تمامی تلاش کارکنان زحمتکش صنعت برق در این مقطع سازمانی در معرض قضاوت عام قرار می گیرد و بر این اساس در جلب رضایت مشترکین و پایداری اقتصادی صنعت برق نقش حیاتی را به عهده دارد

بخش توزیع به عنوان مرز مشترک صنعت برق و مشترکین و متقاضیان برق از اهمیت و حساسیت خاصی برخوردار است . تمامی تلاش کارکنان زحمتکش صنعت برق در این مقطع سازمانی در معرض قضاوت عام قرار می گیرد و بر این اساس در جلب رضایت مشترکین و پایداری اقتصادی صنعت برق نقش حیاتی را به عهده دارد . مدیریت در بخش توزیع تنها مدیریت بر یک سازمان با گرایش اصلی فنی مهندسی نیست بلکه در آن دیدگاه های گوناگون اقتصادی، فنی، مدیریتی، حقوقی و اجتماعی مطرح بوده و بدین سان چند بعدی است. تقویت این بخش از جمیع جهات کمک شایانی به دستیابی صنعت برق به اهداف تعیین شده برای این صنعت می نماید و برعکس عملکرد ضعیف آن موجب ارایه تصویر و ذهنیت نامناسب از صنعت برق به عموم خواهد شد . بر این اساس مدل (EFQM) که شرکت های تابعه وزارت نیرو به خصوص شرکت های توزیع را از دو دیدگاه زیر ساختارها ( توانمند سازها ) و نتایج ، مورد ارزیابی قرار می دهد، به عنوان مدلی مناسب در راستای تحقق اهداف وزارت نیرو انتخاب گردیده است همچنین انتظار بر این است که مدیران بخش توزیع با توجه به اهمیت بخش تحت مدیریت خود به نکات مشروحه زیر توجه خاص مبذول دارند .

در زمینه ساختار و نگاه مدیریتی ، سه محور اساسی

۱) ارتقا رضایت مشترکین ،

۲) ارتقا بهره وری اقتصادی

۳) ارتقا پایداری فنی

باید مد نظر قرار گیرد و در راه تحقق این آرمان خط مشی های زیر پیشنهاد می گردد :

▪ کوچک سازی شرکت های توزیع و ارتقا سطح هوشمندی آنها از طریق برون سپاری تدریجی ، با برنامه و مبتنی بر اصول صحیح اقتصادی و مدیریتی و ایجاد ساختار سازمانی پویا و متناسب با ماموریت و تعهدات این بخش

▪ گذر از سازمان های عملیاتی توزیع به سازمان های مدیریتی توزیع

▪ استفاده منطقی و اقتصادی از نوآوری ها و فناوری های جدید بخش توزیع

▪ راه اندازی مراکز متمرکز ارتباط با مشترکین جهت کنترل و نظارت بر نحوه ارایه خدمات

▪ توسعه نظام های مهم مدیریتی شامل مدیریت کیفیت ، مدیریت ایمنی ، مدیریت بهره وری و مدیریت منابع انسانی در سازمان ها ( جدا از بوروکراسی غیر ضروری برای کسب گواهینامه های مرتبط )

‌● در زمینه ارتقا کیفیت خدمات به مشترکین و متقاضیان برق

▪ شناخت و بکارگیری روش های نوین جهت کاهش بوروکراسی غیرضروری و افزایش سرعت پاسخگویی به خواست های منطقی و قانونی مشترکین و ارایه خدمات مناسب به آنها

▪ استقرار نظام کارآمد نظارتی در سیستم مشترکین

▪ توسعه و ارتقا نظام مکانیزه در زمینه پذیرش متقاضیان بصورتی که ویزگی های مناسب از جمله قابلیت ردیابی خدمات به متقاضی را دارا باشد .

▪ توسعه لوازم اندازه گیری چند تعرفه در بین مشترکین با مصارف سنگین و تکمیل لوازم اندازه گیری مشترکین

▪ ارتقا نظام ارتباط اطلاعاتی با مشترکین سنگین ( از طریق روش های مختلف از جمله سایت های اطلاعاتی ، مکاتبات مستقیم ، جراید و . . .)

▪ جایگزینی روش های سنتی قرائت ، توزیع و وصول صورت حساب های برق ( با توجه به دیدگاه های اقتصادی و فنی )

● در زمینه نظامهای برنامه ریزی فنی و مالی

▪ استقرار برنامه ریزی کوتاه مدت و میان مدت در سطوح و فعالیت های مختلف بخش توزیع و بکارگیری شاخص های فنی و اقتصادی در این زمینه و ارتقا نظام برنامه ریزی عملیاتی در ادارات و واحد های مختلف عملیاتی جهت فعالیت های سرویس و نگهداری و تعمیرات شبکه

▪ استقرار نظام های کنترل پروژه جهت حصول اطمینان از دست یابی به اهداف تعیین شده در بخش توزیع و ارتقا روش های نظارتی در اجرای پروژه ها

▪ ارتقا و توسعه بکارگیری طرح جامع مناطق در شرکت های توزیع

▪ توسعه و ارتقا روش های بودجه گذاری متحدالشکل در شرکت های توزیع ( به تفکیک مناطق ، امور شهرستان )

● در زمینه فراگیری مهندسی توزیع

▪ توسعه و احداث شبکه های جدید و بهینه سازی شبکه های موجود با توجه به اصول مهندسی توزیع و ارتقا شاخص های کیفی شبکه ( از جمله تلفات شبکه . . . )

▪ حمایت و همکاری برای ارتقا ظرفیت مشاوران و پیمانکاران بخش خصوصی

▪ رعایت دقیق استانداردها و مشخصات فنی در بکارگیری تجهیزات توزیع متناسب با شرایط منطقه ای

▪ استفاده از ظرفیت کارشناسان در کمیته های تخصصی منطقه ای و ملی در حمایت از انتقال تجربیات مفید و ممانعت ازدوباره کاری ها

▪ ارتقا روش های نظارتی در اجرای پروژه ها

● در زمینه بهره برداری بهینه از شبکه های توزیع

▪ ایجاد نظام های مکانیزه جهت ثبت و تحلیل حوادث و توسعه راهکارهای پیشگیرانه و ارتقا آن

▪ بکارگیری روش های نو جهت کاهش خاموشی ها ، بکارگیری روش های مناسب آشکارسازی عیوب و بکارگیری سکسیونر و سکشنالیزر و . . .

▪ آمـــوزش و بازآموزی نیروی انسانی به منظور ارتقا سطح کیفی خدمات و تسریع در اجرای فعالیت های بهره برداری سرویس دهی به مشترکین

▪ توسعه روش های نظارتی به منظور حصول اطمینان از بکارگیری روش های مناسب جهت رسیدگی سریع و رفع خاموشی ها و کاهش میزان انرژی تامین نشده

▪ یکسان سازی و ایجاد زبان مشترک در نظام گردآوری اطلاعات مرتبط با انرژی های تامین نشده

▪ بازنگری ، اصلاح و به روزآوری دستورالعمل های بهره برداری با تاکید بر سخت گیری در اعمال خاموشی ها

▪ توسعه عملیات خط گـــرم در فعالیت های بهره برداری با توجه به اصول اقتصادی ، جلب رضایت مشترکین و کاهش انرژی های تامین نشده

● در زمینه ایمنی و کنترل ضایعات

▪ آموزش و فرهنگ سازی در ایمنی کارکنان شرکت ، پیمانکاران ، مردم و مشترکین و نظارت بر رعایت نکات ایمنی

▪ اقدامات راهبردی در جهت استقرار سیستم مدیریت ایمنی و کاهش ضایعات و بهداشت کار

▪ تشکیل و فعال نمودن کمیته های تخصصی ایمنی

▪ آموزش ، بازآموزی و نظارت بر رعایت نکات ایمنی توسط کارکنان به منظور ارایه خدمات بدون حادثه

▪ ارسال به موقع و جامع گزارش وقوع یا عدم وقوع حادثه و تجزیه و تحلیل کاربردی حوادث، مستندسازی و اطلاع رسانی موثر به منظور جلوگیری از تکرار حوادث

▪ تعیین برنامه کوتاه مدت زمانبندی شده در جهت انجام اقدامات لازم به منظور به حداقل رساندن حوادث و ایمن سازی محیط کار

● در زمینه طرح های ساماندهی و کاهش تلفات

▪ استفاده بهینه از منابع اعتباری در جهت اجرای صحیح و به موقع طرح ها با هدف بهینه سازی شبکه های توزیع و کاهش تلفات انرژی الکتریکی

▪ تامین برق روستاها و پاسگاه های مرزی حوزه شرکت بر اساس امکانات و مصوبات قانونی و برنامه زمانبندی اجرایی شرکت

▪ ترویج فرهنگ صرفه جویی در مصرف انرژی الکتریکی و استفاده از وسایل کم مصرف بخصوص لامپ های کم مصرف در اماکن عمومی و منازل و سایر مکان ها به منظور کاهش پیک بارشبکه

این مجموعه انتظارتی است که از بخش توزیع وجود دارد و توقــع بر آن است که با اتخاذ تدابیر لازم و تدوین برنامه های اجرایی مناسب ، مجموعه بخش های توزیع تابعه صنعت برق به سمتی حرکت نماید که علاوه بر جلب رضایت مشترکین ، توسعه همه جانبه این بخش از صنعت برق نیز محقق گردد .

● شبکه های توزیع

توزیع انرژی الكتریكی عموما" در دو سطح فشار متوسط و فشار ضعیف صورت می گیرد كه در ادامه به وضعیت هر یك در سال مورد گزارش پرداخته خواهد شد .

● شبکه فشار متوسط

شبکه فشار متوسط متداول در ایران شبکه های ۲۰ کیلوولت می باشند ولیکن در برخی از نقاط کشور شبکه های ۳۳و۱۱ كیلوولت نیز مورد استفاده قرار می گیرد . خطوط فشار متوسط، انرژی الکتریکی را از پست های فوق توزیع به پست های توزیع منتقل می نماید ضمن آنکه مستقیما" برق مورد نیاز مشترکین پرمصرف مانند کارخانه ها، مراکزکشاورزی، خدماتی و . . . را نیز تامین می نمایند . تلاش مسئولان شبکه های توزیع کشور ، بهره گیری از روش های جدید طراحی در جهت به حداقل رساندن خاموشی ، تامین بـرق مطمئن و با کیفیت برای مصرف کنندگان و جلب رضایت آنها می باشد . در این راســـتا در سال ۱۳۸۳ نیز علاوه بر توسعه شبکه های فشار متوسط، اقدامات جدی در جهت بهینه سازی آنها به عمل آمده و در مجموع با رشدی معادل ۱/۴ درصد طول شبکه های فشار متوسط کشور به ۲۹۰ هزار کیلومتر رسیده است . توسعه شبکه های فشار متوسط در سال های اخیر عمدتا" به سمت احداث خطوط هوایی و توسعه شبکه هوایی گرایش دارد که دلیل اصلی این امر محدودیت منابع است هر چند شبکه مطلوب به خصوص در شهر های بزرگ شبکه زمینی است .

● خطوط فشار ضعیف

تامین برق مصرف كنندگان عادی با خطوط فشار ضعیف انجام می گیرد این خطوط آخرین قسمت از زنجیره عظیم گسترده و بهم پیوسته برق رسانی کشور ، پیش از تحویل برق به مصرف كننده نهایی می باشد . خطوط فشار ضعیف در سراسر كشور با سطح ولتاژ ۳۸۰ ولت سه فاز ( ۲۲۰ ولت تکفاز) با فرکانس ۵۰ هرتزمی باشد . این شبکه به صورت خطوط هوایی و زمینی در کشور رایج بوده و عموما" نیز شامل خطوط هوایی می باشد . تنها در بعضی مناطق از شهر های بزرگ به لحاظ مشکلاتی نظیر حریم خطوط ، تراکم بافت شهری و سایر محدودیت ها از شبکه زمینی استفاده شده است . در سال ۱۳۸۳ طول خطوط فشار ضعیف نیز همگام با افزایش ظرفیت مجموعه صنعت برق از رشدی معادل ۷/۳ درصد برخوردار بوده است به طوری كه در پایان سال مورد گزارش طول خطوط فشار ضعیف جمعا" به ۲۴۰ هزار کیلومتر رسیده است .

● پست های توزیع

وظیفه عمده پست های توزیع تبدیل ولتاژ فشار متوسط به فشار ضعیف و مناسب سازی آن برای مصرف کنندگان بخش های خانگی و مشترکان کم مصرف می باشد . پست های توزیع در شبکه به دو صورت زمینی (نصب در محوطه سرپوشیده) و هوایی ( نصب در هوای آزاد و بر بالای پایه ها ) می باشد . پست های زمینی به محدوده داخل شهر ها و در جاهایی که مشترکین با مصارف سنگین وجود دارند، اختصاص دارد و ویژگی آنها ظرفیت نامی بالاتر از پست های هوایی و قابلیت مانور روی شبکه از طریق تجهیزات نصب شده در کنار آنها می باشد . یکی از محدودیت های پست های زمینی در شهر های بزرگ و نقاطی که زمین قیمت بالایی دارد، پیدا کردن محل مناسب بــــرای احداث پست های زمینی است که با طراحی پست های کمپکت سعی در کاهش فضای مورد نیاز و رفع این محدودیت گردیده است.

به همراه افزایش تعداد مشترکین و فزونی یافتن متوسط مصرف مشترکین ، تعداد پست های توزیع اعم از پست های زمینی و هوایی نیز افزایش یافته است به نحوی که در سال ۱۳۸۳ تعداد پست های زمینی به ۲۲ هزار دستگاه و با مجموع ظرفیت ۱۶ هزار مگاوات آمپر رسید . بر این اســـاس متوسط ظرفیت هر یک از پست های زمینی به ۷۲۷ كیلوولت آمپر می رسد در همین سال کل ظرفیت پست های هوایی نصب شده به ۴۲ هزار مگاولت آمپر بالغ گردید که از طریق ۲۹۰ هزار دستگاه ترانسفورماتور هوایی تامین می گردد و متوسط ظرفیت هر پست هوایی حدود ۱۴۵ کیلوولت آمپر می باشد . رشد سالانه تعداد و ظرفیت کل پست های توزیع به ترتیب ۷ و ۸/۵ درصد می باشد . نکته ای که در طراحی شبکه های توزیع به عنوان یک شاخص توسعه ای باید به آن توجه گردد، ظرفیت نصب شده پست ها به ازای هر مشترک است .

---