پـیـروی از مـُد تـا کـجـا بـد نـیـسـت؟

معمولا انسان‌ها می‌خواهند هم برای خودشان ارزش داشته باشند و هم دید دیگران نسبت به آنها مثبت باشد. به همین دلیل مایل هستند اگر از نظر دیگران مشکلی دارند، آن را بدانند و اصلاح …

معمولا انسان‌ها می‌خواهند هم برای خودشان ارزش داشته باشند و هم دید دیگران نسبت به آنها مثبت باشد. به همین دلیل مایل هستند اگر از نظر دیگران مشکلی دارند، آن را بدانند و اصلاح کند. پوشش، لباس‌ و وضع ظاهری مناسب از شرایط لازم برای برقراری ارتباطات فردی و اجتماعی است، بنابراین بهداشت فردی، وضعیت ظاهری و تناسب لباس‌هایی که انتخاب می‌کنیم به ما احساس هویت می‌دهد و می‌توانیم به راحتی در جامعه زندگی کنیم...

لباس پوشیدن ما فقط به خودمان مربوط نیست و نظر دیگران نیز مهم است. به همین دلیل بدلباسی، ناموزون پوشیدن و عدم رعایت بهداشت فردی باعث می‌شود بهداشت روان ما به هم بریزد. یعنی احساسی که نسبت به خودمان داریم، احساس خوبی نخواهد بود. این بدلباسی باعث می‌شود نگاه دیگران نسبت به ما بد و تحقیرآمیز و بهداشت روانی فرد و جامعه دچار اشکال ‌شود. به همین دلیل به همه افراد توصیه می‌کنیم سعی کنند لباس‌هایشان طبق عرف جامعه و آراسته باشد.

از طرفی کسانی که لباس‌های غیرمتعارف و غیرفرهنگی می‌پوشند نیز مشکل‌ساز هستند؛ هم افراط و هم تفریط در نوع لباس پوشیدن روی بهداشت فرد در جامعه اثر می‌گذارد و در آینده اختلالات روان‌شناختی – اجتماعی را افزایش می‌دهد.

نه افراط، نه تفریط

به تعداد آدم‌های روی زمین، شخصیت‌های متفاوت وجود دارد. هر کس دیدگاه‌ها، نظرات و صفات شخصیتی خاص خودش را دارد. ممکن است فردی تنوع‌طلب باشد و بخواهد لباس‌هایی که مد می‌شوند، بلافاصله تهیه و امتحان کند یا فردی کمبود اعتمادبه‌نفس داشته باشد و بخواهد این اعتمادبه‌نفس را از طریق ظاهر و پوشیدن لباس‌هایی که مد می‌شوند به دست آورد. ما نمی‌توانیم انگ اختلال یا بیماری روانی شخصیتی به این افراد بچسبانیم. اما نشان داده شده کسانی که از رنگ‌ها و پوشش‌های نامتناسب‌ با فرهنگ، عرف جامعه، سن و جنسشان استفاده می‌کنند، دچار اشکالات و اختلالات روان‌شناختی شخصیتی هستند. درواقع فرد به دلیل کاهش اعتمادبه‌نفس، تنوع‌طلبی و نوجویی بیش از حد و بیمارگونه، یعنی بیش از حد به دنبال لباس‌های نورفتن، خریدهای وسواس‌گونه یا حتی برخی اختلال‌های روان‌شناختی و شخصیتی خاص، لباس‌های نامتعارف می‌پوشد و قطعا باید این اختلال بررسی و درمان شود.

هرگز نگویید از ما گذشته است

بسیاری از بزرگ‌ترهای ما معتقدند پوشیدن لباس‌های نو و زیبا از آنها گذشته است. این جمله یک غلط مصطلح و غیرقابل?توجیه است زیرا ما فقط برای خودمان لباس نمی‌پوشیم و نباید فقط نگاه فردی داشته باشیم بلکه باید به نگاه اجتماع نیز توجه کنیم. ممکن است فردی دلش بخواهد با زیرشلواری به خیابان برود ولی تکلیف سایر افراد جامعه که نمی‌خواهند فردی را با زیرشلواری در خیابان ببینند و این کار را زشت می‌دانند، چیست؟ بنابراین آراستگی مطابق با سن و جنس و فرهنگ لازم است و این یک موضوع شخصی و فردی نیست که هر کسی هر طور که خواست لباس بپوشد. حتی اگر بخواهیم به آموزه‌های مذهبی استناد کنیم، باید بدانیم پیامبر گرامی اسلام (ص) تا سن ۶۳ سالگی همیشه جزو خوش‌لباس‌ترین افراد جامعه‌‌شان بودند و همیشه از لباس‌هایی با رنگ روشن و تمیز استفاده می‌کردند. ضمن اینکه در روایات هم آمده است: «ان‌ الله جمیلٌ و یحب الجمال» یعنی خدا زیباست و زیبایی را دوست دارد. همان‌طور که بارها اشاره کردم فرد باید متناسب‌ با سن و جنس، عرف جامعه و شخصیت اجتماعی‌اش خوش‌پوش و متناسب باشد و برای رسیدن به این مقوله اگر لازم باشد می‌تواند از مدهای زیبایی فرهنگ و جامعه خود، تبعیت کند.

دکتر محمدرضا خدایی

روان‌پزشک و عضو هیات علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی