معایب دیوارها را با طاقچه و دیوار کوب بپوشانید

طاقچه یکی از ساختارهایی است که از دیرباز و در جوامع و فرهنگ های مختلف استفاده زیادی داشته و یکی از موارد هویت بخش به سکون و سکوت دیوار به عنوان یک عامل جداکننده فضایی بوده است

طاقچه یکی از ساختارهایی است که از دیرباز و در جوامع و فرهنگ‌های مختلف استفاده زیادی داشته و یکی از موارد هویت‌بخش به سکون و سکوت دیوار به عنوان یک عامل جداکننده فضایی بوده است.

طاقچه‌ها به صورت کاربردی یا تزئینی، با فرم‌ها و اندازه‌های متفاوت در دیوار طراحی می‌شوند. این طراحی در گذشته، مخصوصا در معماری اصیل ایرانی به‌صورت رف، با گچبری‌هایی که نوع و مقدار آن با میزان دارایی و مقام صاحب منزل رابطه مستقیم داشت، تزئین می‌شد. گلدان‌ها، شمعدان و لاله‌ها به‌صورت قرینه در اطراف و معمولا آینه‌ای در وسط، عناصر تشکیل‌دهنده این طاقچه‌ها بود. طاقچه در این زمان در حقیقت نقطه کانونی فضا و معرف سبک معمار سازنده و اقلیم و خصوصیات فرهنگی و قومی بود که بر دیوار اصلی قرار می‌گرفت و قسمت شاه‌نشین و مرغوب فضا را به خود اختصاص می‌داد. بعدها در تغییراتی که در سبک معماری معاصر نسبت به معماری سنتی به وجود آمد، برای پوشش طاقچه‌ها گاه از پارچه‌های سه‌گوش یا کناره‌های ترمه، سرمه‌دوزی و کارهای هنری ارزشمند استفاده می‌شد که پس از مدتی به کلی منسوخ شدند.

اما در دهه‌های اخیر، در احیای سبک‌های فولکلور در سبک مراکشی یا ویلایی در سبک فرانسوی و در سبک‌های بین‌المللی مثلethnic chic (سبکی است قومی و سنتی بر اساس فرهنگ باستانی) که ماهیتی چند‌سویه دارند و از ملل مختلف برای طراحی وام می‌گیرند، دوباره شاهد طاقچه‌های کوچک و پراکنده با ظاهری ساده و دکوراتیو به شکل و شمایل جدید هستیم.

هر قدر طاقچه‌ها در گذشته میل به اغراق در تزئینات و آینه‌کاری‌ها و نقاشی‌های دیواری (فرسکو) داشتند، طاقچه‌های امروزی دیگر محدودیت طراحی‌های سنتی را ندارند. بر روی دیوار هر اتاقی، دیوار راهروها، دیوار لابی و حتی بر روی ستون‌ها می‌توانید فضایی به‌عنوان طاقچه تعریف کنید.

طاقچه‌ها چه به‌صورت حفره‌ای در دیوار ایجاد شوند و چه دارای لبه‌ای به سمت خارج دیوار باشند بر معماری فضا تاثیر ‌می‌گذارند. طاقچه‌ها به دو صورت ثابت و متحرک در دکوراسیون فضا استفاده می‌شوند. نوع ثابت آن به‌صورت انواع گچی است که از دیر‌باز مورد توجه معماران بوده که در مراحل نازک‌کاری ساختمان به‌ آن پرداخته شده و جزء معماری ساختمان محسوب می‌شود. طاقچه‌های ثابت قابل جابه‌جایی و انتقال به قسمت دیگر فضا نیستند. به‌غیر از گچ، سنگ و چوب نیز از موارد قابل توجه و پرکاربرد در تعبیه این‌گونه طبقات معمارانه در داخل دیوار است.

نوع دیگر طاقچه‌ها، نوع متحرک آن است. تنوع فرمی (در شکل و شمایل و رنگ)، تنوع متریال و انتخاب مکان نصب، از موارد برتری طاقچه‌های متحرک نسبت به نوع ثابت آن است. طاقچه‌های متحرک، امروزه به‌نام طبقات مستقل، شلف (shelf) و براکت (‌bracket) با تنوع وسیعی از جنس‌های مختلف گچ، چوب، فلز، ترکیبی از چوب و فلز، ترکیبی از شیشه و فلز یا شیشه و چوب و پلی‌استر در بازار موجود است که نوع جنس و متریال این طبقات، میزان مدرن یا کلاسیک بودن فضا را نشان داده و هماهنگ با سبک دکوراسیون، انتخاب می‌شوند.

طاقچه‌ها و طبقات مستقل از جمله موارد نصب‌کردنی بر دیوار هستند که اندازه دیوار را به شدت تحت‌الشعاع قرار می‌دهند. شاید به همین خاطر، در گذشته یکی از المان‌های با اهمیت و نقطه عطف فضا برای دیوارهای بزرگ و وسیع منازل مسکونی به حساب می‌آمدند. انتخاب مکان نصب طبقات به‌صورت کاربردی یا تزئینی بر روی دیوار، نیاز به توجه و در نظر گرفتن تاثیرات آن بر فضا دارد. مثلا:

نصب دو طبقه یا براکت(bracket) در طرفین آینه ورودی خانه یا یک تابلوی کم عرض، بر خطی افقی تاکید می‌کند و باعث بیشتر نشان داده شدن عرض تابلو می‌شود.

نصب طاقچه در زیر قاب، طول ظاهری دیوار را افزایش می‌دهد.

نصب طبقه یا طاقچه به‌صورت کنسول زیر آینه یا نصب دو طاقچه کوچک (bracket) در زیر تابلو یا آینه، با افزایش کشیدگی ظاهری مجموعه، ارتفاع ظاهری اتاق‌های کوتاه را افزایش می‌دهد.

طاقچه‌ها می‌توانند در بالای بوفه‌ها و ویترین‌های کوتاه، به‌صورت تکی یا مجموعه‌ای بر روی دیوار نصب شوند.

از طاقچه‌ها می‌توانید در فضای راهروها، پاگردها، سرویس‌های بهداشتی، اتاق کودک و اتاق‌خواب والدین نیز بهره بگیرید. برای ایجاد ترکیبی از طاقچه‌ها می‌توانید تنوع فرمی ایجاد کنید. نیازی نیست تمام این المان‌ها به یک اندازه و فرم باشند.

فرم برخی از طاقچه‌ها به گونه‌ای طراحی شده که برای قسمتی از دیوار مناسبند. مثلا طاقچه‌های سه گوش که برای کنج و گوشه دیوار مناسبند.

طاقچه‌ها چه ساده، چه دکوراتیو، چه کوچک و چه خیلی بزرگ، زمانی اهمیت بیشتری پیدا می‌کنند که اشیاء بر روی آنها قرار گیرند یا نورپردازی شوند. طاقچه‌ها باید با مواد و متریالی ساخته شوند و در قسمت‌هایی از فضا قرار ‌گیرند که حداقل شلوغی را برای آن فضا به ارمغان بیاورند. ظروف، مجسمه یا اشیاء ارزشمند دکوراتیو باید روی دیوار آشپزخانه، پذیرایی، راهرو یا سرویس‌بهداشتی، با نظمی ساده و به میزان کم و محدود جانمایی شوند. میزان شلوغی اشیاء بر روی قسمتی از دیوار، زیبایی فضا را تا حد قابل ملاحظه‌ای تحت تاثیر قرار داده و منجر به بروز آشفتگی می‌شود. نورهای دکوراتیو جهت‌دار بر روی طبقات، از سادگی آنها کاسته و تاکید موثری بر جلب توجه مخاطبین دارد.

طبقات در مواردی نقش پوشاننده معایب دیوار را بر عهده دارند. می‌توانید لک، ترک و ضایعات ناخواسته را که به راحتی از روی دیوار محو نمی‌شوند با نصب طبقه در آن قسمت، از دید مخاطب محو کنید. طبقات در صورتی‌که به حالت چند‌تایی و پلکانی در مسیر مورب یا هفت و هشت بر روی دیوار نصب ‌شوند، ریتم، حرکت و در مواردی جهت را بر روی دیوار نشان می‌دهند و به عنوان عاملی دکوری برای دیوار به حساب می‌آیند.

موارد نصب‌کردنی بر روی دیوار از موارد تاثیرگذار و مهم طراحی دیوار به حساب می‌آیند. باید توجه داشته باشید که استفاده توام از مجموعه چند مورد نصب‌کردنی بر روی دیوار به همراه مبلمان و موارد دکوراتیو دیگر در مجاورت هم به شلوغی بصری فضا نیافزاید.