خال ها هم خوب و بد دارند

رایج ترین روش های از بین بردن خال

اگر به‌صورت یا پوست بدن خودتان نگاهی بیندازید احتمالا متوجه خال‌های متعددی خواهید شد. البته هر تغییر رنگی که قهوه‌ای یا سیاه باشد لزوما خال نیست؛ مثلا کک و مک، لنتیگوها و سبورئیک کراتوزها از جمله ضایعات پوستی هستند که توسط افراد غیرمتخصص ممکن است با خال اشتباه گرفته شوند. بیشتر خال‌ها در ۲۰ سال اول زندگی ظاهر می‌شوند و بعد از سن ۳۵ سالگی پیدایش خال جدید نادر است.

خال‌ها معمولا ابتدا سطحی صاف دارند و رنگ‌شان قهوه‌ای یا سیاه است. با گذشت زمان به کندی بزرگ و برجسته شده و رنگ‌شان کمی ملایم‌تر می‌شود. در سنین بالاتر خال‌ها به رنگ پوست در می‌آیند. دوره متوسط این تغییرات حدود ۵۰ سال است. بعد از تماس با نور خورشید، در سنین نوجوانی و جوانی، هنگام بارداری و یا به دنبال مصرف برخی داروها یا هورمون‌ها، خال‌ها می‌توانند بزرگ‌تر و تیره‌تر شوند و یا خال‌های جدیدی ظاهر شوند.

● ماجرای برداشتن‌ خال‌ها در مطب

متخصصان پوست و مو به کرات با بیمارانی مواجه می‌شوند که تقاضای برداشتن خال‌هایشان را دارند. بسیاری از آنها از پزشک خود تقاضای استفاده از لیزر را دارند اما باید ببینیم که چه روش‌هایی برای برداشت خال وجود دارد و اصولا بهترین روش درمانی کدام است؟ اکثر خال‌ها خوش‌خیم و غیر سرطانی هستند و تنها زمانی نیاز به اقدامات درمانی دارند که به نحوی غیر عادی باشند یا بیمار به لحاظ زیبایی نیازمند برداشتن خال‌هایش باشد. هر لکه یا خالی که به طور ناگهانی دچار تغییراتی در اندازه، شکل و یا رنگ شود و یا دچار خون‌ریزی، خارش یا درد شده و یا زخمی گردد، نیاز به بررسی بیشتری دارد. همچنین خال‌هایی که بعد از ۲۰ سالگی ظاهر می‌شوند نیاز به توجه دارند. تنها متخصص پوست است که می‌تواند متوجه شود که آیا یک خال خطرناک است و یا خطرناک‌ نمی‌باشد و به همین دلیل تنها متخصص پوست مجرب است که می‌تواند مجوز درمان غیرجراحی خال‌ها را داشته باشد.

● اول، نمونه‌برداری

پزشک متخصص پوست و مو به محض اینکه شک کند یک خال ممکن است غیرمعمولی باشد برای کسب اطمینان، تمام یا قسمتی از خال را برای نمونه‌برداری برمی‌دارد و آن را برای آزمایش به آزمایشگاه آسیب‌شناسی می‌فرستد. اگر فقط قسمتی از خال برداشته شده باشد و جواب آسیب‌شناسی، سرطان پوست باشد؛ بایدکل ضایعه همراه با قسمتی از پوست سالم اطراف آن مجددا برداشته شود. نمونه‌برداری از یک خال هرگز به سرپوشی آن منجر نمی‌شود.

● بهترین روش برداشتن خال

بهترین و علمی‌ترین راه برای برداشتن خال‌ها، جراحی و خارج کردن کل خال تا چربی زیر جلدی و سپس دوختن پوست توسط بخیه است و اگر جراح (متخصص پوست و یا جراح پلاستیک) ماهر باشد، عموما نتیجه زیبایی عمل بسیار قابل قبول خواهد بود. روش دیگر، تراشیدن ضایعه توسط تیغ جراحی است و قسمت تراشیده شده نیز بهتر است برای آزمایش برای آسیب‌شناسی فرستاده شود. البته این روش احتمال عود مجدد دارد که در این صورت باید به متخصص پوست جهت درمان تکمیلی مراجعه کرد.

● از لیزر هم می‌شود کمک گرفت؟

امروزه از لیزرها نیز برای برداشتن خال‌ها استفاده می‌شود. تاکید می‌کنم که هرگز این روش و سایر روش‌های غیرجراحی مثل سوزاندن خال توسط دستگاه کوتر یا توسط برخی اسیدها نباید توسط افراد غیرمتخصص انجام شود؛ زیرا تنها متخصصان پوست می‌توانند از ابتدا تشخیص دهند که آیا یک خال کاملا خوش‌خیم است و یا نه و در صورت شک به هرگونه بدخیمی هرگز استفاده از روش‌های غیرجراحی مثل لیزر صلاح نیست. به هر حال اگر متخصص تشخیص داد که خالی از نظر بالینی کاملا خوش‌خیم است با احتیاط فراوان می‌تواند از لیزرهای لایه‌بردار برای برداشتن خال استفاده کند. نقص بزرگ این روش این است که نمونه‌ای برای فرستادن به آزمایشگاه آسیب‌شناسی باقی نمی‌ماند. در صورتی که به عنوان یک قانون هر بافتی از بدن به خصوص خال که برداشته می‌شود باید برای آسیب‌شناسی به آزمایشگاه فرستاده شود. استفاده از لیزرهای مورد استفاده برای پاک کردن خال‌کوبی‌ها در مورد خال‌ها به هیچ‌وجه صلاح نیست زیرا فقط رنگ فعال از بین می‌رود و هنوز سلول‌های خال باقی می‌مانند ولذا اگر روزی سرطانی شوند، تشخیص آن بسیار مشکل و دیررس خواهد بود. به هر حال توجه کنید که اغلب مجامع علمی دنیا، برداشتن خال با لیزر را مورد تایید قرار نمی‌دهند زیرا تاثیر اشعه لیزر روی سلول‌های رنگدانه‌ساز خال در درازمدت هنوز کاملا مشخص نیست.

● خال‌هایتان را سرسری نگیرید

برای خال‌های مادرزادی (که اغلب نیز مودار می‌باشند) بهترین راه، جراحی و برداشتن کامل آنها است زیرا خطر سرطانی شدن این خال‌ها در صورت باقی ماندن از سایر خال‌ها بیشتر است. هرچه اندازه خال مادرزادی بزرگ‌تر باشد، خطر تبدیل آن به ملانوم نیز بیشتر می‌شود. در مورد روش‌هایی مثل سوزاندن توسط کوتر یا دستگاه رادیوفرکوئنسی نیز همان مسایلی که در مورد لیزر ذکر شد، صدق می‌کند؛ یعنی این روش‌ها فقط توسط افراد متخصص پوست و فقط در بعضی بیماران خاص قابل استفاده است و این طور نیست که هر پزشکی مجاز باشد که با هر روش غیرجراحی خال‌های بیمار را بردارد زیرا کوچک‌ترین اشتباه در تشخیص اولیه می‌تواند به مرگ بیمار بینجامد. پس لازم است افراد در مورد خال‌های خود توجه بیشتری داشته باشند و در مورد نحوه برداشتن آنها بیشتر تحقیق کنند.

● کدام خال‌ها خطرناکند؟

معیارهای زیر به شما کمک می‌کنند خال‌های خطرناک (ملانوم) را از خال‌های معمولی و بی‌خطر تشخیص بدهید:

▪ عدم تقارن: خال‌های معمولی اغلب مدور و قرینه هستند ولی ضایعات ملانوم معمولا شکلی نامتقارن دارند؛ یعنی اگر خطی فرضی از وسط ضایعه ترسیم کنیم، قادر به تقسیم ضایعه به دو قسمت متقارن نخواهیم بود.

▪ نامنظمی لبه‌ها: لبه‌های ضایعات خوش‌خیم معمولا یکنواخت هستند ولی لبه‌های ضایعات بدخیم (ملانوم) اغلب نامنظم و دندانه‌دار هستند.

▪ رنگ: ضایعات خوش‌خیم معمولا به طور یکنواخت رنگ قهوه‌ای روشن یا تیره دارند اما در ضایعات بدخیم معمولا طیفی از رنگ‌های مختلف وجود دارد ؛ قهوه‌ای روشن یا تیره، سیاه و حتی آبی یا قرمز.

▪ قطر: خال‌های معمولی اکثرا کمتر از شش میلی‌متر قطر دارند اما ملانوم‌ها بزرگ‌ترند و اغلب بیش از ۶ میلی‌‌متر قطر دارند.