سوپراتاندارد، شبحی مخوف بر فراز دریا

● تاریخچه
جنگنده بمب افکن سوپر اتاندارد یک هواپیمای ناوپرواز است که برای نیروی دریایی فرانسه ساخته شده است. این جنگنده ارتقا یافته مدل قدیمی تر Etendard IVM است که هم اکنون به دلیل مشکلات …

تاریخچه

جنگنده بمب افکن سوپر اتاندارد یک هواپیمای ناوپرواز است که برای نیروی دریایی فرانسه ساخته شده است. این جنگنده ارتقا یافته مدل قدیمی تر Etendard IVM است که هم اکنون به دلیل مشکلات سیاسی دیگر ساخته نمیشود و با مدل ناوپرواز جنگنده جاگوار در حال جایگزین شدن است.اولین نمونه ساخته شده این جنگنده در ۲۸ اکتبر ۱۹۷۴ نخستین پرواز آزمایشی خود را انجام داد و پس از آن نیروی دریایی فرانسه ۶۰ فروند از آن را سفارش داد که در سال ۱۹۷۸ تحویل شد همینطور آرژانتین نیز درخواست ساخت ۱۴ فروند را نمود.

Super Etendard هم از لحاظ ساختار آئرودینامیکی و هم از لحاظ تسلیحاتی پیشرفت قابل ملاحظه ای کرده بود و به موشک های ضدکشتی پیشرفته اگزوسه مجهز شده بود که در آن زمان کمتر از یک سال از ساخت آن میگذشت . این هواپیما در نیروی هوایی آرژانتین به همراه موشک های اگزوسه نمایش خوبی علیه ناوهای انگلیسی در جنگ فالکلند داشت.

عملیاتها

فرانسه

اولین ماموریت این هواپیما در ارتش فرانسه در لبنان رقم خورد. در ۲۲ سپتامبر ۱۹۸۳ این جنگنده مواضع ارتش سوریه در جنوب لبنان را که علیه نیروهای حافظ صلح فرانسوی آتش گشوده بود در هم کوبید. در ۱۷ نوامبر ۱۹۸۳ نیز پس از عملیات انتحاری علیه نیروهای فرانسوی در بیروت این هواپیما در عملیاتی مشابه برای انهدام پایگاه های تمرینی حزب الله عازم جنوب لبنان شد. در سال ۱۹۹۱ جنگنده Etendard IVM از خدمت نیروی دریایی فرانسه خارج شده و سوپراتاندارد برای آنکه به طور کامل جایگزین آن شود بهینه سازی شده و به سیستم های مدرن روز از جمله هدایت لیزری موشک مجهز شد.این جنگنده مدرنیزه شده که به SEM مشهور است در عملیات ناتو در کوزوو شرکت کرد و با نابودی ۷۳ درصد اهداف محول شده بهترین آمار در بین تمام جنگنده های دیگر ناتو در این عملیات را کسب کرد. پس از آن ناتو از سوپر اتاندارد SEM در افغانستان نیز بهره برد. این جنگنده ها توسط ناو هواپیمابر شارل دو گل به افغانستان حمل شده و در عملیات آناکوندا شرکت داشتند. در سالهای ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ نیز سوپراتاندارد به افغانستان بازگشت . وظیفه اصلی این جنگنده شناسایی و روشن کردن اهداف با پرتوهای لیزر بود تا جنگنده رافال بتواند آنها را نابود کند. جایگزین کردن سوپراتاندارد با Rafale M از سال ۲۰۰۶ شروع شد و تا سال ۲۰۱۰ تمام این هواپیماها از خدمت نیروی دریایی فرانسه کنار گذاشته میشوند.

آرژانتین

پس از اینکه آمریکا به خاطر دستگیری ها و اعدام های گسترده در دولت نظامی آرژانتین از فروش هواپیماهای A-۴Q Skyhawks به این کشور خودداری کرد نیروی دریایی آرژانتین سفارش ساخت ۱۴ فروند سوپراتاندارد را به فرانسه داد که در سال ۱۹۸۰ تحویل این کشور شد. قرار بود خلبان های آرژانتینی برای آموزش بین سالهای ۱۹۸۰ تا ۸۱ به فرانسه اعزام شوند اما با شروع جنگ فالکلند هرکدام از این خلبان ها که بیش از ۴۵ ساعت آموزش ندیده بودند مجبور به بازگشت گردیدند.در آگوست و نوامبر ۱۹۸۱ پنج فروند سوپراتاندارد به همراه ۵ موشک اگزوسه به آرژانتین تحویل شد که بعد ها افزایش پیدا کرد. . تمام این موشک ها در جنگ استفاده شد که در چهار اصابت توانستند ناو HMS Sheffield ، دو کشتی ترابری merchant و کشتی ترابری Atlantic Conveyor را هدف قرار دهند. در هر ماموریت دو موشک اگزوسه استفاده میشد و در یک ماموریت دیگر قرار بود ناو HMS Invincible نیز مورد اصابت قرار گیرد که خلبان جنگنده در یافتن هدف دچار مشکل شده و نتوانست آن را نابود کند.

عراق

سوپراتاندارد دومین جنگنده فرانسوی بود که عراق پس از میراژ F۱ به فرانسه سفارش داد. این جنگنده ها که از خود جنگنده های در خدمت فرانسه انتخاب شده بود در سالهای ۱۹۸۳ تا ١٩٨۵به این کشور تحویل شد و در این سال فرانسه بازگردانده شدند. در این دو سال این جنگنده ها عملیات علیه نفتکش های ایرانی در خلیج فارس انجام دادند. در سال ۱۹۸۴ دو فروند از این هواپیماها توسط F-۱۴ های ایرانی سرنگون شد .از این سه حمله تنها یک مورد در جا منجر به انهدام هواپیما شد و در دو مورد باقی جنگنده ها در راه بازگشت به پایگاه سقوط کردند. و سه جنگنده باقی مانده به فرانسه عودت داده شد.

×

‹›